Padamu Jua
Padamoe Djoea (Ejaan Sempurna: Padamu Jua); ialah serangkap puisi sepanjang 28 baris karya Amir Hamzah. Puisi ini dimuatkan dalam himpunan puisi Amir Hamzah tahun 1937 berjudul Nyanyi Sunyi. Puisi ini merupakan karya Amir yang unggul yang amat dipuji. Pembacaannya pada amnya tertumpu terhadap tema-tema keagamaan – kebanyakannya dari segi Islam, mahupun pengaruh Kristian juga ada dibayangkan.
| oleh Amir Hamzah | |
| Terbitan pertama | November 1937 |
|---|---|
| Negara | Indonesia |
| Bahasa | Melayu/Indonesia |
| Siri | Nyanyi Sunyi |
| Baris | 28 |
| Didahului | Kuatrin tidak berjudul ("Sunyi Itu Duka") |
| Disusuli | "Barangkali" |
Penulisan
sunting"Padamu Jua" ditulis Amir Hamzah, seorang penulis Melayu kelahiran Langkat, Sumatera, yang belajar di sekolah-sekolah Belanda di tanah airnya. Puisi ini tidak bertarik (malah, tidak akda karya Amir yang bertarikh)[1] Pemuisi Laurens Koster Bohang menjangka yang "Padamu Jua" ditulis antara tahun 1933 dan 1937,[2] sementara A. Teeuw, seorang sarjana kajian Indonesia berbangsa Belanda, menjangka puisi ini ditulis pada tahun 1936/1937.[3] Waktu ini merupakan tempoh emosi Amir menjadi kelam-kabut kerana dipaksa mengawini puteri sultan Langkat yang telah membiayai pengajian Amir di pulau Jawa. Pada masa itu, Amir dikatakan sedang bercinta dengan seorang wanita Jawa, Ilik Sundari, tetapi terpaksa meninggalkannya dan pulang ke Langkat.[4]
Struktur
suntingPuisi 28 baris terdiri daripada 84 perkataan. Ianya menjadi huruf vokal a dan u, yang sering berulang sama ada sebagai au diftong atau hiatus ua itu; gabungan tersebut berlaku dalam 35 peratus daripada perkataan dan 64 peratus daripada baris. Konsonan sering berulang, menekankan sambungan di antara kata-kata yang berbeza dalam satu barisan.[5]
Analisis
suntingPengkritik sastera Indonesia Zuber Usman menulis bahawa puisi itu menggambarkan pertemuan antara Amir Hamzah dan Tuhan, yang digambarkan sama ada sebagai pertemuan antara pencinta atau antara seorang hamba dan Tuhannya.[6] Beliau menulis bahawa dua baris pertama menggambarkan perasaan Hamzah selepas dia diberitahu bahawa dia akan berkahwin, bagaimana segala harapan untuk masa hadapan telah dibinasakan dengan pengumuman. Petikan berikut menggambarkan kembali kepada Allah dan Islam, agama yang telah mengikuti Hamzah dengan tulus ikhlas sebagai seorang anak. Berikut empat baris Usman berbunyi seperti yang menggambarkan cahaya Allah, jawapan kepada kekosongan yang menghadapi Hamzah.[7] Hamzah mengalihkan cinta fizikal dan rasa kecewa dengan isu-isu dunia, tetapi tidak lama lagi berasa kecewa, seolah-olah Tuhan bermain-main dengannya, seolah-olah dalam patut cemburu Tuhan tidak akan membenarkan dia untuk mempunyai cinta sejati. Akhirnya dia tidak dapat meninggalkan Allah, dan pulangan, menyerahkan dirinya kepada Allah yang berlegar "antara kejelasan dan berkabur".[a][8] Bagaimanapun, beliau perlu menunggu - sendiri - untuk Tuhan untuk kembali.[9] Pengkritik Australia sastera Indonesia Keith Foulcher memberikan bacaan yang sama,[5] manakala Jassin membaca puisi itu sebagai satu kenyataan bahawa Hamzah sedang mencari Tuhan.[10]
Dokumentarian HB Jassin menulis bahawa pengkritik, seperti Bakri Siregar, telah melihat pengaruh Tuhan Kristian, seperti yang digambarkan dalam Alkitab. Dia menunjukkan beberapa aspek puisi itu yang seolah-olah menyokong pandangan itu, termasuk gambaran Tuhan yang antropomorfik (tidak dibenarkan dalam ortodoks Islam) dan idea Allah yang cemburu. Beliau menulis bahawa konsep Allah yang cemburu tidak dijumpai di dalam Islam, tetapi dalam Alkitab, memetik Keluaran 20: 5 dan Keluaran 34:14.[10] Jassin, bagaimanapun, sifat-sifat ini kepada lesen seni,[10] manakala sifat-sifat Foulcher kepada Tuhan yang dinamik dan tidak stabil.[11]
Penerbitan dan sambutan
sunting"Padamu Jua" pertama kali diterbitkan dalam isu November 1937 daripada Poedjangga Baroe, sebuah majalah sastera yang Hamzah telah membantu menubuhkan, bersama-sama dengan seluruh Nyanyi Sunyi.[12] Ia kemudiannya diterbitkan sebagai puisi pertama bertajuk dalam sebuah buku yang berdiri sendiri; koleksi telah melihat percetakan ketiga oleh 1949.[13] Terjemahan bahasa Inggeris oleh Sutan Takdir Alisyahbana, Sabina Thornton, dan Burton Raffel telah diterbitkan pada tahun 1967.[14] "Padamu Jua" telah digunakan dalam beberapa buku-buku sekolah untuk mengajar Indonesia di peringkat sekolah menengah.
"Padamu Jua" adalah karya terbaik Hamzah.[11] Sarjana Belanda sastera Indonesia A. Teeuw menyifatkan puisi sebagai yang paling berharga, dengan "rumusan yang paling langsung, paling kuat, paling tepat, dan yang paling tempoh yang sesuai dengan hubungan antara Allah dan manusia".[b][15]
Catatan penjelasan
suntingRujukan
sunting- Nota kaki
- ^ Jassin 1962, m/s. 9.
- ^ Jassin 1962, m/s. 8.
- ^ Teeuw 1980, m/s. 126.
- ^ Jassin 1962, m/s. 13.
- ^ a b Foulcher 1991, m/s. 109.
- ^ Usman 1959, m/s. 232–233.
- ^ Usman 1959, m/s. 234.
- ^ Usman 1959, m/s. 235–237.
- ^ Usman 1959, m/s. 237.
- ^ a b c Jassin 1962, m/s. 33–34.
- ^ a b Foulcher 1991, m/s. 107.
- ^ Jassin 1962, m/s. 212.
- ^ Hamzah 1949, m/s. 1.
- ^ Raffel 1968, m/s. 26–27.
- ^ Teeuw 1980, m/s. 143.
- Bibliografi
- Foulcher, Keith (1991). Pujangga Baru: Kesusasteraan dan Nasionalisme di Indonesia 1933–1942. Jakarta: Girimukti Pasaka. OCLC 36682391.CS1 maint: ref=harv (link)
- Hamzah, Amir (1949). Njanji Sunji. Jakarta: Pustaka Rakjat. OCLC 65112881.CS1 maint: ref=harv (link)
- Jassin, H.B. (1962). Amir Hamzah: Radja Penjair Pudjangga Baru. Gunung Agung. OCLC 7138547.CS1 maint: ref=harv (link)
- Raffel, Burton (1968) [1967]. Development of Modern Indonesian Poetry (ed. 2nd). Albany, NY: State University of New York Press. ISBN 978-0-87395-024-4.CS1 maint: ref=harv (link)
- Teeuw, A. (1980). Sastra Baru Indonesia. 1. Ende: Nusa Indah. OCLC 222168801.CS1 maint: ref=harv (link)
- Usman, Zuber (1959). Kesusasteraan Baru Indonesia dari Abdullah Bin Albdalkadir Munshi sampai kepada Chairil Anwar. Jakarta: Gunung Mas. OCLC 19655561.CS1 maint: ref=harv (link)