Asetilena (nama sistematik: etuna) ialah sebatian kimia dengan formula C2H2. Sebatian ini merupakan hidrokarbon dan merupakan alkuna teringkas.[4] Gas tanpa warna ini digunakan secara meluas sebagai bahan bakar dan sebagai bongkah binaan kimia. Sebatian ini adalah tidak stabil dalam bentuk tulen dan lalu dikendalikan sebagai larutan.[5] Asetilena tulen adalah tanpa bau, tetapi gred-gred komersial biasanya mempunyai bau bertanda oleh sebab bendasin.[6]

Acetylene
Acetylene
Acetylene
Acetylene – space-filling model
space-filling model of solid acetylene
Nama
Nama IUPAC
Ethyne
Nama IUPAC sistematik
Ethyne[1]
Pengecam
Imej model 3D Jmol
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.000.743
KEGG
UNII
Nombor PBB 1001 (dissolved)
3138 (dalam campuran dengan etena dan propilena)
  • InChI=1S/C2H2/c1-2/h1-2H ☑Y
    Key: HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYSA-N ☑Y
  • InChI=1/C2H2/c1-2/h1-2H
    Key: HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYAY
  • C#C
Sifat
C2H2
Jisim molar 26.04 g·mol−1
Ketumpatan 1.097 g/L = 1.097 kg/m3
Takat lebur −80.8 °C (−113.4 °F; 192.3 K)
−84 °C; −119 °F; 189 K (1 atm)
slightly soluble
Tekanan wap 44.2 atm (20°C)[2]
Keasidan (pKa) 25[3]
Struktur
Bentuk molekul Linear
Termokimia
Entropi molar
piawai
So298
201 J·mol−1·K−1
+226.88 kJ/mol
Bahaya
NFPA 704 (berlian api)
NFPA 704 berlian 4 warnaKemudahbakaran kod 4: Cepat atau benar-benar akan mengewap pada tekanan atmosfera dan suhu yang normal, atau mudah tersebar di udara dan akan mudah terbakar. Takat kilat di bawah 23°C (73 ° F). Cth, propanaKesihatan kod 1: Pendedahan akan menyebabkan kerengsaan tetapi hanya kecederaan sisa kecil. Cth, turpentinKereaktifan kod 3: Mampu letupan atau penguraian bahan letupan tetapi memerlukan sumber pendayautamaan yang kuat, mesti dipanaskan dalam kurungan sebelum permulaan, bertindak balas secara letupan dengan air, atau akan meletup jika dihentak kuat. Cth, fluorinBahaya khas (putih): tiada kod
4
1
3
300 °C (572 °F; 573 K)
NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS):
none[2]
REL (Disyorkan)
C 2500 ppm (2662 mg/m3)[2]
N.D.[2]
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
 ☑Y pengesahan (apa yang perlu☑Y/N?)
Rujukan kotak info

Sebagai alkuna, asetilena adalah tidak tepu oleh sebab dua atom karbonnya terikat bersama-sama dalam satu ikatan ganda tiga. Ikatan ganda tiga karbon–karbon menempatkan keempat-empat atom pada garis lurus sama, dengan sudut-sudut ikatan CCH sebanyak 180°. Oleh sebab asetilena merupakan molekul bersimetri lurus, sebatian ini memiliki kumpulan titik D∞h.[7]

Rujukan

sunting
  1. ^ Acyclic Hydrocarbons. Rule A-3. Unsaturated Compounds and Univalent Radicals, IUPAC Nomenclature of Organic Chemistry
  2. ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0008" (dalam bahasa Inggeris). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  3. ^ [1], Gas Encyclopaedia, Air Liquide
  4. ^ R.H.Petrucci, W.S.Harwood dan F.G.Herring "General Chemistry", edisi ke-8. (Prentice-Hall 2002), hlm. 1072
  5. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Ullmann
  6. ^ Compressed Gas Association (1995) Material Safety and Data Sheet – Acetylene.
  7. ^ Templat:Housecroft3rd

Pautan luar

sunting