Teguh Karya

Pengarah dan pelakon Indonesia

Steve Liem Tjoan Hok atau lebih dikenali sebagai Teguh Karya (22 September 1937 – 11 Disember 2001) merupakan seorang pengarah filem Indonesia. Memulakan kerjaya hiburannya di dalam teater, beliau mengarahkan filem pertamanya Wadjah Seorang Laki-Laki, yang dikeluarkan tiga tahun kemudian. Beliau kemudiannya mengarahkan beberapa filem yang diiiktiraf oleh pengkritik, termasuk Cinta Pertama, Badai Pasti Berlalu, dan November 1828. Pada Disember 2001, Teguh meninggal dunia akibat komplikasi dari penyakit angin ahmar yang dihidapinya pada 1998.[2]

Teguh Karya
Pengarah filem Teguh Karya, berdiri dengan rokok di mulutnya
Kelahiran
Steve Liem Tjoan Hok

22 September 1937
Meninggal dunia11 Disember 2001(2001-12-11) (umur 64)
Jakarta, Indonesia
Sebab kematianKomplikasi dari angin ahmar
WarganegaraIndonesia
Pendidikan
  • Akademi Seni Drama dan Film (1954–1955)
  • Akademi Teater Nasional Indonesia (1957–1961)
  • Pusat Timur–Barat (1962–1963)
PekerjaanPengarah, pelakon
Tahun aktif1968–1998
Karya terkenal
GayaRealisme[1]
AnugerahPelbagai Anugerah Citra

Biografi

sunting
 
Teguh menandatangi autograf di Festival Filem Indonesia 1982.

Beliau dilahirkan sebagai Steve Liem Tjoan Hok pada 22 September 1937 di Pandeglang, Banten. Beliau merupakan anak sulung kepada pasangan Laksana Karya (Tjon Hok) dan Naomi Yahya yang berketurunan Cina Indonesia;[3] terdapat beberapa keturunan Banten dari neneknya. Beliau pernah menghadiri sekolah rendah di Pandeglang, tetapi berpindah ke Jakarta untuk sekolah menengah pertama, di mana beliau mendalami sains dengan tepat tetapi berjaya dalam seni dan sejarah kreatif.[4]

Teguh belajar di Akademi Seni, Drama dan Filem di Yogyakarta dari 1954 hingga 1955. Beliau kemudiannya belajar di Akademi Teater Nasional Indonesia (ATNI) di Jakarta dari 1957 hingga 1961, di mana beliau mendapat pengalaman sebagai seorang pelakon. Beliau kemudian belajar di Pusat Timur-Barat di Honolulu, Hawaii, Amerika Syarikat dari 1962 hingga 1963.[4]

Beliau membintangi Jenderal Kancil (1968), semasa bekerja di Hotel Indonesia sebagai pengurus pentas. Pada tahun yang sama beliau menubuhkan Teater Populer di rumahnya di Kebon Kacang, Tanah Abang, Jakarta. Ahli-ahlinya yang kebanyakannya terdiri daripada pelajar ATNI; beliau kerap menempah mereka untuk membuat persembahan di Hotel Indonesia. Rombongan itu kemudiannya menghasilkan drama yang terkenal, termasuk Pernikahan Darah (1971), Inspektur Jenderal, Kopral Woyzeck (1973), dan Perempuan Pilihan Dewa (1973).[1][4]

Pada 1971, Teguh mengarahkan filem pertamanya, Wadjah Seorang Laki-Laki. Dua tahun kemudian, beliau mengarahkan Cinta Pertama yang melayakkan beliau menerima Anugerah Citra pertamanya.[1] dan melancarkan kerjaya pelakonnya, Christine Hakim.[5] Ia diikuti oleh tiga lagi filem romantik, Ranjang Pengantin, Kawin Lari, dan Perkawinan Semusim.[1][4]

Karya beliau paling berjaya, Badai Pasti Berlalu dikeluarkan pada 1977. Berdasarkan daripada novel dengan judul sama oleh Marga T, ia telah ditonton oleh 212,551 penonton semasa tayangan asalnya.[6] Ia kemudiannya memenangi empat anugerah di Festival Filem Indonesia 1977.[7]

Dua tahun kemudian, Teguh mengarahkan filem epik sejarah November 1828, yang menerima enam Anugerah Citra. Ia diikuti oleh Di Balik Kelambu, Secangkir Kopi Pahit, Doea Tanda Mata, Ibunda dan Pacar Ketinggalan Kereta.[1][4]

Teguh juga mengarahkan sinetron atau drama lipur lara Indonesia. Beliau mengarahkan sinetron pertamanya bertajuk Pulang pada 1987.[4] Pada 1995 beliau mengarahkan Alang-Alang, ditaja oleh Badan Kependudukan dan Keluarga Berencana, dan Perkhidmatan Komunikasi Penduduk Universiti Johns Hopkins.[8]

Pada 1998, Teguh disahkan menghidap angin ahmar, yang menyebabkan kehilangan ingatan dan berkerusi roda sepanjang hayatnya. Beliau meninggal dunia pada usia 64 tahun di Hospital Angkatan Laut Mintoharjo di Jakarta Pusat pada 11 Disember 2001.[4][2]

Pengaruh

sunting

Hasil kerja Teguh dipengaruhi oleh banyak pengarah dan pengurus pentas, termasuk Asrul Sani, D. Djajakusuma, dan Usmar Ismail.[4]

Legasi

sunting

Teguh memenangi banyak Anugerah Citra (disifatkan oleh The Jakarta Post sebagai "tidak terhitung").[1]

Pada tahun 2005, Orkestra Twilite mengadakan konsert peringatan yang menampilkan lagu dari filem arahan Teguh. Pelakon termasuk orang yang pernah bekerja dengannya, seperti Berlian Hutauruk, serta bintang pop seperti Krisdayanti dan Ruth Sahanaya.[1]

Kehidupan peribadi

sunting

Teguh tidak pernah berkahwin, walaupun pernah berpacaran. Apabila ditanya mengapa, beliau berkata bahawa di sana semua orang mempunyai "bilik" di dalamnya, untuk seni, rakan, negara, dan lain-lain; Pesanan bilik ini diisi adalah berbeza bagi setiap orang.[4][9]

Filemografi

sunting
Tahun Tajuk Catatan
1971 Wadjah Seorang Laki-Laki Filem pertama
1973 Cinta Pertama
1974 Ranjang Pengantin
1975 Kawin Lari
1977 Perkawinan Semusim
Badai Pasti Berlalu
1979 November 1828
1983 Di Balik Kelambu
Secangkir Kopi Pahit
1984 Doea Tanda Mata
1986 Ibunda
1989 Pacar Ketinggalan Kereta Filem terakhir

Rujukan

sunting

Nota kaki

Bibliografi

  • Irwansyah, Ade (23 April 2010). "25 Film Indonesia Terbaik Sepanjang Masa" [25 Filem Indonesia Terbaik Sepanjang Masa]. Tabloid Bintang. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-03-29. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)
  • "Badai Pasti Berlalu". FilmIndonesia.org. Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-08-16. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)
  • Taufiqurrahman, M. (23 September 2005). "Director Teguh Karya to be remembered in tribute concert" [Pengarah Teguh Karya akan dikenang dalam konsert penghargaan]. The Jakarta Post. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Inggeris)
  • "Teguh Karya". Ensiklopedi Jakarta. Pemerintah Jakarta. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-06-11. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)
  • "Teguh Karya – Profil Selebritis" [Teguh Karya – Profil Selebriti]. KapanLagi.com. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)
  • "Teguh Karya: Suhu Teater Indonesia" [Teguh Karya: Maestro Teater Indonesia] (PDF). Library of Film Figures. 2008. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2012-03-30. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)
  • Webb, Cynthia (8 Disember 2010). "Christine Hakim: Going where life leads her" [Christine Hakim: Melangkah mengutamakan kehidupan]. The Jakarta Post. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Inggeris)
  • Wilkins, Karin Gwinn (2000). Redeveloping Communication for Social Change: Theory, Practice, and Power [Membangunkan Semula Komunikasi untuk Perubahan Sosial: Teori, Amalan dan Kuasa]. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-8476-9588-1.CS1 maint: ref=harv (link) (Inggeris)
  • "Teguh Karya meninggal". ABC Radio Australia. 12 Disember 2001. Dicapai pada 17 Ogos 2011. (Indonesia)

Pautan luar

sunting