Wikipedia

Tentera Negeri Wa Bersatu

Tentera Negeri Wa Bersatu (Inggeris: United Wa State Army, Parauk: Kru' Naing' Rob Rom' Hak Tiex Praog, Cina ringkas: 佤邦联合军; Cina tradisional: 佤邦聯合軍; pinyin: Wǎbāng Liánhéjūn; Bahasa Burma: ဝပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်, IPA: [wa̰ pjì θwésí ɲìɲʊʔjé taʔmədɔ̀]),disingkatkan sebagai UWSA atau Tentera UWS, ialah sayap tentera United Wa State Party (UWSP), parti pemerintah de facto Negeri Wa (secara rasmi dikenali sebagai Wilayah Berautonomi Wa) di Myanmar. Ia adalah tentera etnik minoriti yang serba lengkap yang dianggarkan 20,000[1]–30,000 askar Wa, diketuai oleh Bao Youxiang. UWSA ditubuhkan selepas kejatuhan sayap bersenjata Parti Komunis Burma (CPB) pada tahun 1989.[4]

Tentera Negeri Wa Bersatu
Pihak bersengketa dalam Perang Saudara Myanmar

Bendera Tentera Negeri Wa Bersatu
Aktif 17 April 1989 (1989-04-17) – kini
Ideologi Nasionalisme Wa[1]
Pemimpin Bao Youxiang
Zhao Zhongdang
Bao Aichan
Ibu pejabat Pangkham, Myanmar
Kawasan of
operasi 		Wilayah Tadbir Sendiri Wa
(Negeri Wa)
Sebahagian daripada Parti Bersatu Negeri Wa
Sekutu Sekutu negeri/negara

Sekutu bukan negeri/negara

  • Tentera Arakan
  • Barisan Pembebasan Rakyat Kebangsaan Karenni[3]
  • Tentera Perikatan Demokratik Kebangsaan
  • Barisan Pembebasan Bersatu Assam
Opponents Lawan negeri/negara
  • Kesatuan Myanmar (hingga 1989)

Lawan bukan negeri/negara

  • Tentera Mong Tai (hingga 1996)
  • Tentera Negara Negeri Shan (hingga 2005)
  • Tentera Negeri Shan (RCSS)
  • Tentera Negara Wa
Perang/pertempuran Perang Saudara Myanmar

UWSA mengumumkan wilayahnya sebagai "Wilayah Pentadbiran Khas Kerajaan Negeri Wa" pada 1 Januari 2009.[5] Presiden de facto ialah Bao Youxiang, dan Naib Presiden ialah Xiao Minliang.[6][7] Walaupun Kerajaan Myanmar tidak mengiktiraf secara rasmi kedaulatan Negara Wa, Tatmadaw (Angkatan Bersenjata Myanmar) sering bersekutu dengan UWSA untuk memerangi kumpulan militia nasionalis Shan, seperti Tentera Negara Shan (RCSS).[8]

Walaupun secara de facto merdeka dari Myanmar, Negeri Wa secara rasmi mengiktiraf kedaulatan Myanmar ke atas semua wilayahnya.[9] Pada tahun 1989 kedua-dua pihak menandatangani perjanjian gencatan senjata, dan pada tahun 2013 menandatangani perjanjian damai.[10] Sebagai kumpulan bersenjata bukan negara terbesar di Myanmar, ia telah mengetuai Jawatankuasa Perundingan dan Perundingan Politik Persekutuan (FPNCC) secara berkesan sejak 2017, mewakili hampir setiap kumpulan bersenjata tanpa gencatan senjata sebelum 2021.[11] Dalam tidak mencari kemerdekaan atau pemisahan, UWSA tidak seperti kebanyakan pertubuhan bersenjata etnik di Myanmar.[12](p4)

Sejarah

sunting

Pada 17 April 1989, tentera etnik Wa, antara kumpulan lain, berpecah daripada Parti Komunis Burma (CPB) dalam pemberontakan dan menamatkan pemberontakan Komunis yang berlarutan di Burma.[13] Pada 9 Mei 1989, kerajaan Burma menandatangani perjanjian gencatan senjata dengan UWSA, secara rasmi menamatkan konflik.[14] Parti Negara Wa Bersatu telah ditubuhkan sebagai penggabungan Parti Bersatu Kebangsaan Burma dan Majlis Kebangsaan Wa bukan komunis pada November 1989, berikutan pemberontakan CPB pada musim bunga 1989.[11]

UWSA disokong oleh China, yang memberikan UWSA lebih banyak sokongan daripada kerajaan Myanmar.[15]

Sehingga 1996 United Wa State Army terlibat dalam konflik menentang Tentera Shan Mong Tai yang diketuai oleh gembong dadah Khun Sa yang sesuai dengan objektif Tatmadaw di kawasan itu. Semasa konflik ini, tentera Wa menduduki kawasan berhampiran sempadan Thai, berakhir dengan kawalan dua kawasan berasingan di utara dan selatan Kengtung.[16] UWSA adalah salah satu daripada 17 kumpulan gencatan senjata bersenjata yang menghadiri Konvensyen Kebangsaan yang lama didalangi oleh tentera Myanmar.[17]

Pada Ogos 2009, Tentera Negara Wa Bersatu terlibat dalam insiden Kokang, konflik ganas dengan Angkatan Bersenjata Myanmar (Tatmadaw) junta tentera Burma. Ini adalah wabak pertempuran terbesar antara tentera etnik dan tentera kerajaan sejak menandatangani gencatan senjata 20 tahun sebelumnya.[1] Myanmar menandatangani perjanjian damai dengan UWSA pada 2013 menjelang Perjanjian Gencatan Senjata Seluruh Negara (NCA).[10] Walau bagaimanapun, UWSA tidak menandatangani NCA pada tahun 2015.

Pada April 2017, China membantu UWSA menubuhkan pakatan tujuh anggota yang dipanggil Jawatankuasa Perundingan dan Perundingan Politik Persekutuan (FPNCC), selepas kematian pakatan lain, Majlis Persekutuan Kebangsaan Bersatu, susulan NCA. Hari ini, UWSA mengekalkan hubungan rapat dengan rakan kongsi FPNCC seperti Tentera Perikatan Demokratik Kebangsaan Myanmar (MNDAA), Tentera Ta'ang dan Tentera Arakan. MNDAA ialah kumpulan serpihan CPB Kokang dan kedua-dua Tentera Ta'ang dan Tentera Arakan bertempur bersama MNDAA di Kokang pada tahun 2015. Ketiga-tiga kumpulan ini antara lain menerima senjata China daripada UWSA sama ada sebagai hadiah atau pembelian..[11]

United Wa State Army juga bekerjasama dengan ULFA-ATF, kumpulan penentang Assam yang melancarkan serangan di India melalui pangkalan mudah alih di Myanmar.[18][19] Pada November 2023, UWSA berikrar untuk menggunakan kekerasan terhadap pencerobohan bersenjata dari kedua-dua pihak dalam perang saudara Myanmar selepas Wa State diisytiharkan sebagai zon neutral.[20]

Kepimpinan

sunting
 
Bao Youxiang, Ketua Komander UWSA.

Parti Bersatu Kebangsaan Burma (BNUP) dan, kemudiannya, United Wa State Army (UWSA) telah diasaskan dan diketuai oleh Chao Ngi Lai, juga dieja sebagai Zhao Nyi-lai. Selepas strok pada tahun 1995, Bao Youxiang, komander tentera UWSA, mengambil alih kepimpinan, manakala Chao kekal sebagai Setiausaha Agung Parti Negara Wa Bersatu (UWSP) sehingga beliau meninggal dunia pada usia 70 tahun pada 2009.[11] Ai Xiaoxue, sebagai pengasas Majlis Kebangsaan Wa (WNC), juga memainkan peranan penting dalam penggabungan menubuhkan UWSA dengan BNUP. Beliau membentuk WNC dengan Maha Hsang Wiang Ngeun, abang iparnya, pada tahun 1984. Kumpulannya adalah nukleus Wilayah Tentera 171 UWSA berhampiran sempadan Thailand. Beliau meninggal dunia pada usia 78 tahun di Mandalay pada 29 Oktober 2011.[21] Hari ini, Bao Youxiang kekal sebagai Ketua Komander, mengendalikan UWSA bersama abangnya Bao Youyi dan Bao Youliang. Youyi, yang menjadi timbalan setiausaha agung UWSP pada tahun 2005,[22] memegang jawatan penting dalam tentera. Youliang menguruskan ibu pejabat bukit Wa utara di Möng Mao.[11]

Timbalan Ketua Komander pertama ialah Li Ziru, seorang bekas sukarelawan Pengawal Merah dari etnik Cina. Beliau kekal bersama CPB sepanjang 1970-an apabila ramai ahli CPB Cina kembali ke China dan akhirnya menyertai UWSA berkhidmat sehingga kematiannya pada tahun 2005. Adalah munasabah bahawa Li dan etnik Cina lain kekal dalam kumpulan serpihan CPB kerana China mahu mengekalkan pengaruh walaupun selepas pemberontakan 1989.[11]Timbalan Ketua Komander kumpulan itu hari ini ialah Zhao Zhongdang.[23]Pada tahun 2022, disebabkan usia lanjut Bao Youxiang dan Zhao, anak saudara Bao Youxiang Bao Ai Chan telah dinaikkan pangkat menjadi Timbalan Ketua Komander bersama Zhao, yang mengekalkan jawatannya. Rombakan 2022 tidak akan mengubah sebahagian besar pentadbiran dan kepimpinan UWSA, tetapi menandakan pengajaran yang dipelajari daripada krisis kepimpinan CPB 1989.[24]

Peranan jurucakap hal ehwal luar yang dimainkan oleh Li Ziru telah diambil alih oleh Zhao Guoan, seorang lagi veteran etnik Cina. Dia mengambil bahagian dalam Persidangan Keamanan Kesatuan - rundingan damai Panglong Abad ke-21 pada 2017 dan 2018. Walaupun dia berasal dari Yunnan, dia adalah satu-satunya perwakilan yang selesa berbahasa Burma dalam kalangan tentera etnik.[11]

Pada Oktober 2023, Timbalan Ketua Komander Bao Ai Chan telah ditangkap semasa berada di China, dalam beberapa tangkapan dan ekstradisi yang berkaitan dengan lebih 1,000 warga China yang terlibat dalam penipuan siber berkaitan dengan Wa State. UWSA dilaporkan telah melantik pengganti tetapi tidak mengulas mengenai penahanan itu.[25]

Wilayah

sunting
 
Kawasan di bawah kawalan UWSA pada tahun 2015. Sektor selatan bukan sebahagian daripada wilayah Wa tradisional tetapi diberikan pada tahun 1989 oleh kerajaan Burma ketika itu untuk kerjasama UWSA dalam perang menentang Khun Sa.[26]

Pekan Pangkham dan Mong Pawk berada dalam kawasan kawasan istimewa ini.[4] UWSA telah merundingkan perjanjian gencatan senjata dengan tentera Burma pada tahun 1990-an, dan kini menyokong strategi menentang pemberontakan Tentera Myanmar terhadap Tentera Negara Shan (RCSS) (RCSS/SSA).[27] UWSA mengingkari permintaan rejim tentera baru-baru ini untuk melucutkan senjata dan mengambil bahagian dalam pilihan raya 2010, dan sebaliknya mencadangkan untuk mengisytiharkan wilayah di bawah kawalan mereka sebagai wilayah autonomi khas.[28]

Mengikut perlembagaan 2008, enam perbandaran ditetapkan sebagai Bahagian Ditadbir Sendiri Wa. Iaitu Mongmao, Pangwaun, Namphan, Pangkham (Pangsang), Hopang dan Perbandaran Matman. Walaupun Mong Pawk bukan sebahagian daripadanya, tetapi sebahagian daripada Perbandaran Mong Yang, UWSA sangat menentang untuk melepaskan kawasan itu daripada kawalannya kerana ia berfungsi sebagai penghubung dengan sekutunya, Tentera Perikatan Demokratik Kebangsaan (NDAA) di Mongla. Hopang dan Matman tidak berada di bawah kawalan UWSA.[23] UWSA mengumumkan wilayahnya sebagai Wilayah Pentadbiran Khas Kerajaan Negeri Wa pada Januari 2009.[29]

Operasi perniagaan

sunting

Perjanjian gencatan senjata itu membenarkan United Wa State Army untuk bebas mengembangkan operasi logistik mereka dengan tentera Burma, termasuk pengedaran dadah ke negara jiran Thailand dan Laos.[30] Wa telah menggunakan hasil yang dijana daripada penjualan ubat-ubatan untuk membiayai matlamat politik dan ekonomi, seperti senjata dan hospital.[31]

Perniagaan haram

sunting

Menggunakan konsesi komersial yang diberikan melalui hubungan baik dengan Jeneral Khin Nyut, UWSA mengendalikan perusahaan haram pada tahun 1990-an melalui ahli perniagaan dan perusahaan gabungan.[12](p20)

Pengedaran dadah

sunting

Pada Ogos 1990, pegawai kerajaan mula merangka rancangan untuk menamatkan pengeluaran dan pengedaran dadah di Negeri Wa.[32] Menurut temu bual dengan pegawai Wa pada tahun 1994, Bao Youyi (Tax Kuad Rang; juga dikenali sebagai Bao Youyu) menjadi dikehendaki polis China kerana penglibatannya dalam pengedaran dadah. Akibatnya, Bao Youxiang dan Zhao Nyi-Lai pergi ke Daerah Autonomi Cangyuan Va di China dan menandatangani Perjanjian Cangyuan dengan pegawai tempatan, yang menyatakan bahawa, "Tiada dadah akan masuk ke dalam masyarakat antarabangsa (dari Negeri Wa); tiada dadah akan pergi ke China (dari Negeri Wa); tiada dadah akan masuk ke kawasan kawalan kerajaan Burma (dari Negeri Wa)."[33] Bagaimanapun, perjanjian itu tidak menyebut sama ada Wa State boleh menjual dadah kepada kumpulan pemberontak atau tidak.

Pada tahun 1997, United Wa State Party secara rasmi mengisytiharkan bahawa Wa State akan bebas dadah menjelang akhir tahun 2005.[32] Dengan bantuan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dan kerajaan China, ramai petani candu di Negeri Wa beralih kepada pengeluaran getah dan teh. Walau bagaimanapun, beberapa petani popia meneruskan penanaman bunga di luar Negeri Wa.[34]

Pentadbiran Penguatkuasaan Dadah kerajaan Amerika Syarikat melabelkan UWSA sebagai organisasi pengedaran narkotik pada 29 Mei 2003. Pada 3 November 2005, Jabatan Kawalan Aset Asing Jabatan Perbendaharaan menyenaraikan 11 individu dan 16 syarikat yang "sebahagian daripada kewangan dan komersial rangkaian pengedar narkotik asing penting Wei Hsueh-kang dan United Wa State Army (UWSA)." UWSA dikatakan sebagai organisasi pengeluar dadah terbesar di Asia Tenggara. UWSP di pihaknya menyalahkan kedua-dua kerajaan tentera Ne Win dan CPB kerana menggunakan Wa sebagai "bidak dalam permainan pemusnah yang ganas" dan menggalakkan mereka menanam popi candu.[35]

Tuaian popi candu telah meningkat sejak bekas baron dadah dan panglima perang Lo Hsing Han berjaya membina semula empayar dadahnya selepas dia menjadi perantara untuk perjanjian gencatan senjata antara ketua perisikan tentera Khin Nyunt dan pemberontak Kokang dan Wa yang telah memberontak dan menjatuhkan kepimpinan Komunis pada tahun 1989.[36]Sebagai tambahan kepada eksport tradisional Segitiga Emas bagi opiat, pengeluaran telah mempelbagaikan kepada methamphetamine, atau yaa baa, yang lebih murah dan lebih mudah untuk dihasilkan daripada heroin.[37][38] Pihak berkuasa Thailand telah mengecam pengeluaran, pengedaran dan penggunaan methamphetamine sebagai ancaman kepada keselamatan negara. Ia menafikan penglibatan dalam insiden Mekong pada 5 November 2011.[39]

Penanaman popi telah merosot di utara Laos dan wilayah Wa sebahagiannya akibat larangan yang dikenakan oleh UWSP pada tahun 2005.[40] Pada tahun 1999, Bao Youxiang mengarahkan pemindahan paksa, jauh dari ladang popia, enam daerah utara Wa selatan ke terutamanya kawasan Shan dan Lahu.[41] Program Makanan Sedunia (WFP) dan China turut menyediakan bantuan makanan kecemasan kepada bekas petani popia. Pertubuhan penjenayah China di kawasan itu bagaimanapun mungkin hanya menukar barisan pengeluaran daripada heroin kepada perangsang jenis amphetamine (ATS) seperti yaa baa.[40]

Operasi lain

sunting

Wei Hsueh-kang mengasaskan Kumpulan Hong Pang pada 1998 dengan pendapatan daripada perdagangan dadah selepas mengambil kesempatan daripada keistimewaan yang ditawarkan dalam perjanjian gencatan senjata oleh Khin Nyunt. Kedudukannya dalam ekonomi negara, bukan hanya Negeri Wa, dicerminkan oleh pelbagai perniagaan yang dimiliki dan dikawalnya dalam pembinaan, pertanian, permata dan mineral, petroleum, elektronik dan komunikasi, kilang penyulingan dan gedung serbaneka. Kumpulan Hong Pang berpangkalan di Pangkham dengan pejabat juga di Yangon, Mandalay, Lashio, Tachilek dan Mawlamyine[42] dan pangkalan kecil di Sankang dan Khairlong.[43] UWSA juga mengendalikan banknya sendiri pada masa lalu.[44][45]

Ho Chun Ting (juga dikenali sebagai Aik Haw dan Hsiao Haw), menantu kepada Bao Youxiang, ialah pemilik utama dan pengarah urusan Yangon Airways dan pengerusi Tetkham Co Ltd yang menjalankan rangkaian hotel. Berdekatan dengan Khin Nyunt dan beberapa jeneral lain dalam junta, beliau juga terlibat dalam lelongan permata dan beberapa projek pembinaan besar dengan Majlis Pembangunan Bandaraya Yangon. Dia dilaporkan telah melarikan diri ke Pangkham berikutan penahanan rakan sekutunya yang dikenali dalam kesalahan berkaitan dadah pada Januari 2009.[46] Aik Haw telah dimasukkan dalam Senarai Warganegara Yang Ditetapkan Khas dan Orang Tersekat yang diterbitkan oleh Pejabat Kawalan Aset Asing Perbendaharaan AS pada 25 November 2008.[47]

Bekas Perdana Menteri Thailand Thaksin Shinawatra dan tentera Thailand mempunyai hubungan perniagaan yang telah lama terjalin dengan UWSA.[48]

Walaupun secara terbuka mengisytiharkan berkecuali, UWSA didakwa membekalkan senjata (kecuali MANPADS) kepada kumpulan anti-Junta seperti Three Brotherhood Alliance.[49]

Hubungan dengan China

sunting

UWSA telah mendapat manfaat daripada hubungan politik dan ketenteraan yang telah lama terjalin dengan China, dan mempunyai hubungan rapat dengan agensi keselamatan China. Paling ketara, ini memberikan pengaruh China di dalam Burma yang membolehkannya menolak isu lain seperti saluran paip China-Myanmar. Perwakilan rasmi Beijing hanyalah satu lapisan pendekatannya terhadap diplomasi dengan bukan sahaja kerajaan pusat tetapi juga pelbagai tentera etnik di sepanjang sempadan China–Myanmar.[11] Penglibatan China dalam proses damai UWSA bertujuan untuk mewujudkan kestabilan bagi pelbagai pelaburan infrastrukturnya yang besar[50] dan memastikan perdagangan sumber aslinya merentasi sempadan dilindungi.[31]

Kerajaan China menggunakan bekas pasukan CPB seperti UWSA sebagai proksi dalam Burma, dan berusaha untuk memastikan dadah yang mereka hasilkan tidak diseludup ke China. Wa State telah mendapat manfaat daripada pelancongan China yang besar, menjadikan Mong La sebagai hab pelancongan China.[11] China juga membantu UWSA mewujudkan diri mereka sebagai pemimpin de facto FPNCC. Orang Cina juga membekalkan perkakasan, senjata dan latihan ketenteraan kepada UWSA.[3]

Kerahan

sunting

Tentera Negara Wa Bersatu (UWSA) mempunyai lima "divisyen" yang ditempatkan di sepanjang sempadan Thai-Burma:

  1. Divisyen ke-778 diperintah oleh Ta Marn
  2. Divisyen ke-772 diperintah oleh Ta Hsong
  3. Divisyen ke-775 diperintah oleh Yang Guojong
  4. Divisyen ke-248 diperintah oleh Ta Hsang
  5. Divisyen ke-518 diperintah oleh Li Hsarm-nab

Di sempadan China-Burma ditempatkan tiga lagi "bahagian":

  1. Divisyen ke-318
  2. Divisyen ke-418
  3. Divisyen ke-468[51]

Tentera Negeri Wa Bersatu mempunyai 30,000 anggota perkhidmatan aktif dengan 10,000 pasukan bantuan yang kuat.[52] Ia adalah salah satu kumpulan gencatan senjata terbesar. Gaji bulanan hanya 60 CNY (US$7.5).[53] UWSA telah bertempur dengan Tentera Thai pada Mac–Mei 2002.[54]

Bekalan senjata

sunting

Menurut Jane's Intelligence Review pada April 2008, China telah menjadi sumber utama senjata kepada United Wa State Army, menggantikan sumber pasaran gelap tradisional di Asia Tenggara seperti Thailand dan Kemboja.[55] Pemindahan senjata ke UWSA dari China diarahkan dari peringkat tertinggi di Beijing.[31]

Jane's melaporkan pada tahun 2001 bahawa UWSA telah memperoleh peluru berpandu permukaan-ke-udara (SAM) HN-5N dari China sebagai sebahagian daripada pembinaan berhampiran sempadan Thailand di mana mereka dilaporkan mengendalikan 40-50 makmal pembuatan yaa baa.[56] Pada November 2014, Janes selanjutnya melaporkan bahawa UWSA telah memperoleh peluru berpandu FN-6 Surface-to-air untuk menggantikan HN-5N dalam perkhidmatan,[57] yang segera dinafikan oleh UWSA.[58] Ia juga merupakan orang tengah antara pengeluar senjata China dan kumpulan pemberontak lain di Myanmar.[59] Menjelang 2012, sokongan China telah meningkat sehingga membekalkan kenderaan berperisai seperti meriam penyerang 6 × 6 PTL-02 yang dilihat di Pangkham.[60]

Pada 29 April 2013, Janes IHS melaporkan bahawa beberapa helikopter Mil Mi-17 yang bersenjatakan peluru berpandu udara-ke-udara TY-90 telah dibekalkan kepada UWSA oleh China.[61] Dakwaan itu ditolak oleh China, sumber tentera Thai, sumber etnik Myanmar yang lain dan UWSA sendiri.[62][63] Pada tahun 2015 IHS Jane's melaporkan bahawa ahli UWSA telah bergambar berlatih dengan howitzer Jenis 96 122 mm Cina dan ATGM HJ-8.[64]

Laporan Jane pada Disember 2008 menyatakan bahawa UWSA telah beralih kepada pengeluaran senjata untuk menambah pendapatan mereka daripada penyeludupan senjata dan dadah, dan memulakan barisan pengeluaran senjata kecil untuk AK-47.[27][65]

Dasar kerahan tenaga

sunting

UWSA memerlukan sekurang-kurangnya seorang lelaki dalam setiap isi rumah berkhidmat sama ada dalam pentadbiran UWSA atau Wa State.[12](p180) Keluarga yang lebih besar wajib menyediakan dua lelaki untuk tentera atau pentadbiran.[12](p180)

Galeri

sunting
UWSP/UWSA
  •  
    Askar wanita UWSA menjadi perhatian semasa upacara
  •  
    Tentera UWSA menjadi perhatian semasa upacara

Rujukan

sunting

Petikan

sunting
  1. ^ a b c Johnson, Tim (29 August 2009). "China Urges Burma to Bridle Ethnic Militia Uprising at Border". The Washington Post. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 September 2010.
  2. ^ https://archive.today/20231101205345/https://www.irrawaddy.com/news/burma/myanmars-wa-army-vows-neutrality-in-fight-between-regime-ethnic-alliance.html
  3. ^ a b Davis, Anthony (2022-02-22). "Wa an early winner of Myanmar's post-coup war". Asia Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada October 7, 2022. Dicapai pada 2022-09-24.
  4. ^ a b Chouvy, Pierre-Arnaud (24 January 2004). "Myanmar's Wa: Likely Losers in the Opium War". Asia Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 September 2010. Dicapai pada 13 March 2006.
  5. ^ "UWSA declares autonomous region". Diarkibkan daripada yang asal pada 2 March 2011.
  6. ^ "A United Wa State Army (UWSA) delegation led by Vice President Xiao Minliang, Bao Youliang and Zhao Guo-ang left Panghsang for Lashio today". democracy for burma. 29 September 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada April 4, 2023. Dicapai pada 29 November 2014.
  7. ^ S.H.A.N. "Wa revamping road system". Diarkibkan daripada yang asal pada September 13, 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  8. ^ "The United Wa State Army's uncertain future". PROJECT AK-47. Strategic Forecasting Inc. 22 July 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada December 27, 2022. Dicapai pada 29 November 2014.
  9. ^ 2011-10-13, 缅甸佤邦竟然是一个山寨版的中国 Diarkibkan 26 November 2016 di Wayback Machine, 军情观察
  10. ^ a b "Burma signs treaty with Wa ethnic group". BBC (dalam bahasa Inggeris). 2013-07-13. Diarkibkan daripada yang asal pada November 30, 2022.
  11. ^ a b c d e f g h i Lintner, Bertil (April 2019). The United Wa State Army and Burma's Peace Process (PDF) (Laporan) (dalam bahasa Inggeris). United States Institute of Peace. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada August 13, 2022. Dicapai pada 2022-11-07.
  12. ^ a b c d Ong, Andrew (2023). Stalemate: Autonomy and Insurgency on the China-Myanmar Border. Cornell University Press. ISBN 978-1-5017-7071-5. JSTOR 10.7591/j.ctv2t8b78b.
  13. ^ Kramer, Tom (April 2009). "Twenty Years on, the Wa-Burmese Cease-fire looks shakier". Transnational Institute. Diarkibkan daripada yang asal pada April 2, 2015. Dicapai pada 19 February 2012.
  14. ^ "Cease-Fire Agreements with the Junta – Women Excluded from the Process" (PDF). Global Justice Center. Dicapai pada 19 February 2012.[pautan mati kekal]
  15. ^ "UCDP Conflict Encyclopedia, Myanmar (Burma)". Diarkibkan daripada yang asal pada 2 January 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  16. ^ S.H.A.N. "Wa will not budge from Thai border areas". Diarkibkan daripada yang asal pada 4 December 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  17. ^ "Mizzima News: UWSA defy junta's pressure, refuse to sign pre-written statement". Diarkibkan daripada yang asal pada 6 December 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  18. ^ Dholabhai, Nishit (31 May 2012). "June date for Ulfa dialogue". The Telegraph. Calcutta, India. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 February 2013.
  19. ^ "Giriraj Bhattacharjee, ULFA-ATF: Insignificant force?". Eurasia Review. 19 June 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada December 27, 2022. Dicapai pada 29 November 2014.
  20. ^ "Myanmar's Wa Army Vows Neutrality in Fight Between Regime, Ethnic Alliance". The Irrawaddy. November 1, 2023. Diarkibkan daripada yang asal pada November 1, 2023.
  21. ^ Chiangrai Times Diarkibkan 25 Mac 2013 di Wayback Machine
  22. ^ "Jane's World Insurgency and Terrorism: United Wa State Army". Diarkibkan daripada yang asal pada January 13, 2013.
  23. ^ a b S.H.A.N. "Shan Herald – Wa leader: UWSA able to defend itself". Diarkibkan daripada yang asal pada 8 May 2016. Dicapai pada 29 November 2014.
  24. ^ "Myanmar's Most Powerful Ethnic Army Reshuffles Leadership: What Does it Mean?". The Irrawaddy (dalam bahasa Inggeris). 2022-08-31. Dicapai pada 2022-09-11.
  25. ^ "China's Crackdown on Cyber Scams in Myanmar Nets UWSA Deputy Chief". The Irrawaddy (dalam bahasa Inggeris). 19 October 2023.
  26. ^ ""金三角"毒王 让缅、泰差点打起来". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 February 2019.
  27. ^ a b Lawi Weng (16 December 2008). "AK-47s – Made in Wa State". The Irrawaddy. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-06-05. Dicapai pada 22 December 2008.
  28. ^ Lawi Weng. "UWSP Proposes Wa Autonomous Region". The Irrawaddy magazine, 5 January 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada January 11, 2016. Dicapai pada 5 January 2009.
  29. ^ Mizzima Diarkibkan 13 Julai 2012 di Wayback Machine
  30. ^ "As Burma Reforms, Its Narcotics Trade Might Be Worsening". The Atlantic. 18 February 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada March 21, 2023. Dicapai pada 19 February 2012.
  31. ^ a b c Lintner, Bertil (March 2021). The Wa of Myanmar and China's Quest for Global Dominance. Chiang Mai: Silkworm Books. ISBN 9786162151705.
  32. ^ a b A Reporter's Personal Experience with the Wa State in the Golden Triangle: A Formidable Army Propped up with Drugs. Sun Xiaoyun; Edited by Huo Jihe. June 26, 2007
  33. ^ China's dangerous neighbor Phoenix Weekly 2003
  34. ^ China’s Opium Substitution Policy in Burma and Laos - TransNational Institute
  35. ^ "UWSP:The Bondage of Opium – a proposal and a plea". ibiblio.org. Diarkibkan daripada yang asal pada July 10, 2014. Dicapai pada 29 October 2006.
  36. ^ Bertil Lintner. "The Golden Triangle Opium Trade: An Overview" (PDF). Asia Pacific Media Services, March 2000. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada December 30, 2022. Dicapai pada 5 January 2009.
  37. ^ Chouvy, Pierre-Arnaud & Meissonnier, Joël (2004). "Yaa Baa. Production, traffic, and consumption of methamphetamine in Mainland Southeast Asia". Singapore University Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 September 2010. Dicapai pada 13 March 2006.
  38. ^ Davis, Anthony (19 November 2004). "Thai drugs smuggling networks reform". Jane's Information Group. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 March 2005. Dicapai pada 5 March 2009.
  39. ^ S.H.A.N. "Shanland – NDAA and UWSA deny involvement in Mekong incident". Diarkibkan daripada yang asal pada 4 December 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  40. ^ a b Kramer, Tom (November 2008). "Burmese Daze". The Irrawaddy magazine. Diarkibkan daripada yang asal pada September 15, 2022. Dicapai pada 2 January 2009.
  41. ^ Marshall, Andrew; Davis, Anthony (16 December 2002). "Soldiers of Fortune". TIME asia. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 December 2002. Dicapai pada 21 February 2009.
  42. ^ "The Hong Pang Group". Bangkok Post. 6 July 2008. Dicapai pada 20 February 2009.[pautan mati kekal]
  43. ^ Rangoon’s “War on Drugs” in Shan State Diarkibkan 30 Jun 2016 di Wayback Machine
  44. ^ "Thailand Blames Burma Junta for Meth Epidemic". Diarkibkan daripada yang asal pada 13 September 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  45. ^ National Strategy Page 3 Diarkibkan 11 Januari 2016 di Wayback Machine
  46. ^ Min Lwin. "Wa Businessman Flees Drug Charges". The Irrawaddy, 18 February 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada May 28, 2022. Dicapai pada 20 February 2009.
  47. ^ "Financial Institution Letter" (PDF). Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC). 25 November 2008. Dicapai pada 20 February 2009.[pautan mati kekal]
  48. ^ "Assassination claim manipulated for political gain". The Nation. 13 November 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada September 13, 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  49. ^ Bertil Lintner (November 6, 2023). "Has China Lost Control of Ethnic Armies in Myanmar's War-Torn Borderland?". The Irrawaddy. Diarkibkan daripada yang asal pada November 7, 2023. The UWSA has not passed on the most sophisticated of its supplies from China, such as surface-to-air missiles, but the Brotherhood Alliance apparently had enough guns and ammunition to be able to carry out their series of attacks, which seem to have been astonishingly successful.
  50. ^ Liu, John (2021-11-17). "China Warms Up to Myanmar's Generals". Foreign Policy (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada March 21, 2023.
  51. ^ "Transfer of Wa commander raises questions". S.H.A.N. 9 June 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 August 2010. Dicapai pada 12 June 2009.
  52. ^ "WikiLeaks Cables Show China's Support for UWSA". Diarkibkan daripada yang asal pada 2022-05-28. Dicapai pada 29 November 2014.
  53. ^ S.H.A.N. "United Wa State Army (UWSA) payroll still going Communist way". Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-03-04. Dicapai pada 29 November 2014.
  54. ^ "Talk of reopened border stirs bad memories for army". The Nation. 27 August 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada December 5, 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  55. ^ Pubby, Manu (22 May 2008). "China emerging as main source of arms to N-E rebels: Jane's Review". Indianexpress. Diarkibkan daripada yang asal pada 2023-01-30. Dicapai pada 8 June 2008.
  56. ^ Davis, Anthony (28 March 2001). "Myanmar heat turned up with SAMs from China". Jane's Information Group. Dicapai pada 5 March 2009. [pautan mati]
  57. ^ Davis, Anthony (18 November 2014). "UWSA fielding Chinese FN-6 MANPADS". Jane's Information Group. Diarkibkan daripada yang asal pada January 1, 2015. Dicapai pada 23 November 2014.
  58. ^ "United Wa State Army Denies Anti-Aircraft Purchase". The Irrawaday. 20 November 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada May 25, 2022. Dicapai pada 23 November 2014.
  59. ^ Linn, Zin (December 7, 2012). "Can Burma Influence Wa Army to Abide by its Constitution?". Asian Correspondent. Diarkibkan daripada yang asal pada September 13, 2014. Dicapai pada 29 November 2014.
  60. ^ Schearf, Daniel; Pike, John (January 25, 2013). "With Burma in Mind, China Quietly Supports Wa Rebels". globalsecurity.org. Voice of America. Diarkibkan daripada yang asal pada September 15, 2022. Dicapai pada 29 November 2014.
  61. ^ "China 'sends armed helicopters to Myanmar separatists' - IHS Jane's 360". www.janes.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 April 2014. Dicapai pada 12 January 2022.
  62. ^ "After Chinese Arms Allegations, UWSA Shows Off 'Thai' Military Hardware". The Irrawaddy. 14 May 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada September 19, 2022. Dicapai pada 14 May 2013.
  63. ^ "Doubts cast on Wa helicopter rumors". Mizzima News. 20 June 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 June 2013. Dicapai pada 20 June 2013.
  64. ^ Davis, Anthony. "Wa army fielding new Chinese artillery, ATGMs". IHS Jane's Defence Weekly. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-08-16. Dicapai pada 23 July 2015.
  65. ^ Lawi Weng. "Armed Insurgents in Burma Face Shortage of Ammunition". The Irrawaddy 22 December 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 2022-09-15. Dicapai pada 22 December 2008.

Sumber-sumber

sunting
  • "U.S. Links 11 Individuals, 16 Companies to Burma Drug Syndicate." Distributed by the Bureau of International Information Programs, US Department of State. 4 November 2005.
  • Jack Picone. "A Gentler War on Drugs." Utne, September–October 2005, pp. 68–71; originally in Colors magazine (Winter 2004–05)
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Tentera_Negeri_Wa_Bersatu&oldid=6275393"