Rubah merah
Rubah merah (Vulpes vulpes) ialah yang terbesar daripada rubah benar dan anggota Carnivora yang paling banyak, tertabur ke serata Hemisfera Utara dari Garisan Artik ke Afrika Utara, ke Amerika Utara, dan ke Asia. Wilayahnya telah bertambah di samping perkembangan manusia, kerana telah diperkenalkan ke Australia, tempat ia dianggap berbahaya kepada populasi mamalia dan burung asli. Oleh sebab faktor ini, ia disenaraikan sebagai Kurang Membimbangkan oleh IUCN.[1] Oleh sebab kehadirannya di Australia, ia disertakan dalam senarai "100 spesies invasif paling teruk di dunia".[3]
| Rubah merah روبه ميره Julat zaman: Pertengahan Pleistosen–Kini
| |
|---|---|
| |
| Rubah merah Eropah (V. v. crucigera), Pusat Hidupan Liar British, Surrey | |
| Pengelasan saintifik | |
| Alam: | |
| Filum: | |
| Kelas: | |
| Order: | |
| Keluarga: | |
| Tribus: | |
| Genus: | |
| Spesies: | V. vulpes
|
| Nama binomial | |
| Vulpes vulpes | |
| Subspesies | |
| |
| Taburan rubah merah (hijau - asli, lembayung - diperkenalkan, jingga - kehadiran tidak tentu). | |
| Sinonim | |
|
Canis vulpes Linnaeus, 1758 | |
Rubah merah berasal daripada leluhur bersaiz lebih kecil dari Eurasia semasa zaman Villafranca Pertengahan,[4] dan mengkolonisasi Amerika Utara sejenak selepas pengglasieran Wisconsin.[5] Antara rubah benar, rubah merah mewakili bentuk lebih progresif di arah kekarnivoran.[6] Selain saiz besarnya, rubah merah dibezakan daripada spesies rubah lain dengan kebolehannya untuk bersesuai dengan cepat terhadap persekitaran baharu. Sungguhpun namanya, spesies ini kerap menghasilkan individu dengan warna lain, termasuk balar dan melanis.[7] Empat puluh lima subspesies setakat ini diakui,[8] yang dibahagikan kepada dua kategori: rubah utara besar, dan rubah selatan basal kecil dari Asia dan Timur Tengah.[9]
Rubah merah biasanya bersama-sama berpasangan atau dalam kelompok kecil terdiri daripada keluarga, seperti pasangan pengawanan dan anak-anaknya, atau seekor jantan dengan beberapa ekor betina yang mempunyai ikatan persanakan. Anak daripada pasangan pengawanan kekal dengan induknya untuk membantu penjagaan anak baharu.[10] Spesies ini terutamanya memakan rodensia kecil, tetapi juga boleh menyasarkan leporid, burung buruan, reptilia, invertebrat[11] dan ungulat muda.[12] Jirim buah-buahan dan sayur-sayuran juga dimakan kadang-kadang.[13] Sungguhpun rubah merah cenderung untuk membunuh pemangsa lebih kecil, ia rentan terhadap serangan daripada pemangsa lebih besar, seperti serigala, koyote, jakal keemasan dan felin bersaiz sederhana dan besar.[14]
Spesies ini mempunyai sejarah panjang bagi perkaitan dengan manusia, kerana telah diburu dengan meluas sebagai haiwan perosak dan pembawa bulu selama berabad-abad, serta diwakili dalam cerita rakyat dan mitologi manusia. Oleh sebab taburan meluasnya dan populasi besarnya, rubah merah merupakan salah satu haiwan pembawa bulu paling penting yang hasilnya diperoleh untuk perdagangan bulu.[15]
Nota
sunting- ^ a b Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaIUCN - ^ Linnæus, Carl (1758). Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I (dalam bahasa Latin) (ed. 10). Holmiæ (Stockholm): Laurentius Salvius. m/s. 40.
- ^ "100 of the World's Worst Invasive Alien Species". Kumpulan Pakar Spesies Invasif.
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamak115 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamak96 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamas480 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamas475 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamamsw3 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamas473 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamah413 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamas513 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaUSSR2 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaf529 - ^ Fedriani, J.M.; Palomares, F.; Delibes, M. (1999). "Niche relations among three sympatric Mediterranean carnivores". Oecologia. 121: 138–148. doi:10.1007/s004420050915. JSTOR 4222449.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamab229
Rujukan
sunting- Bachrach, Max (1953). "Fur: a practical treatise". New York: Prentice-Hall, edisi ke-3. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Dale, Thomas Francis (1906). "The fox". Longmans, Green, and Co. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Feldhamer, George A.; Thompson, Bruce Carlyle; Chapman, Joseph A. (2003). Wild mammals of North America: biology, management, and conservation. JHU Press. ISBN 0-8018-7416-5.CS1 maint: ref=harv (link)
- Harris, Stephen; Yalden, Derek (2008). Mammals of the British Isles. Persatuan Mamalia; Edisi semakan ke-4. ISBN 0-906282-65-9.CS1 maint: ref=harv (link)
- Heptner, V. G.; Naumov, N. P. (1998). Mammals of the Soviet Union Vol.II Part 1a, SIRENIA AND CARNIVORA (Sea cows; Wolves and Bears). Science Publishers, Inc. Amerika Syarikat. ISBN 1-886106-81-9.CS1 maint: ref=harv (link)
- Kurtén, Björn (1968). "Pleistocene mammals of Europe". Weidenfeld and Nicolson. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Kurtén, Björn (1980). "Pleistocene mammals of North America". Akhbar Universiti Columbia. ISBN 0-231-03733-3. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Larivière, Serge; Pasitschniak-Arts, Maria (1996). "Vulpes vulpes" (PDF). Mammalian Species. 537 (537): 1–11. doi:10.2307/3504236.CS1 maint: ref=harv (link)
- Macdonald, David (1987). "Running with the Fox". Guild Publishing, London. ISBN 0-8160-1886-3. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Merriam, Clinton Hart (1900). "Preliminary revision of the North American red foxes". Akademi Sains Washington. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Osborn, Dale. J.; Helmy, Ibrahim (1980). "The contemporary land mammals of Egypt (including Sinai)". Field Museum of Natural History. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Pocock, R. I. (1941). "Fauna of British India: Mammals Volume 2". Taylor and Francis. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Potts, Allen (1912). "Fox hunting in America". Washington: The Carnahan Press. Cite journal requires
|journal=(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) - Sillero-Zubiri, Claudio; Hoffman, Michael; MacDonald, David W. (2004). Canids: Foxes, Wolves, Jackals and Dogs – Tinjauan Status dan Rancangan Tindakan Pemuliharaan 2004. Kumpulan Pakar Canid IUCN/SSC. ISBN 2-8317-0786-2. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-10-06. Dicapai pada 2014-07-09.CS1 maint: ref=harv (link)
- Spagnesi, Mario; De Marina Marinis, Maria (2002). Mammiferi d'Italia. Quaderni di Conservazione della Natura. ISSN 1592-2901.CS1 maint: ref=harv (link)
Pautan luar
sunting| Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan: Rubah merah. |
| Wikispesies mempunyai maklumat berkaitan dengan Rubah merah |
- "Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758)". Integrated Taxonomic Information System. Dicapai pada 18 Mac 2006. (Inggeris)
- Rubah Merah, National Geographic (Inggeris)
- Sejarah Semula Jadi Rubah Merah, Wildlife Online (Inggeris)
- Maklumat rubah merah Lembah Sacramento, (Inggeris)
- Video sekeluarga anak rubah merah, menunjukkan tingkah laku di dalam sarang (Inggeris)
- Video tangkapan dekat seekor rubah jantan dewasa (Inggeris)
Templat:Pautan RB Templat:Pautan RP Templat:Pautan RP Templat:Pautan RP Templat:Pautan RP Templat:Pautan RP