Zambry Abdul Kadir
Dato' Seri Diraja Dr. Zambry bin Abdul Kadir (lahir 22 Mac 1962) ialah ahli politik Malaysia berketurunan Melayu. Beliau kini berkhidmat sebagai Menteri Pendidikan Tinggi Malaysia dan ahli Dewan Negara (Senator). Pada peringkat parti, beliau ialah Ahli Majlis Kerja Tertinggi UMNO (dipilih).
Zambry Abdul Kadir SPSA, SPMP (Perak); DGSM (Melaka); DPMP (Perak); AMS (Selangor)[1] | |
|---|---|
 Zambry pada tahun 2023 | |
| Menteri Pendidikan Tinggi Malaysia | |
| Menyandang jawatan 12 Disember 2023 (11 bulan dan 3 hari) | |
| Raja |   Al-Sultan Abdullah (2023-2024)  Sultan Ibrahim (2024-kini) |
| Perdana Menteri |   Anwar Ibrahim |
| Timbalan | Mustapha Sakmud |
| Didahului oleh |   Mohamed Khaled Nordin |
| Menteri Luar Negeri | |
| Dalam jawatan 3 Disember 2022 – 12 Disember 2023 (1 tahun dan 9 hari) | |
| Raja | Al-Sultan Abdullah |
| Perdana Menteri | Anwar Ibrahim |
| Timbalan | Mohamad Alamin |
| Didahului oleh |   Saifuddin Abdullah |
| Digantikan oleh | Mohamad Hassan |
| Ahli Dewan Negara Malaysia | |
| Lantikan Yang di-Pertuan Agong | |
| Menyandang jawatan 3 Disember 2022 (1 tahun, 11 bulan dan 3 hari) | |
| Setiausaha Agung Barisan Nasional | |
| Menyandang jawatan 8 Jun 2021 (3 tahun, 5 bulan dan 7 hari) | |
| Didahului oleh | Tan Sri Annuar Musa Datuk Seri Haji Ahmad Maslan (dipertikaikan) |
| Pengerusi Malaysia Airports Holdings Berhad | |
| Dalam jawatan 12 Ogos 2020 – 3 Disember 2022 (2 tahun, 3 bulan dan 21 hari) | |
| Didahului oleh | Tan Sri Zainun Ali |
| Ahli Dewan Negeri Perak untuk Pangkor | |
| Dalam jawatan 4 Mac 2004 – 17 Oktober 2022 (18 tahun, 7 bulan dan 13 hari) | |
| Didahului oleh | Mohammad Wajdi Ishak [2] |
| Digantikan oleh | Norhaslinda Zakaria |
| Majoriti | 1,626 (PRU-14) 5,124 (PRU-13) 5,785 (PRU-12) 5,669 (PRU-11) |
| Menteri Besar Perak ke-11 | |
| Dalam jawatan 12 Mei 2009 – 12 Mei 2018 (9 tahun) | |
| Raja | Sultan Azlan Shah (2009-2014) Sultan Dr. Nazrin Shah (2014-kini) |
| Didahului oleh |  Mohammad Nizar Jamaluddin |
| Digantikan oleh | Ahmad Faizal Azumu |
| Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Perak | |
| Dalam jawatan 2004–2008 | |
| Menteri Besar Perak | Mohd Tajol Rosli Mohd Ghazali |
| Maklumat peribadi | |
| Lahir | 22 Mac 1962 Pulau Pangkor, Perak, Persekutuan Tanah Melayu (kini Malaysia) |
| Parti politik | Barisan Nasional UMNO |
| Pasangan | Datin Seri Diraja Saripah binti Zulkifli |
| Anak | 3(P), 2(L) |
| Kediaman | Kampung Masjid Pulau Pangkor, Pulau Pangkor, Negeri Perak[1] |
| Pekerjaan | Ahli politik |
| Laman web | zambryperak.com |
Pendidikan
suntingDr. Zambry mendapat pendidikan awalnya di sekolah kebangsaan dan menengah di Pulau Pangkor sebelum meneruskan pengajian peringkat menengah atas di Sekolah Menengah Bukit Gantang, Parit Buntar yang terletak di tanah besar.
Beliau memegang Ijazah Doktor Falsafah (PhD) dalam Pemikiran Politik daripada Universiti Temple, Amerika Syarikat (1995) dengan pengkhususan dalam bidang politik kontemporari selepas menamatkan ijazah peringkat Sarjana dengan pengkhususan dalam bidang Falsafah Politik Dan Perbandingan Agama di universiti sama pada 1992.[perlu rujukan]
Beliau juga mempunyai Ijazah Sarjana (kepujian) dalam pengkhususan Pemikiran Islam daripada Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) pada 1991, selepas menamatkan pengajian di peringkat Sarjana Muda Ekonomi di universiti itu dengan pengkhususan Ekonomi, Pembangunan Ekonomi dan Ekonomi Antarabangsa.
Kerjaya
suntingDr. Zambry merupakan pakar beliau dalam bidang ekonomi dan politik, pemikiran politik dan politik kontemporari Asia Tenggara, termasuk Malaysia. Beliau juga merupakan pentadbir yang berpengalaman luas termasuk pengalaman sebagai pengurus dan pentadbir di peringkat universiti, badan pemikir, organisasi pemberi khidmat nasihat dan pejabat politik.
Pengalaman lain termasuk sebagai pembantu Professor di Jabatan Sains Politik (UIAM) sehingga Ogos 2000, pengarah eksekutif Centre for Leadership & Development Studies (CELDES) daripada 1996 hingga Ogos 2000, ketua Pembangunan Kurikulum Dan Islamisasi di Jabatan Sains Politik UIAM pada tahun 1999, ketua panel konsultansi, program Khidmat Sosial Negara, Kementerian Belia dan Sukan (1997) serta Ahli Perunding, Agenda Melayu Abad ke 21 (1998). Beliau juga merupakan pengerusi konferensi Pelajar Malaysia di Amerika Syarikat pada tahun 1994, pengarah Pertemuan Intelektual Asia Tenggara (SEAM) di Amerika Syarikat pada tahun 1994, Presiden Persatuan Pelajar Islam Malaysia di Amerika Syarikat(1994-1995), Pengarah Diskusi Intelektual UIA-IIIT untuk kakitangan UIA di Amerika (1993), coordinator kursus bagi Pusat Matrikulasi UIA (1988-1989), Ahli Jawatankuasa Rayuan (MATRIC) bagi tahun 1989 – 1990, Fellow bagi Kolej Pelajar (1993-1994), Ahli Diskusi Intelektual, Institut Perkembangan Minda (INMIND) tahun 1995, konsultan bagi program kepimpinan pelajar Malaysia di Amerika dan menjadi tamu intelek bagi program yang dianjurkan oleh Kerajaan Jepun (2002).
Beliau ialah Professor Adjung di Jabatan Sains Politik, Kulliyyah Ilmu Wahyu dan Sains Kemanusiaan UIAM berkuatkuasa pada 1 November 2015 hingga 31 Oktober 2017. Beliau kemudiannya dilantik sebagai Prof Adjung Universiti Sultan Azlan Shah (USAS) pada 14 Ogos 2020 lalu.[3]
Kerjaya politik
suntingDr. Zambry bergiat aktif dalam bidang politik sejurus setelah kembali daripada Amerika Syarikat pada tahun 1995.
Perjalanan politik beliau bermula sebagai Ketua Pemuda UMNO Cawangan Pangkor sebelum dipilih menjadi Ketua Pemuda UMNO Bahagian Lumut. Beliau kemudiannya memenangi kerusi EXCO Pergerakan Pemuda UMNO Malaysia (2000-2003) sebelum dilantik menjadi Ketua Pemuda UMNO Negeri Perak.
Beliau bertanggungjawab dalam memajukan infrastruktur teknologi maklumat di negeri ini ketika memegang jawatan sebagai Pengerusi Jawatankuasa Multimedia dan Sumber Manusia selepas Pilihan Raya Umum Malaysia 2004. Semasa rombakan kecil pada September 2006, beliau menjadi Pengerusi Jawatankuasa Inovasi, Sains dan Teknologi dan Pelajaran Tinggi dan menggunakan kuasanya bagi pembangunan selanjutnya ICT di Negeri Perak.[4]
Pada tahun 2004, beliau telah bertanding dalam pilihanraya umum bagi kerusi DUN Pangkor and berjaya mempertahankan kerusi tersebut dalam PRU 2008 dan 2013. Beliau kini menyandang tanggungjawab sebagai ADUN Pangkor untuk penggal ketiga dan memegang tampuk pemerintahan Negeri Perak sebagai YAB Menteri Besar untuk penggal kedua.
Dr. Zambry juga merupakan Pengerusi Badan Perhubungan UMNO Perak dan Ketua UMNO Bahagian Lumut. Namun perjalanan politik beliau bukanlah semudah yang disangkakan malah beliau pernah ditahan di bawah ISA (Akta Keselamatan Dalam Negeri) pada tahun 1998.
Pilihan raya umum ke-14
suntingDatuk Seri Dr Zambry Abd Kadir berjaya mempertahankan kerusinya DUN Pangkor dalam Pilihanraya Umum Ke-14 dengan memperolehi majoriti undi sebanyak 1,626. Zambry telah mengalahkan calon PKR, Nordin Ahmad Ismail (6,752 undi) dan calon PAS, Zainal Abdin Saad (3,638 undi). Walau bagaimanapun, Zambry hanya tewas tipis dengan majoriti undi 400 dengan calon PKR, Mohd Hatta Md Ramli di Parlimen Lumut
Tahanan ISA
suntingPada tahun 1998, beliau telah ditahan Akta Keselamatan Dalam Negeri kerana mempertikaikan pemecatan Datuk Seri Anwar Ibrahim sebagai Timbalan Perdana Menteri Malaysia.
Pengarang
suntingBeliau juga telah mengarang beberapa buku antaranya "Umno dan Jiwa Merdeka" (1998), "Pemuda Umno Menebus Maruah, Menuju Arah" (2000) dan "Islam Malaysia dan Amerika" (2002).[5] Zambry juga pernah melibatkan diri dalam beberapa penerbitan sebagai penyunting termasuk Pendidikan dan Pembangunan" di Nurin Enterprise (1989), "Business Administration in Islam" oleh Hizbi (1991) dan "Imbas Gemilang KBS 98" (1998) untuk Kementerian Belia dan Sukan Malaysia.
Sebagai seorang ahli akademik, Dr. Zambry banyak menghabiskan masa beliau sebagai seorang penulis sejak bergelar seorang pelajar. Beliau menulis puisi, karangan dan pelbagai artikel di dalam media tempatan dan antarabangsa.
Beliau telah menulis beratus-ratus artikel dalam Utusan Malaysia, Berita Harian, Dewan Masyarakat, Dewan Budaya, Dakwah, Risalah, Al-Islam, Mastika, dan PEMIKIR, disamping pelbagai buku.
Di antara buku hasil pena beliau bertajuk UMNO dan Jiwa Merdeka (CELDES KL 1998), Pemuda UMNO Menebus Maruah, Menuju Arah (Mei, 2000) dan Islam Malaysia & Amerika. Puisi beliau kini terdapat di dalam kompilasi antologi bertajuk Suara Pelaut.
Beliau turut menghasilkan beberapa kertas akademik dalam majalah dan jurnal. Antaranya bertajuk Politics In Malaysia, A Changing Scenario (2000), Belia dan Cabaran Politik Pascakolonial (1999), Festival Islam Organisasi Islam di Malaysia (Encyclopedia of Malaysiana, 1998), Politik Malaysia dan Pasca-Modernisme (kertas kerja untuk Dewan Bahasa dan Pustaka, 1998) dan Peranan dan Cabaran Ulama’ Dalam Era Pasca-Modernisme (kertas kerja untuk ‘The Asian Renaissance’ di Pekan Baru, Riau, 1997).
Beliau juga merupakan pengarang kepada beberapa penerbitan termasuk Pendidikan dan Pembangunan untuk Nurin Enterprise, K.L (1980), Business Administration in Islam, Hizbi (1991), dan Memperkasa Kepimpinan Merentgas Masa Depan, CELDES, KL (1991).
Beliau turut memegang jawatan sebagai Ketua Pengarang Imbas Gemilang KBS 1998, sebuah penerbitan Kementerian Belia dan Sukan.
Selain menjadi penyunting dan penulis, Dr. Zambry juga merupakan penterjemah yang disegani. Di antaranya termasuk karya yang bertajuk Faces of Islam (Berita Publishing, 1990), Qur’anic Sciences (Dewan Bahasa dan Pustaka, 1991) dan Islamic Legal Philosophy (Dewan Bahasa dan Pustaka, Oktober, 2000).
Beliau sentiasa meluangkan masa yang ada untuk membaca beberapa buku sekaligus. Antara pilihan beliau yang terbaru adalah karya yang bertajuk Too Many Bosses Too Few Leaders oleh Rajeev Peshawaria, Focus: The Hidden Driver of Excellence oleh Daniel Goleman, dan Political Philosophy: A Historical Introduction tulisan Michael J. White.
Anugerah
suntingBeliau pernah memenangi beberapa anugerah antaranya Anugerah Penulisan Esei Hari Kebangsaan negeri Perak (1982) yang memperoleh tempat kedua pada peringkat kebangsaan, Anugerah Penulisan Agama Kebangsaan (1986)[5] dan Pertandingan Penulisan Akademik peringkat kebangsaan (1987).
Dr. Zambry telah menerima pelbagai anugerah diatas jasa beliau di peringkat tempatan mahupun antarabangsa. Diantaranya adalah Anugerah Khas Global Islamic Finance Awards 2014 (GIFA 2014) di Dubai, UAE pada 27 Oktober 2014. Anugerah tersebut diberikan atas komitment dan kejayaan Kerajaan Negeri dalam melaksanakan tanggungjawab sosial Islam di Negeri Perak. Anugerah GIFA merupakan pengiktirafan kepada tokoh dan organisasi atas kejayaan dan amalan terbaik dalam sektor Kewangan Islam.
Beliau turut diberikan anugerah The Crane Summit Supreme Honour Crown Medallion Award oleh Akademi Kesenian dan kebudayaan Dunia (WACC) sempena Kongres Penyair Sedunia (WCP) ke-33 di Pulau Pangkor pada 22 Oktober 2013 kerana penglibatannya dalam bidang sastera.
Sehingga hari ini, hanya tiga pemimpin negara lain yang menerima anugerah tersebut. Mereka adalah Presiden India Dr Abdul Kalam (2006), bekas Presiden Slovakia, Dr. Michael Kovac (2008) dan bekas Presiden Republic Czwch (2009).
WAAC juga telah menganugerahkan “Doctorate of Literature” kepada Dr. Zambry di majlis yang sama.
Pada tahun 2010, Dr. Zambry telah menerima anugerah Ijazah Doktor Kehormat dalam bidang Sains Perikanan kerana aspirasi dan komitmen beliau sebagai anak nelayan tradisional yang berjaya.
Pengiktirafan lain yang diterima oleh Dr. Zambry termasuk Geran Penyelidikan Temple Universiti (1993), Anugerah WAMY sempena majlis Penyampaian Ijazah UIA (1987) , Anugerah Kebangsaan (tempat pertama) bagi kategori Penulisan Agama (1982) dan Anugerah Negeri (tempat pertama) bagi Karangan Hari Kebangsaan (1982).
Sebagai anak Pangkor yang dibesarkan berdekataan dengan Pengkalan Tentera Laut, Dr. Zambry mempunyai hubungan yang istimewa dengan Tentera Laut. Sebagai tanda hubungan baik itu, Kementerian Pertahanan Malaysia telah menganugerahkan Laksamana Pertaman (kehormat) kepada beliau pada tahun 2010.
Sebelum itu, pada tahun 2005, KDYYM Seri Paduka Baginda Yang DiPertuan Agong telah berkenan untuk menganugerahkan Komander (Kehormat) TLDM. Beliau merupakan antara yang pertama dikalangan ahli politik di Malaysia untuk menerima anugerah tersebut.
Pada 4hb Disember 2014, KDYYM Seri Paduka Baginda Yang DiPertua Agong XIV telah berkenan menganugerahkan pingat Pahlawan Angkatan Tentera (PAT) kepada beliau. Pingat tersebut merupakan anugerah ke-tiga tertinggi di dalam Angkatan Tentera Malaysia.
Dilantik sebagai Yang DiPertua Negeri Perak, Majlis St. John Ambulans Malaysia mulai 12 Mac 2014 hingga 11 Mac 2017.
Dr. Zambry juga telah menerima Anugerah Gavel Kehormat daripada Executive Committee of Crane Summit 21st Century International Forum di Kongres Penyair Sedunia ke-35 yang telah diadakan di Hualien, Taiwan, Republik China., pada 6hb November 2015. Anugerah tersebut merupakan penghargaan tertinggi kepada individu kerana sumbangannya dalam bidang kesusasteraan antarabangsa. Anugerah tersebut juga diberikan atas jasa dan sumbangan Kerajaan Negeri menjadi penganjur Kongres Penyair Sedunia (WCP) ke-33 di Pangkor pada Oktober 2013. Ini merupakan augerah kedua yang diterimanya selepas anugerah The Crane Summit Supreme Honour Crown Medallion Award daripada Akademi Kesenian dan Kebudayaan Dunia (WACC) pada tahun 2013.
Pada tahun yang sama, beliau turut diangkat sebagai Duta Keamanan (Ambassador for Peace) oleh Universal Peace Federation di atas usaha beliau memperjuangkan nilai moral yang universal, kerjasama antara agama, keharmonian sejagat serta budaya mencintai keamanan tanpa mengira bangsa, agama dan budaya.
Manakala Dewan Persekutuan Majlis Kerjasama Teluk (FGCCC) dan Pertubuhan Kemajuan Kepimpinan Amerika (ALDA) pula telah memberi pengiktirafan kepada Kerajaan Negeri Perak di bawah kepimpinan Dr. Zambry sebagai negeri terbaik untuk pelaburan antarabangsa dalam majlis Anugerah Kepimpinan Perniagaan Asia Barat ke-6 pada bulan November 2015 di Dubai.
Pada 16 Februari 2016, Prof Abul Hasan M. Sadeq, Naib Canselor Asian University of Bangladesh telah menyampaikan Anugerah Khas kepada Dr. Zambry di atas usaha beliau menangani kemiskinan di negeri Perak. Award of Meritorius Distinction for Leadership in Eradicating Poverty ini diberikan atas tokoh kepimpinan beliau melaksanakan initiatif melalui Yayasan Bina Upaya (YBU).
Kelulusan
sunting| Tahun | Pendidikan | Kelulusan |
|---|---|---|
| 1987 | Universiti Islam Antarabangsa Malaysia | B Econs (Kepujian) |
| 1991 | Universiti Islam Antarabangsa Malaysia | MA (Pemikiran Islam) |
| 1992 | Universiti Temple, Amerika Syarikat | MA (Falsafah Politik dan Perbandingan Agama) |
| 1995 | Universiti Temple, Amerika Syarikat | Ph.D (Pemikiran Politik) |
Kontroversi
suntingKrisis perlembagaan Perak 2009
suntingSelepas krisis perlembagaan Perak 2009, beliau pernah dilantik menjadi Menteri Besar Perak namun kemudian diputuskan tidak sah oleh Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur.[6]
Pada hari kemudiannya, Nizar akhirnya melaporkan diri untuk bertugas selaku Menteri Besar Perak.[7] Bagaimanapun, jawatan beliau ditarik balik secara tiba-tiba apabila hakim Mahkamah Rayuan Datuk Ramly Ali meluluskan penangguhan pelaksanaan keputusan kepada Zambry, sekaligus sini menetapkan 21 Mei bagi mendengar rayuan Zambry dan permohonan Nizar.[8]Pada 22 Mei, panel tiga hakim Mahkamah Rayuan yang mendengar hujah-hujah mereka memutuskan Zambry sebagai menteri besar Perak yang sah, sekaligus membatalkan penghakiman Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur yang mengesahkan kedudukan asal Nizar, atas hujah bahawa "bahawa hakim mahkamah tinggi Datuk Abdul Aziz Abd Rahim membuat kesilapan dalam keputusannya dan Sultan Perak layak melantik Zambry apabila Mohamad Nizar hilang majoriti dalam DUN."[9]
Laporan dokumen palsu
suntingPada 7 Februari 2011, Datuk Azhar Ahmad selaku pegawai khas Datuk Dr Zambry membuat laporan polis di Balai Polis Pantai Remis dan Balai Polis Sungai Senam, Ipoh berhubung dua surat palsu. Surat bertarikh 13 Januari 2011 itu, kononnya ditandatangani oleh Dr Zambry bagi kelulusan 400 hektar tanah kerajaan di Pengkalan Hulu untuk projek pertanian.[10]
Keputusan Pilihan Raya
suntingParlimen
sunting| Tahun | Parlimen | Calon | Parti | Undi | Lawan | Parti | Undi | Majoriti |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | Lumut | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 24,849 | Nordin Ahmad Ismail | PN (BERSATU) | 25,212 | 363 |
| Mohd Hatta Ramli | PH (AMANAH) | 20,358 | ||||||
| Mazlan Abd Ghani | GTA (PEJUANG) | 385 | ||||||
| Mohd Isnin Ismail | WARISAN | 358 | ||||||
| 2018 | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 21,555 | Mohd Hatta Ramli | PH (AMANAH) | 21,955 | 400 | |
| Mohammed Zamri Ibrahim | PAS | 10,135 |
Dewan Undangan Negeri (DUN)
sunting| Tahun | DUN | Calon | Parti | Undi | Lawan | Parti | Undi | Majoriti |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2018 | Pangkor, Perak | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 8,378 | Nordin Ahmad Ismail | PH (BERSATU) | 6,752 | 1,219 |
| Zainal Abidin Saad | PAS | 3,638 | ||||||
| 2013 | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 12,291 | Mohd Saifullah Mohd Zulkifli | PKR | 7,167 | 5,124 | |
| Bernard Parenpa | BEBAS | 51 | ||||||
| 2008 | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 10,906 | Pakhrazi Musa | PKR | 5,121 | 5,785 | |
| 2004 | Zambry Abdul Kadir | BN (UMNO) | 8,349 | Suwardi Sapuan | PKR | 2,680 | 5,669 | |
| Mohd Ishak Mohd Som | BEBAS | 117 |
Rujukan
sunting- ^ a b "Profil Zambry Abdul Kadir". Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ Keputusan Pilihan Raya ke-11 di Perak
- ^ TERKINI: Datuk Seri Dr. Zambry Abdul Kadir dilantik Prof Adjung USAS
- ^ "Zambry to be sworn in today" (Rencana). The Straits Times. 6 Februari 2009. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ a b "Zambry's meteoric rise from Umno Youth" (Rencana). The New Straits Times. 6 Februari 2009. Dicapai pada 2009-02-06.
- ^ Zanariah Abdul Mutalib (11 Mei 2009). "Nizar kembali MB Perak selepas 96 hari". mSTAR Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-27. Dicapai pada 11 Mei 2009.
- ^ Teoh, Shannon (2009-05-12). "Nizar reports for work". The Malaysian Insider. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-05-13. Dicapai pada 2009-05-12.
- ^ "Rayuan Zambry Dan Permohonan Nizar Didengar Khamis". Bernama. 2009-05-15. Dicapai pada 2009-05-22.[pautan mati kekal]
- ^ "Hakim: Zambry MB sah Perak". Malaysiakini. 2009-05-22. Dicapai pada 2009-05-22.
- ^ Zambry aide lodges reports over forgeries
Pautan luar
sunting