Wikipedia

Roe lwn. Wade

penghakiman Mahkamah Agung AS mengenai pengguguran janin 1973
(Dilencongkan daripada Roe v Wade)

Roe lwn. Wade, (Bahasa Inggeris: Roe v. Wade, 410 US 113 (1973),[1] ialah keputusan penting Mahkamah Agung A.S. di mana Mahkamah memutuskan bahawa Perlembagaan Amerika Syarikat secara amnya melindungi kebebasan wanita hamil bagi memilih untuk menggugurkan kandungan. Keputusan itu telah membatalkan banyak undang-undang pengguguran janin persekutuan dan negeri,[2][3] dan mencetuskan perdebatan pengguguran yang berterusan di Amerika Syarikat tentang sama ada, atau sejauh mana, pengguguran harus sah, siapa yang harus memutuskan kesahihan pengguguran, dan apakah peranan pandangan moral dan agama dalam bidang politik seharusnya. Ia juga membentuk perdebatan mengenai kaedah mana yang harus digunakan oleh Mahkamah Agung dalam penghakiman perlembagaan.

Roe lwn. Wade
Mahkamah Agung Amerika Syarikat
Dihujah 13 Disember, 1971
Dihujah semula 11 Oktober, 1972
Berkeputusan 22 Januari, 1973
Nama penuh kesJane Roe, et al. v. Henry Wade, Peguam Daerah Kaunti Dallas
Sejarah terdahuluJpenghakiman untuk plaintif, injunksi ditolak, 314 F. Supp. 1217 (N.D. Tex. 1970); bidang kuasa berkemungkinan dicatatkan, 402 U.S. 941 (1971); ditetapkan untuk hujah semula, 408 U.S. 919 (1972)
Sejarah seterusnyaPerbicaraan semula ditolak, 410 U.S. 959 (1973)
PerdebatanHujah lisan
Perdebatan semulaHujah semula
Induk
Fasal Proses Wajar Pindaan Keempat Belas Perlembagaan A.S. menyediakan "hak privasi" asas yang melindungi kebebasan wanita hamil untuk menggugurkan janinnya. Hak ini tidak mutlak, dan harus diimbangi dengan kepentingan kerajaan dalam melindungi kesihatan wanita dan melindungi kehidupan pranatal. Statut Texas menjadikannya jenayah untuk mendapatkan pengguguran melanggar hak ini.
Keahlian mahkamah
Pendapat kes
MajoritiBlackmun, diikuti oleh Burger, Douglas, Brennan, Stewart, Marshall, Powell
Perbezaan pendapatBurger
Perbezaan pendapatDouglas
Perbezaan pendapatStewart
Perbezaan pendapatWhite, diikuti Rehnquist
Perbezaan pendapatRehnquist
Undang-undang digunakan
Pindaan Perlm. A.S. XIV;
Tex. Code Crim. Proc. arts. 1191–94, 1196
Ditolak oleh
Planned Parenthood lwn. Casey (1992) (sebahagiannya)
Dobbs lwn. Jackson Women's Health Organization (2022)

Kes itu dibawa oleh Norma McCorvey yang dikenali dengan nama samaran "Jane Roe" yang pada 1969 mengandung anak ketiganya. McCorvey mahukan pengguguran tetapi tinggal di Texas, di mana pengguguran janin adalah haram kecuali apabila perlu untuk menyelamatkan nyawa ibu. Peguamnya, Sarah Weddington dan Linda Coffee, memfailkan saman bagi pihaknya di mahkamah persekutuan A.S. terhadap peguam daerah tempatannya, Henry Wade, dengan mendakwa bahawa undang-undang pengguguran Texas tidak mengikut perlembagaan. Panel tiga hakim Mahkamah Daerah Amerika Syarikat untuk Daerah Utara Texas memutuskan memihak kepadanya dan mengisytiharkan statut pengguguran Texas yang berkaitan tidak mengikut perlembagaan.[4] Pihak-pihak merayu keputusan ini ke Mahkamah Agung.

Pada 22 Januari 1973, Mahkamah Agung mengeluarkan keputusan 7–2 yang menyatakan bahawa Klausa Proses Wajar bagi Pindaan Keempat Belas Perlembagaan Amerika Syarikat menyediakan "hak privasi" asas, yang melindungi hak wanita hamil untuk pengguguran. Mahkamah juga berpendapat bahawa hak pengguguran adalah tidak mutlak dan mesti diimbangi dengan kepentingan kerajaan dalam melindungi kesihatan wanita dan kehidupan pranatal.[5][6] Mahkamah menyelesaikan kepentingan bersaing ini dengan mengumumkan jadual waktu trimester kehamilan untuk mengawal semua peraturan pengguguran di Amerika Syarikat. Semasa trimester pertama, kerajaan tidak boleh mengawal selia pengguguran sama sekali, kecuali menghendaki pengguguran dilakukan oleh doktor berlesen. Semasa trimester kedua, kerajaan boleh mengawal selia prosedur pengguguran tetapi hanya untuk tujuan melindungi kesihatan ibu dan bukan untuk melindungi kehidupan janin. Selepas daya maju, yang termasuk trimester ketiga kehamilan dan beberapa minggu terakhir trimester kedua, pengguguran boleh dikawal dan juga dilarang, tetapi hanya jika undang-undang memberikan pengecualian untuk pengguguran yang diperlukan untuk menyelamatkan "nyawa" atau "kesihatan" ibu.[6] Mahkamah juga mengklasifikasikan hak untuk pengguguran sebagai "asas", yang memerlukan mahkamah menilai undang-undang pengguguran yang dicabar di bawah piawaian "penelitian ketat", tahap semakan kehakiman yang paling ketat di Amerika Syarikat.[7]

Pada 24 Jun 2022,[8] Mahkamah Agung menolak Roe dalam Dobbs lwn. Jackson Women's Health Organization atas alasan bahawa hak untuk pengguguran tidak "berakar dalam sejarah atau tradisi Negara ini", dan tidak dianggap sebagai hak apabila Klausa Proses Wajar telah disahkan pada tahun 1868, dan tidak diketahui dalam undang-undang A.S. sehingga Roe. Pandangan ini telah dipertikaikan oleh beberapa ahli sejarah undang-undang dan dikritik oleh pendapat yang berbeza,[9][10][11] yang berpendapat bahawa banyak hak abad ke-21 yang dipandang remeh, seperti kontraseptif, perkahwinan antara kaum dan perkahwinan sejenis, tidak wujud apabila Klausa Proses Wajar telah disahkan pada 1868.[23] Keputusan itu disokong dan ditentang oleh gerakan anti-pengguguran dan hak-hak pengguguran di Amerika Syarikat, dan secara amnya dikutuk oleh pemerhati antarabangsa dan pemimpin asing.[12][13][14]

Rujukan

sunting
  1. ^ 410 U.S. 113 (1973).
  2. ^ Mears, William; Franken, Bob (22 Januari 2003). "30 years after ruling, ambiguity, anxiety surround abortion debate" (dalam bahasa Inggeris). CNN. In all, the Roe and Doe rulings impacted laws in 46 states.
  3. ^ Greenhouse 2005, halaman 72
  4. ^ "Roe v. Wade, 314 F. Supp. 1217 (N.D. Tex. 1970)". Casetext (dalam bahasa Inggeris). 17 Jun 1970. Dicapai pada 15 Jun 2022.
  5. ^ Nowak & Rotunda (2012), § 18.29(a)(i).
  6. ^ a b Chemerinsky (2019), § 10.3.3.1, p. 887.
  7. ^ Nowak & Rotunda (2012), § 18.29(b)(i).
  8. ^ "19-1392 Dobbs v. Jackson Women's Health Organization (06/24/2022)" (PDF) (dalam bahasa Inggeris). Supreme Court of the United States. 24 Jun 2022. Dicapai pada 27 Jun 2022.
  9. ^ "Dobbs v. Jackson Women's Health Organization, 597 U. S. ____ (2022)". Justia (dalam bahasa Inggeris). 16 Mei 2021. Dicapai pada 27 Jun 2022.
  10. ^ "Mahkamah Agung AS batalkan hak gugur kandungan". Washington D.C., Amerika Syarikat: Utusan Malaysia. 26 Jun 2022. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Jun 2022. Dicapai pada 29 Jun 2022.
  11. ^ "The Dobbs v. Jackson Decision, Annotated". The New York Times. 24 Jun 2022. Dicapai pada 27 Jun 2022.
  12. ^ Farrer, Martin (24 Jun 2022). "World leaders condemn US abortion ruling as 'backwards step'". The Guardian (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Jun 2022. Dicapai pada 24 Jun 2022.
  13. ^ "Biden Allies in G-7 Aghast at US Abortion Rights Reversal" (dalam bahasa Inggeris). Bloomberg News. 24 Jun 2022. Dicapai pada 27 Jun 2022.
  14. ^ "Roe v Wade: Jacinda Ardern, New Zealand politicians, celebrities condemn US Supreme Court's abortion decision". Newshub (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 28 Jun 2022.

Pautan luar

sunting

Pendapat bertulis

Hujah lisan

Dokumen mahkamah lain

Media lain

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Roe_lwn._Wade&oldid=5601231"