Bahasa Semnam
Bahasa Semnam (Kuy Semnaam) merupakan bahasa Austro-Asia dalam kumpulan bahasa Mon-Khmer dan dikelompokkan dengan bahasa-bahasa Asli dalam subkelompok bahasa Senoi, bersama-sama dengan bahasa Lanoh, bahasa Sabüm, bahasa Temiar dan bahasa Semai. Ia dituturkan oleh sekitar 670 masyarakat Semnam di Perak dan dikategorikan sebagai terancam pupus.
| Bahasa Semnam | |
|---|---|
| Kuy Semnaam | |
| Sebutan | /ˈkŭj səmˈnãːm/ |
| Asli kepada | Perak, Malaysia |
| Etnik | Semnam |
Penutur bahasa | 670 (2000) |
Austro-Asia
| |
| Kod bahasa | |
| ISO 639-3 | ssm |
Pengelasan
suntingDigolongkan sebagai bahasa Asli subkelompok Senoi atau Asli Tengah, bahasa ini ialah bahasa rumpun Austro-Asia kelompok Mon-Khmer dan hanya dituturkan di negeri Perak.
Fonologi
suntingKonsonan
sunting| Dwibibir | Gusi | Lelangit | Velar | Uvular | Glotis | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hentian | p b | t d | c ɟ | k g | ʔ | |
| Sengauan | m | n | ɲ | ŋ | ||
| Geseran | s | ʁ | h | |||
| Likuida | r l | |||||
| Aproksiman | w | j |
Vokal
sunting| Hadapan | Pusat | Belakang | |
|---|---|---|---|
| Sempit | i ĩ | ɨ ɨ̃ | u ũ |
| Tengah | e | ɘ ɘ̃ | o |
| Luas | ɛ ɛ̃ | a ã | ɔ ɔ̃ |
Kosakata
suntingPanduan sebutan:
ĕ /ə/ - ĕmak /əmaʔ/
é /ɛ/ - bég /bɛk/
e /e/ - enak /enaʔ/
o /o/ - bot /bot/
o /ɔ/ - robot /rɔbɔt/
tanda tildĕ ( ˜ ) - disengaukan
akhiran -ny dibaca seperti ny- dalam "nyanyi" atau -ny- dalam "banyak"
Kata ganti diri
sunting| Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
|---|---|---|
| ĩĩny | /ʔĩːɲ/ | saya, aku |
| yee' | /jeːʔ/ | kami |
| éé' | /ʔɛːʔ/ | kita |
| miih | /miːh/ | kau, kamu |
| yiiy | /jiːj/ | kalian (dua orang) |
| yuuh | /juːh | kalian
(lebih dua orang) |
| bo' | /bɔʔ | dia |
| tu' | /tuʔ/ | |
| a | /ʔa/ | |
| ooh | /ʔɔːh/ | |
| wiiy | /wiːj/ | mereka (dua orang) |
| ngéén | /ŋɛːn/ | mereka
(lebih dua orang) |
Gelaran keluarga
sunting| Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
|---|---|---|
| kabaan | /kabaːn/ | keluarga |
| taa' | /taːʔ/ | datuk |
| yaa' | /jaːʔ/ | nenek |
| doo' | /doːʔ/ | ayah |
| naa' | /naːʔ/ | ibu |
| kuoon | /kuoːn | anak |
| kanycoo' | /kaɲcɔːʔ/ | cucu |
| abang (drpd. Melayu) | /ʔabaːŋ | abang |
| kloo' | /kloːʔ/ | abang/kakak |
| pĕ' | /pɘʔ/ | adik |
| tooy | /toːj/ | pakcik
(abang ibu bapa) |
| baah | /baːh/ | pakcik
(adik ibu bapa) |
| moo' | /mɔːʔ/ | makcik |
| blo' ngkoong | /blɔʔ ʔŋkoːɲ/ | bapa mentua |
| blo' baboo' | /blɔʔ baboːʔ/ | ibu mentua |
| cĕnooy | /cnoːj/ | ipar |
| mĕngsaaw | /mɲsaːw/ | menantu |
| tee' | /teːʔ/ | suami |
| kĕdooy | /kdɔːj/ | isteri |
Anggota badan
sunting| Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
|---|---|---|
| kuy | /kuj/ | kepala |
| mat | /mat/ | mata |
| kěntok | /kntɔK/ | telinga |
| muh | /muh/ | hidung |
| nyaak | /ɲaːk/ | mulut |
| lěmony | /lmɔɲ/ | gigi |
| pěteu' | /ptɨːʔ/ | dahi |
| cěngcéẽng | /cŋcɛ̃ːŋ/ | kening |
| kapoo' | /kapɔːʔ/ | pipi |
| katéẽk | /katɛː̃k/ | kulit |
| sěntool | /sntɔːl/ | rambut |
| muh mat | /muh mat/ | muka |
| jaka' | /ɟakaʔ/ | dagu |
| bĕliing | /bliːŋ/ | lengan (atas) |
| kĕlkéél | /klkɛːl/ | lengan (bawah) |
| kanyong | /kaɲɔŋ/ | siku |
| tiing | /ti:ŋ/ | tangan |
| jayii' (drpd. Melayu) | /ɟajiːʔ/ | jari |
| cěn-yoos | /cnjɔːs/ | kuku |
| juk | /ɟuŋ/ | kaki (Inggeris: foot) |
| ble' | /bleʔ/ | kaki atas
(Inggeris: upper leg) |
| kĕtek | /ktek/ | kaki bawah
(Inggeris: lower leg) |
| těniit | /tni:t/ | bibir |
| lěntaak | /lntaːk/ | lidah |
| klapuooh | /klapuoːh/ | bahu |
| daheuk | /dahɨːk/ | dada |
| dadaa' (drpd. Melayu) | /dadaːʔ/ |
Haiwan
sunting| Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
|---|---|---|
| kucek (drpd. Melayu) | kucek/ɲaaw | kucing |
| nyaaw | ||
| cuoo' | cuoːʔ/ʔacɛʔ | anjing |
| acé' | ||
| ceem | ceem | burung/unggas |
| kaa' | kaaʔ | ikan |
| tawooh | tawɔɔh | ungka |
| yusaa' (drpd. Melayu) | yusaaʔ | rusa |
| kěmuuc | kmuuc | harimau |
| tajuu' | tajuuʔ | ular |
| jěhéẽt | jhɛɛ̃t | kijang |
| mantuooy | mantuoːj | tenggiling |
| kaweep | kaweep | beruang madu |
| hagaap | hagaap | badak sumbu |
| baroong | barɔɔŋ | tenuk |
| tawããk | kupu-kupu | |
| tĕngtũng | labah-labah |