Liga Juara-Juara UEFA
Liga Juara-Juara UEFA (bahasa Inggeris: UEFA Champions League) merupakan satu kejohanan bola sepak bermusim (tahunan) anjuran Kesatuan Persatuan Bola Sepak Eropah membabitkan kelab-kelab terunggul yang ada di benua tersebut.
 | |
| Ditubuhkan | 1955 (dijenamakan semula pada 1992) |
|---|---|
| Kawasan | Eropah (UEFA) |
| Jumlah pasukan | 32 (peringkat kumpulan) 79,80, atau 81 (jumlah) |
| Layak ke | Piala Super UEFA Piala Kelab Dunia FIFA Piala Kelab Konfederasi FIFA |
| Perlawanan berkaitan | Liga Europa UEFA (Tahap ke-2) Liga Konferensi Eropah UEFA (dirancang Tahap ke-3) |
| Juara semasa |  Real Madrid (15 gelaran) |
| Kelab paling berjaya | Real Madrid (15 gelaran) |
| Penyiar televisyen | Oyenren tv |
| Laman sesawang | Laman web rasmi |
 Liga Juara-Juara UEFA 2024–25 | |
Pada awalnya, kejohanan ini dinamakan Piala Eropah sebelum musim 1992-93. Kemudiannya ditukar kepada Liga Juara-juara Eropah bermula tahun 1992.[1]
Kejohanan ini mempunyai tiga peringkat kelayakan untuk memasuki peringkat kumpulan. Biasanya pasukan-pasukan yang hebat memulakan perlawanan pada peringkat kumpulan yang melibatkan 32 pasukan. 16 pasukan yang layak daripada peringkat ini mara ke peringkat-peringkat kalah mati, sehinggalah perlawanan akhir di sebuah stadium yang ditentukan.
Tatacara
suntingBarisan pemain pasukan-pasukan yang bertanding turun padang dengan suatu muzik gubahan khas - ia merupakan hasil saduran Zadok the Priest,[2][3] suatu gita puja meraikan pemahkotaan Raja George II tahun 1727 digubah George Frideric Handel, oleh Tony Britten tahun 1992. Lagu tema ini turut diisyaratkan dalam siaran langsung perlawanan yang diadakan di televisyen.[4][5]
Sejarah
suntingPerlawanan ini dicetuskan Gabriel Hanot, editor akhbar sukan Perancis L'Équipe, berikutan sambutan tinggi terhadap laporan Kejohanan Juara-Juara Amerika Selatan (Campeonato Sudamericano de Campeones) 1948 dilakukan beliau di mana beliau mencadangkan suatu kejohanan seumpama ia di benua Eropah.[6] Hal ini turut didorong kemenangan Wolverhampton Wanderers menentang Budapest Honvéd FC 3–2 yang diberi jolokan "Juara Dunia" (Champions of the World) pada tahun 1950-an.[1]
Piala
suntingPiala dan pingat
sunting
Setiap tahun, pasukan yang menang dipersembahkan dengan Piala Kelab Juara Eropah, versi semasa yang telah dianugerahkan sejak 1967. Dari musim 1968–69 dan sebelum musim 2008–09 mana-mana pasukan yang memenangi Liga Juara-Juara tiga tahun berturut-turut atau lima kali keseluruhan telah dianugerahkan trofi rasmi secara kekal. Setiap kali kelab mencapai ini, trofi rasmi baharu perlu dipalsukan untuk musim berikutnya. Lima kelab memiliki versi trofi rasmi: Real Madrid, Ajax, Bayern Munich, Milan dan Liverpool. Sejak 2008, trofi rasmi kekal bersama UEFA dan kelab-kelab itu dianugerahkan replika.
Trofi semasa adalah 74 cm (29 in) tinggi dan diperbuat daripada perak, seberat 11 kg (24 lb). Ia direka oleh Jürg Stadelmann, seorang tukang emas dari Bern, Switzerland, selepas yang asal diberikan kepada Real Madrid pada tahun 1966 sebagai pengiktirafan kepada enam gelaran mereka setakat ini, dan menelan kos 10,000 franc Swiss.
Sehingga musim 2012–13, 40 pingat emas disampaikan kepada pemenang Liga Juara-Juara, dan 40 pingat perak kepada naib juara.
Hadiah wang
suntingSehingga 2021–22, jumlah tetap hadiah wang yang dibayar kepada kelab yang mengambil bahagian adalah seperti berikut.
- Pusingan play-off: €5,000,000
- Yuran asas untuk peringkat kumpulan: €15,640,000
- Kemenangan perlawanan kumpulan: €2,800,000
- Undian perlawanan kumpulan: €900,000
- Pusingan 16: €9,600,000
- Suku akhir: €10,600,000
- Separuh akhir: €12,500,000
- Naib Johan: €15,500,000
- Juara: €20,000,000
Ini bermakna kelab boleh memperoleh €85,140,000 hadiah wang di bawah struktur ini, tidak mengira bahagian pusingan kelayakan, pusingan play-off atau kumpulan pasaran.
Sebahagian besar daripada hasil yang diagihkan daripada Liga Juara-Juara UEFA dikaitkan dengan "kumpulan pasaran", yang pengagihannya ditentukan oleh nilai pasaran televisyen di setiap negara. Untuk musim 2019–20, Paris Saint-Germain, yang merupakan naib juara, memperoleh hampir €126.8 juta secara keseluruhan, di mana €101.3 juta adalah hadiah wang, berbanding €125.46 juta yang diperoleh oleh Bayern Munich, yang memenangi kejohanan. kejohanan dan telah dianugerahkan €112.96 juta dalam bentuk hadiah wang.
Mulai musim 2024–25, pengagihan wang hadiah adalah seperti berikut.
- Pusingan play-off: €4,290,000
- Yuran asas untuk fasa liga: €18,620,000
- Kemenangan fasa liga: €2,100,000
- Undian fasa liga: €700,000
- 8 teratas fasa liga: €2,000,000
- Fasa liga di kedudukan ke-9 sehingga ke-16: €1,000,000
- Pusingan kalah mati play-off: €1,000,000
- Pusingan 16: €11,000,000
- Suku akhir: €12,500,000
- Separuh akhir: €15,000,000
- Naib Johan: €18,500,000
- Juara: €25,000,000
Senarai perlawanan akhir
sunting
|
Perlawanan dimenangi semasa masa tambahan |
| * | Perlawanan dimenangi dengan penalti |
| & | Perlawanan dimenangi selepas ulangan |
- Lajur "Musim" merujuk kepada musim pertandingan itu diadakan, dan wikilink untuk artikel mengenai musim itu.
- Wikilink "Keputusan" dalam titik lajur untuk artikel mengenai perlawanan terakhir musim tersebut.
Prestasi
suntingOleh kelab
suntingSebanyak 22 kelab telah memenangi kejohanan itu sejak awal tahun 1955, dengan Real Madrid menjadi satu-satunya pasukan yang memenangi lima belas kali, termasuk lima yang pertama. Hanya dua kelab lain yang mencapai pusingan akhir sepuluh kali atau lebih: Milan dan Bayern Munich. Sebanyak 12 kelab telah memenangi kejohanan berkali-kali: tiga kelab yang disebutkan sebelumnya, bersama dengan Liverpool, Ajax, Barcelona, Inter Milan, Manchester United, Benfica, Nottingham Forest, Juventus, dan Porto. Sebanyak 19 kelab telah mara ke perlawanan akhir tanpa berjaya memenangi kejohanan ini.
Kelab dari sepuluh negara telah menyediakan pemenang kejohanan. Kelab Sepanyol telah menjadi yang paling berjaya, memenangi sebanyak 20 kali. England berada di tempat kedua dengan 15 dan Itali di tempat ketiga dengan 12 kali, sementara pemenang berkali-kali yang lain adalah Jerman dengan lapan kali, Belanda dengan enam kali, dan Portugal dengan empat kali. Negara-negara lain yang menyediakan pemenang kejohanan sekali adalah Scotland, Romania, Yugoslavia, dan Perancis. Yunani, Belgium dan Sweden semuanya telah menyediakan peserta yang kalah.
| Kelab | Juara | Naib Juara | Musim Juara | Musim Naib Juara |
|---|---|---|---|---|
| Real Madrid
|
15 | 3 | 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022, 2024 | 1962, 1964, 1981 |
 Milan
|
7 | 4 | 1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007 | 1958, 1993, 1995, 2005 |
 Bayern Munich
|
6 | 5 | 1974, 1975, 1976, 2001, 2013, 2020 | 1982, 1987, 1999, 2010, 2012 |
 Liverpool
|
6 | 4 | 1977, 1978, 1981, 1984, 2005, 2019 | 1985, 2007, 2018, 2022 |
| Barcelona
|
5 | 3 | 1992, 2006, 2009, 2011, 2015 | 1961, 1986, 1994 |
 Ajax
|
4 | 2 | 1971, 1972, 1973, 1995 | 1969, 1996 |
| Inter Milan
|
3 | 3 | 1964, 1965, 2010 | 1967, 1972, 2023 |
| Manchester United
|
3 | 2 | 1968, 1999, 2008 | 2009, 2011 |
| Juventus
|
2 | 7 | 1985, 1996 | 1973, 1983, 1997, 1998, 2003, 2015, 2017 |
 Benfica
|
2 | 5 | 1961, 1962 | 1963, 1965, 1968, 1988, 1990 |
| Chelsea
|
2 | 1 | 2012, 2021 | 2008 |
| Nottingham Forest
|
2 | 0 | 1979, 1980 | — |
| Porto
|
2 | 0 | 1987, 2004 | — |
 Celtic
|
1 | 2 | 1967 | 1970, 2024 |
| Hamburger SV
|
1 | 1 | 1983 | 1980 |
 Steaua București
|
1 | 1 | 1986 | 1989 |
 Marseille
|
1 | 1 | 1993 | 1991 |
| Borussia Dortmund
|
1 | 1 | 1997 | 2013 |
| Manchester City
|
1 | 1 | 2023 | 2021 |
| Feyenoord
|
1 | 0 | 1970 | — |
| Aston Villa
|
1 | 0 | 1982 | — |
| PSV Eindhoven
|
1 | 0 | 1988 | — |
 Red Star Belgrade
|
1 | 0 | 1991 | — |
| Atlético Madrid
|
0 | 3 | — | 1974, 2014, 2016 |
| Reims
|
0 | 2 | — | 1956, 1959 |
| Valencia
|
0 | 2 | — | 2000, 2001 |
| Fiorentina
|
0 | 1 | — | 1957 |
| Eintracht Frankfurt
|
0 | 1 | — | 1960 |
| Partizan
|
0 | 1 | — | 1966 |
 Panathinaikos
|
0 | 1 | — | 1971 |
| Leeds United
|
0 | 1 | — | 1975 |
| Saint-Étienne
|
0 | 1 | — | 1976 |
| Borussia Mönchengladbach
|
0 | 1 | — | 1977 |
 Club Brugge
|
0 | 1 | — | 1978 |
 Malmö FF
|
0 | 1 | — | 1979 |
| Roma
|
0 | 1 | — | 1984 |
| Sampdoria
|
0 | 1 | — | 1992 |
| Bayer Leverkusen
|
0 | 1 | — | 2002 |
| Monaco
|
0 | 1 | — | 2004 |
| Arsenal
|
0 | 1 | — | 2006 |
| Tottenham Hotspur
|
0 | 1 | — | 2019 |
| Paris Saint-Germain
|
0 | 1 | — | 2020 |
Oleh kelab dari negara
suntingKedudukan 25 teratas Juara Piala Kelab Eropah dan Liga Juara-Juara Eropah sepanjang masa
sunting- Sehingga 1 Jun 2024
| Ked | Kelab | Tahun | P | M | S | K | JG | GB | PG | Mt | J | PA | SA | SU |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Real Madrid |
54 | 489 | 294 | 85 | 110 | 1075 | 536 | +539 | 673 | 15 | 18 | 33 | 39 |
| 2 | Bayern Munich |
40 | 394 | 236 | 79 | 79 | 825 | 386 | +439 | 551 | 6 | 11 | 21 | 34 |
| 3 | Barcelona |
34 | 349 | 203 | 77 | 69 | 687 | 357 | +330 | 483 | 5 | 8 | 17 | 25 |
| 4 | Manchester United |
31 | 299 | 161 | 70 | 68 | 545 | 299 | +246 | 392 | 3 | 5 | 12 | 19 |
| 5 | Juventus |
37 | 301 | 153 | 70 | 78 | 479 | 301 | +178 | 376 | 2 | 9 | 12 | 19 |
| 6 | Milan |
31 | 273 | 133 | 70 | 70 | 442 | 259 | +183 | 336 | 7 | 11 | 14 | 18 |
| 7 | Liverpool |
27 | 248 | 142 | 50 | 56 | 472 | 228 | +244 | 334 | 6 | 10 | 12 | 17 |
| 8 | Benfica |
43 | 293 | 131 | 68 | 94 | 482 | 345 | +137 | 330 | 2 | 7 | 8 | 20 |
| 9 | Porto |
38 | 277 | 126 | 61 | 90 | 411 | 313 | +98 | 313 | 2 | 2 | 3 | 11 |
| 10 | Ajax |
39 | 247 | 112 | 64 | 71 | 396 | 282 | +114 | 288 | 4 | 6 | 9 | 13 |
| 11 |  Dynamo Kyiv |
39 | 254 | 104 | 55 | 95 | 350 | 315 | +35 | 263 | 0 | 0 | 3 | 9 |
| 12 | Chelsea |
19 | 201 | 104 | 53 | 44 | 342 | 181 | +161 | 261 | 2 | 3 | 8 | 12 |
| 13 | Inter Milan |
25 | 213 | 102 | 57 | 54 | 300 | 211 | +89 | 261 | 3 | 6 | 9 | 13 |
| 14 | Arsenal |
22 | 211 | 106 | 45 | 60 | 351 | 226 | +125 | 257 | 0 | 1 | 2 | 8 |
| 15 | Celtic |
38 | 228 | 102 | 40 | 86 | 342 | 285 | +57 | 244 | 1 | 2 | 4 | 7 |
| 16 | Borussia Dortmund |
22 | 183 | 88 | 36 | 59 | 304 | 225 | +79 | 212 | 1 | 3 | 5 | 10 |
| 17 | Atlético Madrid |
19 | 170 | 82 | 44 | 44 | 249 | 165 | +84 | 208 | 0 | 3 | 6 | 12 |
| 18 | PSV Eindhoven |
31 | 199 | 74 | 49 | 76 | 272 | 256 | +16 | 197 | 1 | 1 | 3 | 8 |
| 19 | Paris Saint-Germain |
17 | 154 | 82 | 29 | 43 | 302 | 180 | +122 | 193 | 0 | 1 | 4 | 8 |
| 20 | Anderlecht |
34 | 200 | 70 | 44 | 86 | 282 | 320 | –38 | 184 | 0 | 0 | 2 | 9 |
| 21 | Manchester City |
14 | 129 | 74 | 26 | 29 | 273 | 144 | +129 | 174 | 1 | 2 | 4 | 8 |
| 22 | Red Star Belgrade |
29 | 157 | 70 | 34 | 53 | 285 | 218 | +67 | 174 | 1 | 1 | 4 | 9 |
| 23 | Rangers |
33 | 177 | 65 | 43 | 69 | 248 | 259 | –9 | 173 | 0 | 0 | 2 | 6 |
| 24 |  Galatasaray |
28 | 189 | 63 | 46 | 80 | 237 | 297 | –60 | 172 | 0 | 0 | 1 | 5 |
| 25 | Olympiacos |
35 | 186 | 66 | 36 | 84 | 222 | 284 | –62 | 168 | 0 | 0 | 0 | 1 |
Oleh negara
suntingPasukan dari tiga belas negara telah ke perlawanan akhir Liga Juara-Juara, dan sepuluh dari mereka telah memenangi kejohanan ini. Sejak musim 1995–96, selain kemenangan Porto pada 2003–04, pemenangnya berasal hanya dari satu dari empat negara - Sepanyol (11), England (5), Jerman (4) dan Itali (4) - dan selain Monaco pada 2003–04 dan Paris Saint-Germain pada 2019–2020, naib juara semuanya berasal dari empat negara yang sama.
| Negara | Gelaran | Naib Juara | Jumlah |
|---|---|---|---|
| Sepanyol
|
20 | 11 | 31 |
| England
|
15 | 11 | 26 |
| Itali
|
12 | 17 | 29 |
| Jerman[o]
|
8 | 11 | 19 |
| Belanda
|
6 | 2 | 8 |
| Portugal
|
4 | 5 | 9 |
| Perancis
|
1 | 6 | 7 |
 Yugoslavia[p]
|
1 | 1 | 2 |
| Scotland
|
1 | 1 | 2 |
| Romania
|
1 | 1 | 2 |
| Belgium
|
0 | 1 | 1 |
| Greece
|
0 | 1 | 1 |
| Sweden
|
0 | 1 | 1 |
Rekod pemain
suntingKemenangan terbanyak
suntingPenampilan terbanyak
sunting- Sehingga 1 Jun 2024
Pemain yang masih aktif bermain di Eropah ditandakan dengan huruf tebal.
Jadual di bawah tidak termasuk penampilan yang dibuar dalam peringkat kelayakan pertandingan.
| Pangkat | Pemain | Negara | P* | Tahun | Pasukan (P*) |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Cristiano Ronaldo | Portugal
|
183 | 2003–2022 | Manchester United (59), Real Madrid (101), Juventus (23) |
| 2 | Iker Casillas | Sepanyol
|
177 | 1999–2019 | Real Madrid (150), Porto (27) |
| 3 | Lionel Messi |  Argentina
|
163 | 2005–2023 | Barcelona (149), Paris Saint-Germain (14) |
| 4 | Karim Benzema | Perancis
|
152 | 2005–2023 | Lyon (19), Real Madrid (133) |
| 5 | Xavi | Sepanyol
|
151 | 1998–2015 | Barcelona |
| 6 | Thomas Müller | Jerman
|
2009– | Bayern Munich | |
| 7 | Toni Kroos | Jerman
|
2008–2024 | Bayern Munich (41), Real Madrid (110) | |
| 8 | Sergio Ramos | Sepanyol
|
142 | 2005– | Real Madrid (129), Paris Saint-Germain (8), Sevilla (5) |
| Raúl | Sepanyol
|
1995–2011 | Real Madrid (130), Schalke 04 (12) | ||
| 10 | Ryan Giggs |  Wales
|
141 | 1993–2014 | Manchester United |
P* - Penampilan
Gol terbanyak
sunting- Sehingga 1 Jun 2024
A ‡ menunjukkan pemain itu berasal dari era Piala Eropah.
Pemain yang masih aktif bermain di Eropah ditandakan dengan huruf tebal.
Jadual di bawah tidak termasuk penampilan yang dibuar dalam peringkat kelayakan pertandingan.
| Pangkat | Pemain | Gol | P* | Ratio | Tahun | Pasukan (Gol/P*) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Cristiano Ronaldo
|
140 | 183 | 0.77 | 2003–2022 | Manchester United (21/59),
Real Madrid (105/101) Juventus (14/23) |
| 2 | Lionel Messi
|
129 | 163 | 0.79 | 2005–2023 | Barcelona (120/149), Paris Saint-Germain (9/14) |
| 3 |  Robert Lewandowski
|
94 | 120 | 0.78 | 2011– | Borussia Dortmund (17/28),
Bayern Munich (69/78), Barcelona (8/14) |
| 4 | Karim Benzema
|
90 | 152 | 0.59 | 2005–2023 | Lyon (12/19), Real Madrid (78/133) |
| 5 | Raúl
|
71 | 142 | 0.50 | 1995–2011 | Real Madrid (66/130), Schalke 04 (5/12) |
| 6 | Ruud van Nistelrooy
|
56 | 73 | 0.77 | 1998–2009 | PSV Eindhoven (8/11), Manchester United (35/43), Real Madrid (13/19) |
| 7 | Thomas Müller
|
54 | 151 | 0.36 | 2009– | Bayern Munich |
| 8 | Thierry Henry
|
50 | 112 | 0.45 | 1997–2012 | Monaco (7/9), Arsenal (35/77), Barcelona (8/26) |
| 9 |  Alfredo Di Stéfano ‡
|
49 | 58 | 0.84 | 1955–1964 | Real Madrid |
| 10 | Kylian Mbappé
|
48 | 73 | 0.66 | 2016– | Monaco (6/9), Paris Saint-Germain (42/64) |
| Andriy Shevchenko
|
48 | 100 | 0.48 | 1994–2012 | Dynamo Kyiv (15/26), Milan (29/59), Chelsea (4/15) | |
| Zlatan Ibrahimović
|
48 | 124 | 0.39 | 2001–2021 | Ajax (6/19), Juventus (3/19), Inter Milan (6/22), Barcelona (4/10), Milan (9/20), Paris Saint-Germain (20/33), Manchester United (0/1) |
P* - Penampilan
Anugerah
suntingBermula dari edisi 2021–22, UEFA memperkenalkan anugerah Pemain Terbaik Musim Liga Juara-Juara UEFA.
Juri terdiri daripada jurulatih kelab yang menyertai peringkat kumpulan pertandingan itu, serta 55 wartawan yang dipilih oleh kumpulan Media Sukan Eropah (ESM), seorang daripada setiap persatuan ahli UEFA.
Pemenang
sunting| Sesi | Pemain | Pasukan |
|---|---|---|
| Pemain Terbaik Liga Juara-Juara UEFA | ||
| 2021–22 | Karim Benzema
|
Real Madrid
|
| 2022–23 | Rodri
|
Manchester City
|
| 2023–24 |  Vinícius Júnior
|
Real Madrid
|
Pada musim yang sama, UEFA juga memperkenalkan anugerah Pemain Muda Terbaik Musim Liga Juara-Juara UEFA.
| Sesi | Pemain | Pasukan |
|---|---|---|
| Pemain Muda Terbaik Liga Juara-Juara UEFA | ||
| 2021–22 | Vinícius Júnior
|
Real Madrid
|
| 2022–23 |  Khvicha Kvaratskhelia
|
Napoli
|
| 2023–24 | Jude Bellingham
|
Real Madrid
|
Nota
sunting- ^ Perlawanan Akhir pertama, yang dimainkan dua hari sebelumnya, berakhir 1–1 selepas masa tambahan.[8]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Liverpool memenangi sepakan penalti 4–2.[9]
- ^ Keputusan 0–0 selepas 90 minit dan masa tambahan. Steaua București memenangi sepakan penalti 2–0.[10]
- ^ Keputusan 0–0 selepas 90 minit dan masa tambahan. PSV Eindhoven memenangi sepakan penalti 6–5.[11]
- ^ Keputusan 0–0 selepas 90 minit dan masa tambahan. Red Star Belgrade memenangi sepakan penalti 5–3.[12]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Juventus memenangi sepakan penalti 4–2.[13]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Bayern Munich memenangi sepakan penalti 5–4.[14]
- ^ Keputusan 0–0 selepas 90 minit dan masa tambahan. A.C. Milan memenangi sepakan penalti 3–2.[15]
- ^ Keputusan adalah 3–4 setelah 90 minit dan masa tambahan. Liverpool memenangi sepakan penalti 3–2.[16]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Manchester United memenangi sepakan penalti 6–5.[17]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Chelsea memenangi sepakan penalti 4–3.[18]
- ^ Keputusan 1–1 selepas 90 minit dan masa tambahan Real Madrid memenangi sepakan penalti 5–3.[19]
- ^ Perlawanan akhir 2020 dimainkan dalam persekitaran tertutup kerana pandemik COVID-19 di Eropah.[20]
- ^ Perlawanan ini pada awalnya dirancang berlangsung di Stadium Olimpik Atatürk, Istanbul, Turki, tetapi dipindahkan kerana pandemik COVID-19 di Turki.[21] Sebelum ini, ia dipindahkan dari Stadium Krestovsky, Saint Petersburg, Rusia.[22]
- ^ Termasuk kelab yang mewakili Jerman Barat. Tiada kelab yang mewakili Jerman Timur muncul di perlawanan akhir.
- ^ Kedua-dua penampilan terakhir Yugoslavia dilakukan oleh kelab dari SR Serbia
Rujukan
sunting- ^ a b "Football's premier club competition". UEFA. 31 January 2010. Dicapai pada 23 May 2010.
- ^ “UEFA Champions League anthem”. UEFA.com. Retrieved March 6, 2011
- ^ "Media, democracy and European culture". p. 129. Intellect Books, 2009. Retrieved March 6, 2011
- ^ Borden, Sam (23 May 2013). "European Soccer's Biggest Star May Be a Song". The New York Times.
- ^ "From Handel to Hala Madrid: music of champions". UEFA. Dicapai pada 16 August 2017.
- ^ "Primeira Libertadores – História (Globo Esporte 09/02/20.l.08)". Youtube.com. Dicapai pada 14 August 2010.
- ^ "UEFA Champions League – Statistics Handbook 2012/13" (PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. m/s. 141. Dicapai pada 22 September 2013.
- ^ "1973/74 Season". UEFA. 15 May 1974. Dicapai pada 13 May 2020.
- ^ "1983/84: Kennedy spot on for Liverpool". UEFA. 30 May 1984. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "1985/86: Steaua stun Barcelona". UEFA. 7 May 1986. Dicapai pada 13 May 2020.
- ^ "1987/88: PSV prosper from Oranje boom". UEFA. 25 May 1988. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "1990/91: Crvena Zvezda spot on". UEFA. 29 May 1991. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "1995/96: Juve hold their nerve". UEFA. 22 May 1996. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "2000/01: Kahn saves day for Bayern". UEFA. 23 May 2001. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "2002/03: Shevchenko spot on for Milan". UEFA. 28 May 2003. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "2004/05: Liverpool belief defies Milan". UEFA. 25 May 2005. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "2007/08: Fate favours triumphant United". UEFA. 21 May 2008. Dicapai pada 28 February 2012.
- ^ "Shoot-out win ends Chelsea's long wait for glory". UEFA. 19 May 2012. Dicapai pada 19 May 2012.
- ^ "Spot-on Real Madrid defeat Atlético in final again". UEFA. 28 May 2016. Dicapai pada 29 May 2016.
- ^ "Venues for Round of 16 matches confirmed". UEFA.com. Union of European Football Associations. 9 July 2020. Dicapai pada 10 July 2020.
- ^ "UEFA Champions League final to move to Portugal to allow 6,000 fans of each team to attend". UEFA.com. Union of European Football Associations. 13 May 2021. Dicapai pada 13 May 2021.
- ^ "UEFA competitions to resume in August". UEFA.com. Union of European Football Associations. 17 June 2020. Dicapai pada 17 June 2020.
Pautan luar
sunting| Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Liga Juara-Juara UEFA |
- UEFA Official website
- 50 years of the European Cup UEFA October 2004
- UEFA.com
- Top Scorers - European Champions Cup/League at Euro.Futbal.org