Ketua Kerajaan Negeri di Malaysia

rencana senarai Wikimedia

Malaysia, Menteri Besar (MB) ( Jawi: منتري بسر ; secara harfiah Menteri Utama atau dalam bahasa Inggerisnya First Minister) ialah ketua kerajaan setiap sembilan negeri di Malaysia yang mempunyai Sultan dan Raja. Bagi empat negeri tanpa raja, gelaran Ketua Menteri (KM) ( Jawi: كتوا منتري atau dalam bahasa Inggerisnya Chief Minister) digunakan kecuali Sarawak di mana ia menggunakan Premier (Perdana). Gelaran Menteri Besar biasanya tidak dapat diterjemahkan dalam media Inggeris di Malaysia, tetapi biasanya diterjemahkan sebagai Chief Minister (Ketua Menteri) oleh media asing. Mengikut protokol, semua Menteri Besar, Ketua Menteri dan Premier diberi gelaran terhormat Yang Amat Berhormat atau Singkatannya YAB.

Sembilan Sultan dan Raja bagi negeri-negeri Melayu yang beraja dan Yang di-Pertua Negeri - Yang di-Pertua Negeri yang dilantik bagi empat negeri lain yang tidak beraja berkhidmat sebagai ketua negeri dan istiadat negeri mereka, manakala kuasa eksekutif negeri terletak pada Menteri Besar, Ketua Menteri dan Premier. Selepas pilihan raya ke Dewan Undangan Negeri (DUN), Raja atau Yang di-Pertua Negeri biasanya menjemput parti (atau gabungan) dengan majoriti kerusi DUN untuk membentuk kerajaan negeri. Raja atau Yang di-Pertua Negeri melantik dan mengangkat sumpah sebagai Menteri Besar, Ketua Menteri dan Premier, yang majlis eksekutifnya (atau Kabinet di Sabah dan Sarawak) bertanggungjawab secara kolektif kepada dewan. Berdasarkan sistem Westminster, memandangkan beliau mengekalkan kepercayaan dewan, tempoh Menteri Besar, Ketua Menteri dan Premier boleh bertahan sepanjang hayat dewan secara maksimum selama lima tahun. Tiada had kepada bilangan penggal yang Menteri Besar, Ketua Menteri dan Premier boleh berkhidmat.

Menteri Besar merupakan gelaran bagi Ketua Eksekutif kerajaan negeri di Malaysia yang mempunyai Raja atau Sultan iaitu Perlis, Johor, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Pahang, Terengganu dan Kelantan.

Bagi negeri-negeri yang tidak mempunyai Raja atau Sultan, gelaran bagi Ketua Eksekutif kerajaan negeri ialah Ketua Menteri.

Gelaran jawatan ini diwujudkan oleh Kerajaan British pada tahun 1948 ketika Persekutuan Tanah Melayu mula dibentuk tetapi semasa kesultanan Melayu dahulu jawatan yang seumpama dengannya dikenali sebagai Bendahara. Tetapi bagi sesetengah negeri seperi Johor, jawatan Menteri Besar telah lama wujud sebagaimana tertakluk di dalam Undang-undang Tubuh Negeri Johor, iaitu sebelum Persekutuan Tanah Melayu diperkenalkan dan dilantik sendiri oleh Sultan terdiri daripada pegawai tertinggi kerajaan negeri.

Nama jawatan Menteri Besar adalah mengambil nama yang digunakan di negeri Johor bagi tujuan penyeragaman. Sebelum itu pelbagai nama telah digunakan seperti Perdana Menteri di negeri Kelantan.

Selepas merdeka, jawatan Menteri Besar dipilih daripada parti yang mendapat majoriti bagi kerusi Dewan Undangan Negeri selepas setiap kali Pilihanraya diadakan.

Premier Jawatan ini sebelumnya dikenali sebagai Ketua Menteri Sarawak sebelum pindaan dibuat pada perlembagaan negeri yang diluluskan pada 15 Februari 2022 yang menukar gelaran jawatan tersebut kepada Premier dan berkuat kuasa bermula 1 Mac 2022[1].

Senarai nama Ketua Kerajaan Negeri di Malaysia

sunting
Negeri Jawatan Parti politik Potret Penyandang Mula berkhidmat
(penggal/jawatan baharu)
(tempoh berkhidmat)
  Sarawak Premier Sarawak GPS-PBB   Tan Sri Datuk Patinggi Haji Abang Johari Tun Openg 1 Mac 2022
(2 tahun, 9 bulan dan 26 hari)
  Terengganu Menteri Besar PN-PAS   Prof. Dato' Seri Ir. Dr. Haji Ahmad Samsuri Mokhtar [2] 15 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 12 hari)
  Negeri Sembilan Menteri Besar PH-PKR   Dato' Seri Utama Haji Aminuddin Harun [3] 14 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 13 hari)
  Pulau Pinang Ketua Menteri PH-DAP   Tuan Chow Kon Yeow [4] 13 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 14 hari)
  Pahang Menteri Besar BN-UMNO   Dato' Sri Diraja Haji Wan Rosdy Wan Ismail 27 November 2022
(2 tahun dan 1 bulan)
  Selangor Menteri Besar PH-PKR   Dato' Seri Haji Amirudin Shari [5] 21 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 6 hari)
  Kedah Menteri Besar PN-PAS   Dato' Seri Haji Muhammad Sanusi Md Nor 14 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 13 hari)
  Sabah Ketua Menteri GRS   Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Noor [6] 29 September 2020
(4 tahun, 2 bulan dan 28 hari)
  Perak Menteri Besar BN-UMNO   Dato' Seri Haji Saarani Mohamad [7] 21 November 2022
(2 tahun, 1 bulan dan 6 hari)
  Johor Menteri Besar BN-UMNO   Dato' Onn Hafiz Ghazi 15 Mac 2022
(2 tahun, 9 bulan dan 12 hari)
  Perlis Menteri Besar PN-PAS   Tuan Haji Mohd Shukri Ramli [8] 22 November 2022
(2 tahun, 1 bulan dan 5 hari)

  Melaka

Ketua Menteri

BN-UMNO

Datuk Seri Utama Ab Rauf Yusoh [9] 31 Mac 2023
(1 tahun, 8 bulan dan 26 hari)
  Kelantan Menteri Besar PN-PAS   Dato' Panglima Perang Ustaz Dato' Haji Mohd Nassuruddin Daud 15 Ogos 2023
(1 tahun, 4 bulan dan 12 hari)

Garis masa

sunting

Lihat juga

sunting

Rujukan

sunting
  1. ^ Bernama (1 Mac 2022). "Ketua Menteri Sarawak digelar Premier Sarawak berkuat kuasa hari ini". Sinar Harian. Dicapai pada 1 Mac 2022.
  2. ^ Ahmad Samsuri Mokhtar is the new Terengganu MB.
  3. ^ Aminuddin Harun angkat sumpah MB Negeri Sembilan
  4. ^ Angkat sumpah Ketua Menteri Pulau Pinang Isnin.
  5. ^ "Sah! Amirudin Shari MB Selangor baharu". MStar Online. 19 Jun 2018. Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (bantuan)
  6. ^ "Hajiji Noor angkat sumpah Ketua Menteri Sabah ke-16". Astro Awani. 29 September 2020. Dicapai pada 29 September 2020. Text "lastLeong" ignored (bantuan); Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (bantuan); |first= missing |last= (bantuan)
  7. ^ Saarani angkat sumpah MB Perak, esok
  8. ^ Cikgu Shukri angkat sumpah MB Perlis yang baharu
  9. ^ Ab Rauf angkat sumpah Ketua Menteri Melaka ke-13

Pautan luar

sunting