Jajahan Mahkota Labuan
Labuan, terdiri daripada Pulau Labuan utama dan enam pulau-pulau kecil (Pulau Burung, Pulau Daat, Pulau Kuraman, Pulau Papan, Pulau Rusukan Kecil, and Pulau Rusukan Besar). Sejak abad ke-15, Labuan merupakan sebahagian daripada Brunei dan pulau itu menjadi tempat perlindungan bagi kapal-kapal dari ribut dan serangan lanun. Kemudian pada tahun 1846, Labuan telah diserahkan kepada Great Britain pada tahun 1848 untuk menjadi jajahan mahkota di bawah Perjanjian Labuan.
Jajahan Mahkota Labuan Pulau Labuan 纳闽 | |||||
---|---|---|---|---|---|
1848–1890 1904–1906 1906–1941 1945–1946 | |||||
| |||||
Lagu kebangsaan: God Save the King/Queen | |||||
Status | Jajahan | ||||
Ibu negara | Victoria | ||||
Bahasa yang umum digunakan | |||||
Kerajaan |
| ||||
Monarki | |||||
• 1837–1901 | Ratu Victoria | ||||
• 1936–1952 | George VI | ||||
Gabenor pertama | |||||
• 1847–1852 | James Brooke | ||||
Era Sejarah | Empayar British | ||||
• Penubuhan tanah jajahan | 1848 | ||||
• Dipindahkan ke Borneo Utara | 1890 | ||||
• Digabungkan ke dalam Negeri-negeri Selat | 1906 | ||||
1941 | |||||
• Labuan kepada Mahkota Borneo Utara | 15 Julai 1946 | ||||
16 September 1963 | |||||
Keluasan | |||||
91.64 km2 (35.38 bt2) | |||||
Mata wang |
| ||||
Sekarang sebahagian dari | Malaysia |
Pada tahun 1890, ia ditadbir oleh Syarikat Borneo Utara British. Ia kembali kepada pemerintahan kerajaan British pada tahun 1904. Kemudian, pada 1 Januari 1907, ia menyertai Negeri-negeri Selat dan telah ditadbir dari Singapura, ibu negeri Negeri-negeri Selat.
Semasa Perang Dunia II, Labuan telah diduduki oleh Jepun dari Disember 1941 hingga Jun 1945 dan ditadbir sebagai sebahagian daripada unit tentera Utara Borneo oleh Tentera ke-37 Jepun. Labuan telah ditukar nama Pulau Maida (Pulau Maida, 前田島 Maeda-shima) sempena Marquis Toshinari Maeda, komander pertama tentera Jepun di Borneo utara. Pembebasan Borneo bermula pada 10 Jun 1945 apabila Tentera Bersekutu di bawah pimpinan Jeneral McArthur mendarat di Labuan dengan konvoi 100 buah kapal. Divisi ke-9 Australia melancarkan serangan disokong oleh pengeboman besar-besaran udara dan laut yang mengakibatkan penyerahan kalah Jepun. Pada 9 September 1945, Jeneral Masao Baba, komander tentera Jepun, menyerah diri di pantai Layang-layang di hadapan Mejar Jeneral George F. Wooten, komander Divisi ke-9 Australia. Labuan menggunakan nama yang dahulu dan berada di bawah pentadbiran tentera British bersama-sama dengan yang lain daripada Negeri-negeri Selat, kemudian bergabung dengan Tanah Jajahan Mahkota Borneo Utara, pada 15 Julai 1946, yang seterusnya menjadi sebahagian daripada Malaysia sebagai negeri Sabah pada 16 September 1963.
Labuan kemudiannya dipisahkan dari Sabah, menjadi Wilayah Persekutuan, ditadbir oleh kerajaan persekutuan, pada 16 April 1984.
Garis masa
sunting- 1500 Di bawah Empayar Brunei.
- 1846 Perjanjian Labuan, secara rasmi menjadi jajahan mahkota untuk Great Britain.
- 1890 Dimasukkan ke dalam wilayah Syarikat Borneo Utara British yang pada tahun 1881 telah mengambil alih tanah yang sebelumnya sebahagian daripada Brunei.
- 1906 Sempadan Negeri-negeri Selat telah diperluaskan kepada Jajahan Labuan.
- 1907 Menjadi sebahagian daripada Negeri-negeri Selat.
- 1946 Labuan dikembalikan kepada Jajahan Mahkota Borneo Utara.
- 1963 Menjadi sebahagian daripada Sabah dan Malaysia.
- 1984 Diserahkan kepada Kerajaan Persekutuan oleh Sabah dan dijadikan Wilayah Persekutuan.
Pautan luar
sunting- Official Portal Labuan Co. http://www.pl.gov.my/history-of-labuan Diarkibkan 2013-10-11 di Wayback Machine