Tun

Tun ialah anugerah gelaran tertinggi di Malaysia yang hanya boleh dikurniakan oleh Yang di-Pertuan Agong yang setaraf dengan gelaran "Lord" di United Kingdom.

Penerima anugerah ini akan menerima Darjah Yang Mulia Pangkuan Negara, Seri Maharaja Mangku Negara (SMN) atau Darjah Yang Mulia Setia Mahkota Malaysia, Seri Setia Mahkota (SSM). Anugerah ini dihadkan hanya kepada 25 orang penerima sahaja, tidak termasuk warganegara asing yang dikurniakan sebagai anugerah kehormat. Kebanyakan penerima anugerah ini adalah pemimpin negara yang telah banyak menaburkan jasa kepada negara seperti Perdana Menteri. Penerima kedua-dua anugerah tersebut membawa gelaran 'Tun' dan isteri penyandang bergelar 'Toh Puan'.

Sejarah

Penggunaan gelaran Tun sebagai gelaran tertinggi Persekutuan adalah berasal daripada nama gelaran keturunan Raja Bendahara Pahang. Selepas Tun Ahmad Tun Ali memenangi Perang Saudara Pahang menentang Tun Mutahir Tun Ali, waris Tun Mutahir tidak lagi menggunakan gelaran Tun kerana bimbang dikesan oleh pihak yang menang dan pihak British yang ingin mengambil kesempatan untuk menghapuskan institusi Bendahara warisan dari Melaka.

Pihak Kerajaan Malaysia telah memohon keizinan dari Istana Pahang bagi menggunakan gelaran tersebut setelah keturunan Bendahara telah menggunakan gelaran Tengku pada nama mereka setelah Sultan Ahmad al-Mu’azzam Shah ibni al-Marhum Bendahara Sri Maharaja Tun Ali menaiki takhta.^[1]

Penerima terkenal

Berikut adalah senarai penerima darjah kebesaran yang membawa gelaran Tun.^[2]

Seri Maharaja Mangku Negara

Darjah kebesaran yang membawa gelaran Tun dan isteri Toh Puan.

1958, Tunku Kurshiah (Raja Permaisuri Agong ke-1)
1958, Sultan Ismail ibni Sultan Ibrahim (Sultan Johor Moden ke-3)
1958, Tuanku Munawir (Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan ke-9)
1958, Sultan Yahya Petra (Yang di-Pertuan Agong ke-5)
1958, Leong Yew Koh (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-1)
1958, Raja Tun Uda Al-Haj bin Raja Muhammad (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-1)
1958, Sir Tan Cheng Lock (Presiden Persatuan Cina Malaysia pertama)
1959, Abdul Razak bin Dato' Hussein (Perdana Menteri Malaysia ke-2)
1959, Kolonel Sir Henry Lee Hau-shik (Menteri Kewangan Malaysia pertama)
1959, Tengku Budriah binti Almarhum Tengku Ismail (Raja Permaisuri Agong ke-3)
1961, Abdul Malek bin Yusof (Menteri Besar Negeri Sembilan ke-1)
1964, Abang Haji Openg bin Abang Sapiee (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-1)
1964, Mustapha bin Harun (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-1)
1967, Pengiran Ahmad Raffae bin Orang Kaya Pengiran Haji Omar (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-2)
1968, Syed Sheh bin Syed Abdullah Shahabudin (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-2)
1970, Sharifah Rodziah binti Syed Alwi Barakbah (Wanita Pertama Malaysia ke-1)
1970, Syed Sheh Al-Haj bin Syed Hassan Barakbah (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-3)
1970, Tuanku Bujang bin Tuanku Othman (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-2)
1972, Abdul Aziz Abdul Majid (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-3)
1975, Mohammad Fuad Stephens (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-3)
1976, Sardon bin Haji Jubir (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-4)
1976, Syed Zahiruddin bin Syed Hassan (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-4)
1977, Mohd Hamdan bin Abdullah (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-4)
1978, Abang Muhammad Salahuddin bin Abang Barieng (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-3 dan ke-6)
1978, Ahmad Koroh (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-5)
1979, Mohamad Adnan Robert (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-6)
1982, Abdul Rahman bin Ya'kub (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-4)
1982, Awang bin Hassan (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-5)
1987, Tunku Ibrahim Ismail (Sultan Johor Moden ke-5)
1989, Ahmad Zaidi Adruce bin Muhammad Noor (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-5)
1989, Hamdan bin Sheikh Tahir (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-6)
1989, Mohamed Said bin Keruak (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-7)
1989, Syed Ahmad bin Syed Mahmud Shahabuddin (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-5)
1996, Sakaran bin Dandai (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-8)
2001, Abdul Rahman Abbas (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-7)
2003, Ahmadshah Abdullah (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-9)
2003, Mahathir Mohamad (Perdana Menteri Malaysia ke-4 dan ke-7)
2004, Mohd Khalil bin Yaakob (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-6)
2009, Abdullah Ahmad Badawi (Perdana Menteri Malaysia ke-5)
2011, Juhar bin Haji Mahiruddin (Yang di-Pertua Negeri Sabah ke-10)
2014, Abdul Taib bin Mahmud (Yang di-Pertua Negeri Sarawak ke-7)
2020, Mohd Ali Rustam (Yang di-Pertua Negeri Melaka ke-7)
2021, Ahmad Fuzi Abdul Razak (Yang di-Pertua Negeri Pulau Pinang ke-8)

Seri Setia Mahkota

Darjah kebesaran yang membawa gelaran Tun dan isteri Toh Puan.

1966: Ismail Abdul Rahman
1967: Pengiran Ahmad Raffae Pengiran Omar
1967: Tan Siew Sin
1967: V. T. Sambanthan
1968: Syed Sheh Barakbah
1970: Mohamed Azmi Mohamed
1973: Mohamed Salleh Ismael
1975: Mohamed Suffian Mohamed Hashim
1976: Rahah Noah
1979: Omar Yoke Lin Ong
1980: Ismail Mohd Ali
1981: Jugah Barieng
1982: Syed Nasir Ismail
1983: Raja Azlan Shah
1985: Salleh Abas
1987: Ahmad Zaidi Adruce
1987: Syed Ahmad Shahabuddin
1989: Abdul Hamid Omar
1990: Suhaila Noah
1991: Daim Zainuddin
1991: Lim Chong Eu
1992: Raja Mohar
1993: Mohammed Hanif Omar
1995: Ghafar Baba
1997: Eusoff Chin
1998: Mohamed Zahir Ismail
2000: Tunku Ibrahim Ismail
2001: Sulaiman Ninam Shah
2002: Mohamed Dzaiddin Abdullah
2003: Abdullah Mohd Salleh
2003: Fatimah Hashim
2003: Siti Hasmah Mohamad Ali
2004: Ling Liong Sik
2005: Ahmad Fairuz Abdul Halim
2005: Ghazali Shafie
2006: Musa Hitam
2008: Abdul Hamid Mohamad
2008: Ahmad Sarji Abdul Hamid
2008: Lim Keng Yaik
2009: Endon Mahmood
2009: Jeanne Abdullah
2009: Zaki Azmi
2010: Azizan Zainul Abidin
2011: Abdullah Ayub
2012: Arifin Zakaria
2017: Michael Chen Wing Sum
2017: Md Raus Sharif
2017: Samy Vellu
2020: Tengku Maimun Tuan Mat
2020: Arshad Ayub
2021: Richard Malanjum
2021: Raja Muhammad Alias Raja Muhammad Ali
2022: Mohamed Hashim Mohd Ali

Penerima yang masih hidup

2021

tahun	SMN	SSM
2021	Ahmad Fuzi Abdul Razak	Richard Malanjum Raja Muhammad Alias Raja Muhammad Ali

2020

SMN	SSM
Mohd Ali Rustam	Tengku Maimun Tuan Mat

2017

SMN	SSM
	Md Raus Sharif Michael Chen Wing Sum

2012

SMN	SSM
	Arifin Zakaria

2011

SMN	SSM
Juhar Mahiruddin

2009

SMN	SSM
Abdullah Ahmad Badawi	Jeanne Abdullah Zaki Azmi

2008

SMN	SSM
	Abdul Hamid Mohamad

2006

SMN	SSM
	Musa Hitam

2005

SMN	SSM
	Ahmad Fairuz Sheikh Abdul Halim

2004

SMN	SSM
Mohd Khalil Yaakob	Ling Liong Sik

2003

SMN	SSM
Ahmadshah Abdullah Mahathir Mohamad	Siti Hasmah Mohd Ali

2001

SMN	SSM
Abdul Rahman Abbas

1997

SMN	SSM
	Mohd Eusoff Chin

1987

SMN	SSM
Tunku Ibrahim Ismail

Penerima yang telah meninggal dunia

TAHUN	SMN	SSM
2020	Arshad Ayub
2017	Samy Vellu Sangalimuthu
2014	Abdul Taib Mahmud
2011	Abdullah Ayub
2010	Azizan Zainul Abidin
2009	Endon Mahmood
2008	Lim Keng Yaik Ahmad Sarji Abdul Hamid
2005	Muhammad Ghazali Shafie
2003		Abdullah Mohd Salleh Fatimah Hashim
2002	Mohamed Dzaiddin Abdullah
2001		Sulaiman Ninam Shah
2000		Tunku Ibrahim Ismail
1998		Mohamed Zahir Ismail
1996		Sakaran Dandai
1995		Abdul Ghaffar Baba
1993	Mohammed Hanif Omar
1992		Raja Mohar Raja Badiozaman
1991	Daim Zainuddin	Lim Chong Eu
1990		Suhailah Mohamed Noah
1989	Syed Ahmad Syed Mahmud Shahabuddin Ahmad Zaidi Adruce Mohammed Noor Mohammad Said Keruak Hamdan Sheikh Tahir	Abdul Hamid Omar

1987

SMN	SSM
	Syed Ahmad Syed Mahmud Shahabuddin Ahmad Zaidi Adruce Mohammed Noor

1985

SMN	SSM
	Mohamed Salleh Abas

1984

SMN	SSM
	Raja Azlan Shah Sultan Yusof Izzudin Shah

1982

SMN	SSM
Awang Hassan Abdul Rahman Ya'kub	Syed Nasir Syed Ismail

1981

SMN	SSM
	Jugah Barieng

1980

SMN	SSM
	Ismail Mohd Ali

1979

SMN	SSM
Mohamad Adnan Robert	Omar Ong Yoke Lin

1978

SMN	SSM
Ahmad Koroh Abang Muhammad Salahuddin Abang Barieng

1977

SMN	SSM
Mohd Hamdan Abdullah

1976

SMN	SSM
Sardon Jubir Syed Zahiruddin Syed Hassan	Rahah Mohamed Noah

1975

SMN	SSM
	Mohamed Suffian Mohamed Hashim

1974

SMN	SSM
Mohammad Fuad Stephens

1973

SMN	SSM
	Mohamed Salleh Ismael

1972

SMN	SSM
Abdul Aziz Abdul Majid

1970

SMN	SSM
Syed Sheh Syed Hassan Barakbah Tuanku Bujang Tuanku Othman Sharifah Rodziah Syed Alwi Barakbah	Mohamed Azmi Mohamed

1968

SMN	SSM
Syed Sheh Syed Abdullah Shahabuddin	Syed Sheh Syed Hassan Barakbah

1967

SMN	SSM
Pengiran Ahmad Raffae Pengiran Omar	Pengiran Ahmad Raffae Pengiran Omar Thirunyanasambanthan Thevar Veerasamy Thevar Tan Siew Sin

1966

SMN	SSM
	Ismail Abdul Rahman

1964

SMN	SSM
Abang Openg Abang Sapiee Mustapha Harun

1961

SMN	SSM
Abdul Malek Yusof

1959

SMN	SSM
Abdul Razak Hussein Henry Lee Hau Shik Tengku Budriah Tengku Ismail

1958

SMN	SSM
Tunku Kurshiah Tunku Ismail Sultan Ibrahim Tuanku Munawir Sultan Yahya Petra Leong Yew Koh Raja Uda Raja Muhammad Tan Cheng Lock	-

Lihat juga

Rujukan

[1] Sejarah Kesultanan Pahang

[2] Semakan penerima darjah kebesaran

[1]

[2]