Asetilena
Asetilena (nama sistematik: etuna) ialah sebatian kimia dengan formula C2H2. Sebatian ini merupakan hidrokarbon dan merupakan alkuna teringkas.[4] Gas tanpa warna ini digunakan secara meluas sebagai bahan bakar dan sebagai bongkah binaan kimia. Sebatian ini adalah tidak stabil dalam bentuk tulen dan lalu dikendalikan sebagai larutan.[5] Asetilena tulen adalah tanpa bau, tetapi gred-gred komersial biasanya mempunyai bau bertanda oleh sebab bendasin.[6]
Nama | |
---|---|
Nama IUPAC
Ethyne
| |
Nama IUPAC sistematik
Ethyne[1] | |
Pengecam | |
Imej model 3D Jmol
|
|
ChEBI | |
ChEMBL | |
ChemSpider | |
ECHA InfoCard | 100.000.743 |
KEGG | |
UNII | |
Nombor PBB | 1001 (dissolved) 3138 (dalam campuran dengan etena dan propilena) |
CompTox Dashboard (EPA)
|
|
| |
| |
Sifat | |
C2H2 | |
Jisim molar | 26.04 g·mol−1 |
Ketumpatan | 1.097 g/L = 1.097 kg/m3 |
Takat lebur | −80.8 °C (−113.4 °F; 192.3 K) |
−84 °C; −119 °F; 189 K (1 atm) | |
slightly soluble | |
Tekanan wap | 44.2 atm (20°C)[2] |
Keasidan (pKa) | 25[3] |
Struktur | |
Bentuk molekul | Linear |
Termokimia | |
Entropi molar piawai S |
201 J·mol−1·K−1 |
Entalpi pembentukan
piawai (ΔfH⦵298) |
+226.88 kJ/mol |
Bahaya | |
NFPA 704 (berlian api) | |
300 °C (572 °F; 573 K) | |
NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS): | |
PEL (Dibenarkan)
|
none[2] |
REL (Disyorkan)
|
C 2500 ppm (2662 mg/m3)[2] |
IDLH (Bahaya serta-merta)
|
N.D.[2] |
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
pengesahan (apa yang perlu: / ?) | |
Rujukan kotak info | |
Sebagai alkuna, asetilena adalah tidak tepu oleh sebab dua atom karbonnya terikat bersama-sama dalam satu ikatan ganda tiga. Ikatan ganda tiga karbon–karbon menempatkan keempat-empat atom pada garis lurus sama, dengan sudut-sudut ikatan CCH sebanyak 180°. Oleh sebab asetilena merupakan molekul bersimetri lurus, sebatian ini memiliki kumpulan titik D∞h.[7]
Rujukan
sunting- ^ Acyclic Hydrocarbons. Rule A-3. Unsaturated Compounds and Univalent Radicals, IUPAC Nomenclature of Organic Chemistry
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0008" (dalam bahasa Inggeris). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ [1], Gas Encyclopaedia, Air Liquide
- ^ R.H.Petrucci, W.S.Harwood dan F.G.Herring "General Chemistry", edisi ke-8. (Prentice-Hall 2002), hlm. 1072
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>
tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaUllmann
- ^ Compressed Gas Association (1995) Material Safety and Data Sheet – Acetylene.
- ^ Templat:Housecroft3rd
Pautan luar
suntingWikipetik mempunyai koleksi petikan mengenai: Acetylene |
- Loji Pembentukan Asetilena dan Proses Terperinci (Inggeris)
- Asetilena di Chemistry Comes Alive! (Inggeris)
- Acetylene, the Principles of Its Generation and Use, sebuah buku elektronik bebas di Projek Gutenberg
- Filem yang menjelaskan pembentukan asetilena daripada kalsium karbida dan had-had bahan letupan yang membentuk bahan bahaya mudah bakar (Inggeris)
- Kalsium Karbida & Asetilena di The Periodic Table of Videos (Universiti Nottingham) (Inggeris)
- CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Acetylene (Inggeris)