Wikipedia

Tadbir urus baik


Tadbir urus baik/Tatakelola yang baik ialah proses mengukur bagaimana institusi awam menjalankan hal ehwal awam dan mengurus sumber awam serta menjamin realisasi hak asasi manusia dengan cara yang pada asasnya bebas daripada penyalahgunaan dan korupsi, serta dengan mengambil kira kedaulatan undang-undang. Tadbir urus ialah "proses membuat keputusan dan proses di mana keputusan dilaksanakan (atau tidak)".[1] Tadbir urus dalam konteks ini boleh digunakan untuk tadbir urus korporat, antarabangsa, nasional, atau tempatan[1] serta interaksi antara sektor masyarakat yang lain.

Konsep "tadbir urus baik" itu muncul sebagai model untuk membandingkan ekonomi/badan politik yang tidak berkesan dengan ekonomi/badan politik yang berdaya maju.[2] Konsep ini berpusat pada tanggungjawab pemerintah dan badan-badannya untuk memenuhi keperluan orang ramai berbanding kumpulan terpilih dalam masyarakat. Oleh kerana negara yang sering digambarkan sebagai "paling berjaya" ialah negara demokrasi liberal uamg tertumpu di Eropah dan Amerika, piawaian tadbir urus yang baik sering mengukur institusi negara lain berbanding negara-negara ini.[2] Organisasi bantuan dan pihak berkuasa negara maju selalunya akan menumpukan maksud "tadbir urus baik" kepada satu set keperluan yang mematuhi agenda organisasi, menjadikan "tadbir urus baik" sebagai bayangan kepada banyak perkara yang berbeza dalam pelbagai konteks yang berbeza.[3][4][5]

Dalam politik

sunting

Tadbir urus yang baik dalam konteks negara ialah istilah yang luas, dan dalam hal itu, sukar untuk mencari definisi yang unik. Menurut Fukuyama (2013),[6] terdapat dua dimensi untuk menilai sama ada tadbir urus adalah baik atau buruk: kapasiti negara dan autonomi birokrasi. Kedua-duanya saling melengkapi, dalam konteks apabila negara lebih berkemampuan, misalnya melalui kutipan cukai, perlu ada lebih autonomi kerana birokrat dapat menjalankan sesuatu dengan baik tanpa diarahkan dengan banyak butiran. Walau bagaimanapun, dalam negara yang kurang berkemampuan, kurang budi bicara dan penetapan peraturan yang lebih banyak adalah wajar.

Satu lagi cara untuk memikirkan tadbir urus yang baik adalah melalui hasil. Memandangkan pemerintah menjalankan dengan matlamat seperti penyediaan perihal awam kepada rakyatnya, tidak ada cara yang lebih baik untuk memikirkan tadbir urus baik selain daripada melalui penyampaian, yang sebenarnya dituntut oleh rakyat, seperti keselamatan, kesihatan, pendidikan, air, penguatkuasaan kontrak, perlindungan harta benda, perlindungan alam sekitar dan keupayaan mereka untuk mengundi dan mendapat gaji yang adil.[7]

Begitu juga, tadbir urus yang baik mungkin dianggarkan dengan penyediaan perkhidmatan awam dengan cekap, penyertaan yang lebih tinggi diberikan kepada kumpulan tertentu dalam populasi seperti golongan miskin dan minoriti, jaminan bahawa rakyat mempunyai peluang semak dan imbang terhadap kerajaan, penubuhan dan penguatkuasaan norma perlindungan rakyat dan harta benda mereka, dan kewujudan sistem kehakiman yang bebas.[8]

Lawson (2011)[9] dalam ulasannya terhadap buku Rothstein "The quality of government: corruption, social trust, and inequality in international perspective"[10] menyebut bahawa penulis mengaitkan tadbir urus baik dengan konsep kesaksamaan, yang pada asasnya apabila para birokrat melaksanakan tugas mereka mengikut kepentingan awam dan bukannya kepentingan diri mereka. Lawson berbeza dengannya kerana penggunaan undang-undang yang tidak berat sebelah ini mengabaikan faktor penting seperti liberalisme ekonomi yang penting kerana hubungannya dengan pertumbuhan ekonomi.

Menurut Bo Rothstein dan Jan Teorell, ciri utama tadbir urus yang baik ialah kesaksamaan institusi kerajaan.[11]

Dalam perniagaan

sunting

Dalam hal ehwal korporat, tadbir urus yang baik boleh dilihat dalam mana-mana perhubungan berikut:

  • antara tadbir urus dan pengurusan korporat
  • antara tadbir urus dan standard pekerja
  • antara tadbir urus dan korupsi di tempat kerja

Makna tadbir urus baik dalam sektor korporat berbeza-beza mengikut keadaan. Perundangan telah digubal dalam usaha untuk mempengaruhi tadbir urus yang baik dalam hal ehwal korporat. Di Amerika Syarikat, Akta Sarbanes–Oxley pada 2002 menetapkan keperluan untuk diikuti oleh perniagaan. Pemberian maklumat juga telah digunakan secara meluas oleh syarikat untuk mendedahkan korupsi dan penipuan.[12]

Pembaharuan dan piawaian

sunting

Tiga institusi boleh diperbaharui untuk menggalakkan tadbir urus yang baik: pihak negara, sektor swasta dan masyarakat sivil.[13] Walau bagaimanapun, dalam kalangan budaya yang berbeza, keperluan dan permintaan untuk pembaharuan adalah berbeza-beza bergantung kepada keutamaan masyarakat negara tersebut.[14] Pelbagai inisiatif peringkat negara dan gerakan antarabangsa memberi penekanan kepada pelbagai jenis pembaharuan tadbir urus. Setiap gerakan pembaharuan menetapkan kriteria untuk apa yang mereka anggap sebagai tadbir urus baik berdasarkan keperluan dan agenda mereka sendiri.

Rujukan

sunting
  1. ^ a b "What is Good Governance". UNESCAP, 2009. Accessed April 6, 2021.
  2. ^ a b Khan 16
  3. ^ Agere 1
  4. ^ Agere 4
  5. ^ Poluha, Eva; Rosendahl, Mona (2002). Contesting 'good' governance:crosscultural perspectives on representation, accountability and public space. Routledge. ISBN 978-0-7007-1494-0.
  6. ^ Fukuyama, Francis (January 2013). "What Is Governance?". Center for Global Development. Working paper 314.
  7. ^ Rotberg, Robert (July 2014). "Good Governance Means Performance and Results". Governance. 27 (3): 511–518. doi:10.1111/gove.12084.
  8. ^ Grindle, Merilee (October 2004). "Good Enough Governance: Poverty Reduction and Reform in Developing Countries". Governance. 17 (4): 525–48. doi:10.1111/j.0952-1895.2004.00256.x.
  9. ^ Lawson, Robert (2012). "Book Review of Bo Rothstein: The quality of government: corruption, social trust, and inequality in international perspective". Public Choice. 150 (3–4): 793–795. doi:10.1007/s11127-011-9903-y.
  10. ^ Rothstein, Bo (2011). The quality of government: corruption, social trust, and inequality in international perspective. Chicago, IL: The University of Chicago Press.
  11. ^ Rothstein, Bo; Teorell, Jan (2008). "What Is Quality of Government? A Theory of Impartial Government Institutions". Governance. 21 (2): 165–190. doi:10.1111/j.1468-0491.2008.00391.x. ISSN 0952-1895.
  12. ^ Eaton, Tim V., and Michael D. Akers. "Whistleblowing and Good Governance". CPA Journal 77, no. 6 (June 2007): 66-71. Business Source Complete, EBSCOhost (accessed March 22, 2016).
  13. ^ Agere 10
  14. ^ Agere 11

Bibliografi

sunting
  • Agere, Sam (2000). Promoting good governance. Commonwealth Secretariat. ISBN 978-0-85092-629-3., boleh dijumpai di Google Books
  • Khan, Mushtaq Husain (2004). State formation in Palestine: viability and governance during a social transformation: Volume 2 of Political economy of the Middle East and North Africa. Routledge. ISBN 978-0-415-33802-8. found at Google Books
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadbir_urus_baik&oldid=6247458"