Gama-glutamiltransferase

Gama-glutamiltransferase (juga dikenali dengan nama γ-glutamiltransferase, GGT, gama-GT, gama-glutamil transpeptidase;[1] EC 2.3.2.2) ialah transferase (enzim penghantar) yang memangkinkan pemindahan kumpulan berfungsi gama-glutamil daripada molekul seperti glutation kepada penerima yang mungkin merupakan asid amino, peptida atau air (membentuk glutamat).[1][2]:268 GGT memainkan peranan penting dalam kitaran gama-glutamil, laluan sintesis dan degradasi glutation serta detoksifikasi dadah dan xenobiotik.[3] Garis bukti lain menunjukkan bahawa GGT juga boleh memainkan peranan pro-oksidan, dengan kesan pengawalseliaan pada pelbagai peringkat dalam transduksi isyarat selular dan patofisiologi sel.[4] Pemindahan ini terdapat dalam banyak tisu, yang paling ketara ialah hati, dan mempunyai kepentingan dalam perubatan sebagai penanda diagnostik.

Gama-glutamil transpeptidase
Pengenal pasti
SimbolG_glu_transpept
PfamPF01019
InterProIPR000101
PROSITEPDOC00404
Gama-glutamltransferase
Pengenal pasti
Nombor EC2.3.2.2
Nombor CAS9046-27-9
Pangkalan data
IntEnzLihat IntEnz
BRENDAEntri BRENDA
ExPASyLihat NiceZyme
KEGGEntri KEGG
MetaCycLaluan metabolik
PRIAMProfil
Struktur PDBRCSB PDB
PDBj
PDBe
PDBsum
Ontologi genAmiGO / EGO
gama-glutamltransferase 1
Pengenal pasti
SimbolGGT1
Simbol alternatifGGT
Gen NCBI2678
HGNC4250
OMIM231950
RefSeqNM_001032364
UniProtP19440
Other data
Nombor EC2.3.2.2
LokusKromosom 22 q11.1-11.2
gama-glutamltransferase 2
Pengenal pasti
SimbolGGT2
Simbol alternatifGGT
Gen NCBI2679
HGNC4251
OMIM137181
RefSeqNM_002058
UniProtP36268
Other data
Nombor EC2.3.2.2
LokusKromosom 22 q11.1-11.2

Penamaan

sunting

Nama γ-glutamiltransferase lebih sering digunakan oleh Jawatankuasa Tatanama Kesatuan Antarabangsa Biokimia dan Biologi Molekul.[5][2] Panel Pakar Enzim Persekutuan Antarabangsa Kimia Klinikal juga menggunakan nama ini.[6][2] Nama yang terdahulu untuk enzim ini ialah gama-glutamil transpeptidase (GGTP).[2]

Fungsi

sunting

GGT terdapat dalam membran sel untuk pelbagai jenis tisu, termasuk buah pinggang, saluran hempedu, pankreas, pundi hempedu, limpa, jantung, otak dan vesikel mani.[7] Ia terlibat dalam pemindahan asid amino merentasi membran sel,[8] dan metabolisme leukotriena.[9] Ia juga terlibat dalam metabolisme glutation dengan memindahkan bahagian glutamil kepada pelbagai molekul penerima termasuk air, asid L -amino tertentu, dan peptida, meninggalkan produk sisteina untuk mengekalkan homeostasis intraselular tekanan oksidatif.[10][11] Rumus tindak balas umum bagi ini ialah:

(5-L-glutamil)-peptida + asid amino ⇌ peptida + 5-L-glutamil asid amino

Biokimia

sunting

Dalam prokariot dan eukariot, GGT terdiri daripada dua rantai polipeptida, dengan dua jenis subunit; subunit berat dan ringan, diproses daripada prekursor rantai tunggal oleh belahan autokatalitik.[12] Tapak aktif GGT diketahui terletak dalam subunit ringan. 

Translasi N-glikosilasi secara bersama memainkan peranan penting dalam pembelahan autokatalitik yang betul dan lipatan GGT yang betul. Mutasi tapak tunggal pada sisa asparagin telah ditunjukkan menghasilkan versi enzim yang aktif secara fungsional namun kurang stabil secara haba bagi enzim secara in vitro, manakala pemisah semua sisa asparagin mengakibatkan pengumpulan bentuk propeptida enzim yang tidak dikuburkan.[12]

Kepentingan klinikal

sunting

GGT kebanyakannya digunakan sebagai penanda diagnostik untuk penyakit hati. Aktiviti GGT serum yang tinggi boleh didapati dalam penyakit hati, sistem hempedu, pankreas dan buah pinggang.[13][14] Peningkatan terpendam dalam GGT biasanya dilihat pada pesakit dengan jangkitan hepatitis virus kronik yang selalunya mengambil masa 12 bulan atau lebih untuk muncul. 

Keputusan ujian individu hendaklah sentiasa ditafsir menggunakan julat rujukan daripada makmal yang menjalankan ujian, walaupun julat rujukan contoh ialah 15–85 IU/L untuk lelaki, dan 5–55 IU/L untuk wanita.[15] GGT adalah serupa dengan alkali fosfatase (ALP) dalam pengesanan penyakit saluran hempedu. Walaupun kedua-dua penanda itu berkait rapat, terdapat data yang bercanggah tentang sama ada GGT mempunyai sensitiviti yang lebih baik.[16][17] Secara amnya, ALP masih merupakan ujian pertama untuk penyakit hempedu. Nilai utama GGT berbanding ALP adalah dalam mengesahkan bahawa ketinggian GGT, sebenarnya, disebabkan oleh penyakit hempedu; ALP juga boleh meningkat dalam penyakit tulang tertentu, tetapi GGT pula tidak.[17]

Penggunaan alkohol

sunting

GGT dinaikkan dengan pengambilan alkohol dalam kuantiti yang banyak. Walau bagaimanapun, penentuan tahap tinggi jumlah aktiviti GGT serum tidak khusus untuk keracunan alkohol,[18] dan pengukuran bentuk serum enzim terpilih menawarkan maklumat yang lebih khusus.[19] Ketinggian terpencil atau ketinggian tidak seimbang berbanding dengan enzim hati yang lain (seperti alanina transaminase, ALT) boleh menunjukkan penggunaan alkohol yang berbahaya atau penyakit alkohol hati,[20] dan boleh menunjukkan penggunaan alkohol yang berlebihan sehingga 3 atau 4 minggu sebelum ujian. Mekanisme untuk ketinggian ini masih tidak jelas dalam kalangan penyelidik. Alkohol mungkin meningkatkan pengeluaran GGT dengan mendorong pengeluaran mikrosomal hepatik, atau ia mungkin menyebabkan kebocoran GGT daripada hepatosit.[21]

Xenobiotik

sunting

Banyak ubat boleh meningkatkan tahap GGT, termasuk barbiturat dan fenitoin.[22] Peningkatan GGT juga kadangkala dilaporkan berikutan ubat anti-radang nonsteroid (termasuk aspirin), wort St. John dan kava.[23]

Penyakit kardiovaskular

sunting

Baru-baru ini, GGT serum yang sedikit meningkat juga didapati mempunyai kaitan dengan penyakit kardiovaskular dan sedang dalam penyiasatan aktif kegunaannya sebagai penanda risiko kardiovaskular. GGT sebenarnya terkumpul dalam plak aterosklerotik,[24] mencadangkan peranan yang berpotensi dalam patogenesis penyakit kardiovaskular,[25] dan beredar dalam darah dalam bentuk agregat protein yang berbeza,[19] beberapa daripadanya kelihatan berkaitan dengan patologi tertentu seperti sebagai sindrom metabolik, ketagihan alkohol dan penyakit hati kronik.

Tahap GGT yang tinggi juga boleh disebabkan oleh kegagalan jantung kongestif.[26]

Neoplasma

sunting

GGT dinyatakan dalam tahap tinggi dalam banyak tumor yang berbeza. Ia dikenali untuk mempercepatkan pertumbuhan tumor dan meningkatkan daya tahan terhadap sisplatin (ubat kemoterapi) dalam tumor.[27]

Contoh

sunting

Protein manusia yang tergolong dalam keluarga ini termasuk GGT1, GGT2, GGT6, GGTL3, GGTL4, GGTLA1 dan GGTLA4.

Rujukan

sunting
  1. ^ a b Tate SS, Meister A (1985). "gamma-Glutamyl transpeptidase from kidney". Methods in Enzymology. 113: 400–19. doi:10.1016/S0076-6879(85)13053-3. ISBN 978-0-12-182013-8. PMID 2868390.
  2. ^ a b c d Whitfield JB (August 2001). "Gamma glutamyl transferase". Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences. 38 (4): 263–355. doi:10.1080/20014091084227. PMID 11563810. S2CID 1070555.
  3. ^ Courtay C, Oster T, Michelet F, Visvikis A, Diederich M, Wellman M, Siest G (June 1992). "Gamma-glutamyltransferase: nucleotide sequence of the human pancreatic cDNA. Evidence for a ubiquitous gamma-glutamyltransferase polypeptide in human tissues". Biochemical Pharmacology. 43 (12): 2527–33. doi:10.1016/0006-2952(92)90140-E. PMID 1378736.
  4. ^ Dominici S, Paolicchi A, Corti A, Maellaro E, Pompella A (2005). "Prooxidant reactions promoted by soluble and cell-bound gamma-glutamyltransferase activity". Methods in Enzymology. 401: 484–501. doi:10.1016/S0076-6879(05)01029-3. ISBN 9780121828066. PMID 16399404.
  5. ^ "EC 2.3.2.2". International Union of Biochemistry and Molecular Biology. 2011. Dicapai pada 9 October 2016.
  6. ^ Shaw LM, Strømme JH, London JL, Theodorsen L (December 1983). "International Federation of Clinical Chemistry. Scientific Committee, Analytical Section. Expert Panel on Enzymes. IFCC methods for measurement of enzymes. Part 4. IFCC methods for gamma-glutamyltransferase [(gamma-glutamyl)-peptide: amino acid gamma-glutamyltransferase, EC 2.3.2.2]. IFCC Document, Stage 2, Draft 2, 1983-01 with a view to an IFCC Recommendation". Clinica Chimica Acta; International Journal of Clinical Chemistry. 135 (3): 315F–338F. doi:10.1016/0009-8981(83)90291-7. PMID 6141014.
  7. ^ Goldberg DM (1980). "Structural, functional, and clinical aspects of gamma-glutamyltransferase". CRC Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences. 12 (1): 1–58. doi:10.3109/10408368009108725. PMID 6104563.
  8. ^ Meister A (August 1974). "The gamma-glutamyl cycle. Diseases associated with specific enzyme deficiencies". Annals of Internal Medicine. 81 (2): 247–53. doi:10.7326/0003-4819-81-2-247. PMID 4152527.
  9. ^ Raulf M, Stüning M, König W (May 1985). "Metabolism of leukotrienes by L-gamma-glutamyl-transpeptidase and dipeptidase from human polymorphonuclear granulocytes". Immunology. 55 (1): 135–47. PMC 1453575. PMID 2860060.
  10. ^ Schulman JD, Goodman SI, Mace JW, Patrick AD, Tietze F, Butler EJ (July 1975). "Glutathionuria: inborn error of metabolism due to tissue deficiency of gamma-glutamyl transpeptidase". Biochemical and Biophysical Research Communications. 65 (1): 68–74. doi:10.1016/S0006-291X(75)80062-3. PMID 238530.
  11. ^ Yokoyama H (June 2007). "[Gamma glutamyl transpeptidase (gammaGTP) in the era of metabolic syndrome]". Nihon Arukōru Yakubutsu Igakkai Zasshi = Japanese Journal of Alcohol Studies & Drug Dependence (dalam bahasa Jepun). 42 (3): 110–24. PMID 17665541.
  12. ^ a b West, Matthew B.; Wickham, Stephanie; Quinalty, Leslie M.; Pavlovicz, Ryan E.; Li, Chenglong; Hanigan, Marie H. (2011-08-19). "Autocatalytic cleavage of human gamma-glutamyl transpeptidase is highly dependent on N-glycosylation at asparagine 95". The Journal of Biological Chemistry. 286 (33): 28876–28888. doi:10.1074/jbc.M111.248823. ISSN 1083-351X. PMC 3190695. PMID 21712391.
  13. ^ Fine, A.; McIntosh, W. B. (May 1975). "Elevation of Serum Gamma-Glutamyl Transpeptidase in End-Stage Chronic Renal Failure". Scottish Medical Journal (dalam bahasa Inggeris). 20 (3): 113–115. doi:10.1177/003693307502000309. ISSN 0036-9330. PMID 242073.
  14. ^ Endre, Zoltán H.; Pickering, John W.; Walker, Robert J.; Devarajan, Prasad; Edelstein, Charles L.; Bonventre, Joseph V.; Frampton, Christopher M.; Bennett, Michael R.; Ma, Qing (2011-05-02). "Improved performance of urinary biomarkers of acute kidney injury in the critically ill by stratification for injury duration and baseline renal function". Kidney International (dalam bahasa Inggeris). 79 (10): 1119–1130. doi:10.1038/ki.2010.555. ISSN 0085-2538. PMC 3884688. PMID 21307838.
  15. ^ Mannion CM (2012). General Laboratory Manual (PDF). Department of Pathology, Hackensack University Medical Centre. m/s. 129. Dicapai pada 20 February 2014.
  16. ^ Betro MG, Oon RC, Edwards JB (November 1973). "Gamma-glutamyl transpeptidase in diseases of the liver and bone". American Journal of Clinical Pathology. 60 (5): 672–8. doi:10.1093/ajcp/60.5.672. PMID 4148049.
  17. ^ a b Lum G, Gambino SR (April 1972). "Serum gamma-glutamyl transpeptidase activity as an indicator of disease of liver, pancreas, or bone". Clinical Chemistry. 18 (4): 358–62. doi:10.1093/clinchem/18.4.358. PMID 5012259.
  18. ^ Lamy J, Baglin MC, Ferrant JP, Weill J (1974). "Determination de la gamma-glutamyl transpeptidase senque des ethyliques a la suite du sevrage". Clin Chim Acta. 56 (2): 169–73. doi:10.1016/0009-8981(74)90225-3. PMID 4154814.
  19. ^ a b Franzini M, Bramanti E, Ottaviano V, Ghiri E, Scatena F, Barsacchi R, Pompella A, Donato L, Emdin M, Paolicchi A (March 2008). "A high performance gel filtration chromatography method for gamma-glutamyltransferase fraction analysis". Analytical Biochemistry. 374 (1): 1–6. doi:10.1016/j.ab.2007.10.025. hdl:11382/3163. PMID 18023410.
  20. ^ Kaplan MM, dll. (1985). "Biochemical basis for serum enzyme abnormalities in alcoholic liver disease". Dalam Chang NC, Chan NM (penyunting). Early identification of alcohol abuse. Research Monograph No. 17. NIAAA. m/s. 186.
  21. ^ Barouki R, Chobert MN, Finidori J, Aggerbeck M, Nalpas B, Hanoune J (1983). "Ethanol effects in a rat hepatoma cell line: induction of gamma-glutamyltransferase". Hepatology. 3 (3): 323–9. doi:10.1002/hep.1840030308. PMID 6132864. S2CID 84080031.
  22. ^ Rosalki SB, Tarlow D, Rau D (August 1971). "Plasma gamma-glutamyl transpeptidase elevation in patients receiving enzyme-inducing drugs". Lancet. 2 (7720): 376–7. doi:10.1016/S0140-6736(71)90093-6. PMID 4105075.
  23. ^ "Kava Uses, Benefits & Dosage". Herbal Database. Drugs.com.
  24. ^ Emdin M, Pompella A, Paolicchi A (October 2005). "Gamma-glutamyltransferase, atherosclerosis, and cardiovascular disease: triggering oxidative stress within the plaque". Circulation. 112 (14): 2078–80. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.571919. PMID 16203922.
  25. ^ Pompella A, Emdin M, Passino C, Paolicchi A (2004). "The significance of serum gamma-glutamyltransferase in cardiovascular diseases". Clinical Chemistry and Laboratory Medicine. 42 (10): 1085–91. doi:10.1515/CCLM.2004.224. PMID 15552264. S2CID 4248204.
  26. ^ Ruttmann E, Brant LJ, Concin H, Diem G, Rapp K, Ulmer H (October 2005). "Gamma-glutamyltransferase as a risk factor for cardiovascular disease mortality: an epidemiological investigation in a cohort of 163,944 Austrian adults". Circulation. 112 (14): 2130–7. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.552547. PMID 16186419.
  27. ^ Hanigan, M. H.; Gallagher, B. C.; Townsend, D. M.; Gabarra, V. (April 1999). "Gamma-glutamyl transpeptidase accelerates tumor growth and increases the resistance of tumors to cisplatin in vivo". Carcinogenesis. 20 (4): 553–559. doi:10.1093/carcin/20.4.553. ISSN 0143-3334. PMC 6522259. PMID 10223181.

Pautan luar

sunting