Zaiton Abdullah
Zaiton binti Abdul Hamid (lebih dikenali sebagai Zaiton Abdullah) adalah seorang seniwati filem Melayu yang berbakat pada era 1950-an hingga 1960-an. Beliau adalah heroin filem seangkatan dengan Hashimah Yon, Latifah Omar, Roseyatimah dan Sarimah. Beliau dilahirkan pada 2 April 1937 dan berasal dari Changi, Singapura.
Seniwati Zaiton Abdullah زيتون عبدالله | |
|---|---|
 Gambar dalam filem Anakku Sazali | |
| Kelahiran | Zaiton binti Abdul Hamid 2 April 1937 |
| Nama lain | Zaiton |
| Pekerjaan | Pelakon, penyanyi |
| Tahun aktif | 1955–1968 |
| Terkenal kerana | |
| Pasangan | Abdullah Hussein (k. 1956; c. 1964) Syed Abdullah Alkaff (k. 1965; m. 2017) |
| Anak-anak | 5 |
Kerjaya
suntingZaiton memulakan kerjaya filemnya secara kebetulan. Kejadian berlaku pada tahun 1955 semasa studio MFP Jalan Ampas sedang memilemkan filem 1001 Malam "Abu Hassan Penchuri."
Ketika itu Zaiton datang bersama ibunya, kerana kejelitaan dan keayuannya membuat pihak pengurusan tertarik dan telah mencadangkan supaya dia menjalankan ujian skrin (screen test).
Zaiton lulus ujian skrin, dengan itu dia telah diberi peranan sebagai dayang kepada Mariam yang berperanan sebagai Tengku Faridah dan P. Ramlee sebagai heronya, Abu Hassan.
Di waktu yang sama, S. Ramanathan yang tertarik dengan Zaiton telah memberikannya peranan sedikit berat dalam filem "Kipas Hikmat" yang dibintangi oleh Yusof Latiff dan Mariam.
Bagaimanapun, dia hanya muncul di awal dan di penghujung filem saja kerana filem tersebut dibuat dalam bentuk flashback (sorotbalik).
Sungguhpun Zaiton bermula dengan "Abu Hassan Penchuri" tetapi "Kipas Hikmat" mendahului tayangan pada 26 Februari 1955 berbanding "Abu Hassan Penchuri" pada 2 Mei 1955.
Dalam tahun 1955 itu juga, tercatat dalam riwayat hidup Zaiton apabila buat pertama kalinya diserahkan berperanan sebagai heroine kepada Yusof Latiff dalam "Jubah Hitam" bercorak 1001 Malam yang diarahkan oleh S. Ramanathan.
Bertolak dari situlah, Zaiton tidak menoleh ke belakang apabila diserahkan peranan demi peranan (kebanyakannya sebagai heroine) berherokan P. Ramlee, Ahmad Mahmud, Yusof Latiff, Jins Shamsuddin dan Aziz Jaafar.
Selepas "Jubah Hitam," Zaiton digabungkan dengan bintang-bintang filem handalan studio MFP dalam filem epik berwarnawarni "Hang Tuah".
Peranannya sebagai Tun Tijah dan turut membintangi filem tersebut P. Ramlee, Saadiah, Ahmad Mahmud, S. Kadarisman, Nordin Ahmad, Yusof Latiff, Mariani, Aziz Sattar, Mustapha Maarof dan ramai lagi.
Filem Hang Tuah (1956) telah berjaya melonjakkan nama beliau di persada perfileman Melayu. Namanya menjadi sebutan ramai dan wajah Zaiton sering menghiasi akhbar dan majalah pada zaman itu. Menerusi filem tersebut beliau telah memenangi anugerah Pelakon Pembantu Wanita Terbaik di Festival Filem Asia Pasifik ke 3 pada 1957. Tetapi, beliau seperti tenggelam dalam dunia perfileman Melayu apabila sekumpulan pelakon Melayu yang diketuai oleh P. Ramlee berpindah ke Kuala Lumpur dari Singapura pada lewat 1960-an.
Satu perkara yang menarik ialah pada September 1958, beliau menjadi satu-satunya artis Melayu yang dipilih mewakili Malaysia dan Singapura ke Pacific Festival yang berlangsung di San Francisco, California. Beliau diberi peluang memperkenalkan budaya Melayu kepada masyarakat dunia pada masa itu.
Zaiton membuat kemunculan semula menerusi filem Kacha Permata dan Aksi Kuching pada tahun 1966 dan cemerlang menerusi filem blockbuster era 60-an iaitu Raja Bersiong pada tahun 1968. Sejak 1970-an Zaiton mula bersara dari bidang lakonan dan hanya membuat kemunculan istimewa di majlis-majlis keraian artis-artis veteran. Beliau diakui sebagai salah seorang primadona filem terunggul era 1950-an dan 60-an dengan kecantikan semula jadi yang seiring dengan bakat biarpun hanya 10 tahun bergiat aktif di dalam industri perfileman.
Filemografi
suntingFilem
sunting| Tahun | Tajuk | Watak | Catatan |
|---|---|---|---|
| 1955 | Jubah Hitam | Filem pertama, pelakon tambahan | |
| Abu Hassan Penchuri | Dayang Istana Baghdad | Pelakon tambahan | |
| Kipas Hikmat | Tengku Azizah | ||
| 1956 | Hang Tuah | Tun Teja | |
| Anakku Sazali | Mahani | ||
| 1957 | Bujang Lapok | Zaiton | |
| 1958 | Doktor | Noraini | |
| Taufan | Fatimah | ||
| Sri Menanti | Fatimah | ||
| 1959 | Samseng | ||
| Batu Belah Batu Bertangkup | Melur | ||
| The Golden Trumpet | Filem Filipina | ||
| 1960 | Pertarongan | Molek | |
| Lela Manja | Lela Sari Dewasa | ||
| Putera Sangkar Maut | |||
| 1961 | Ali Baba Bujang Lapok | Penghibur Gundik | Penampilan khas |
| Seniman Bujang Lapok | Zaiton | ||
| Si Tanggang | Kenanga | ||
| 1962 | Gerhana | Nora | |
| Ibu Mertua-ku | Kalsum Bee/Chombi | ||
| 1963 | Budi dan Dosa | Hasmah | |
| 1964 | Siapa Besar | Maznah Senget | |
| 1965 | Taqdir | Mayang / Permaisuri | |
| 1966 | Kacha Permata | Azizah | |
| Aksi Kuching | Azizah | ||
| 1967 | Lampong Karam | ||
| 1968 | Raja Bersiong | Cindera | Filem terakhir sebagai pelakon |
Televisyen
sunting| Tahun | Tajuk | Peranan | Saluran TV |
|---|---|---|---|
| 2023 | Bintang Nostalgia: Zaiton | Artis undangan | TV1 |
Diskografi
suntingAlbum
sunting
Zaiton Abdullah pernah merakamkan piring hitam bersama penyanyi S. Jibeng dengan judul EP TRC1066. Antara lagu yang terkandung di dalamnya adalah:-
- S. Jibeng & Zaiton Abdullah - Janji Palsu
- Zaiton Abdullah - Azam dan Azab-ku
- S. Jibengs - Che Ainon Janda Muda
- S. Jibeng- Mengapa-lah Hidup-ku
Rujukan
suntingAnugerah dan pencalonan
suntingFestival Filem Asia Ke -3
| Tahun | Filem | Kategori | Keputusan |
|---|---|---|---|
| 1956 | Hang Tuah | Pelakon Pembantu Terbaik | Menang |
Pesta Filem Malaya (FFM)
| Tahun | Filem | Kategori | Keputusan |
|---|---|---|---|
| 1956 | Hang Tuah | Aktres Pembantu Terbaik | Tercalon |
| 1958 | Taufan | Aktres Terbaik | Menang |
| 1962 | Gerhana | Tercalon | |
| 1966 | Aksi Kuching | Tercalon |
Anugerah Era 2006
| Tahun | Penghargaan | Keputusan |
|---|---|---|
| 2006 | Anugerah Seni Era | Menang |