Raden Soekarno (Ejaan yang Disempurnakan: Sukarno; 7 Mei 1920 - 27 November 1985), lebih dikenali sebagai Rendra Karno, adalah seorang pelakon Indonesia. Dilahirkan di Kutoarjo, Jawa Tengah, Soekarno memasuki industri filem pada tahun 1941, membuat penampilan pertama beliau di dalam filem terbitan Union Films, Soeara Berbisa. Selama empat puluh tahun akan datang, beliau muncul dalam lebih daripada lima puluh filem. Beliau juga terlibat dalam teater semasa pendudukan Jepun di Hindia Timur Belanda dan Revolusi Nasional Indonesia. Bagi peranannya dalam Bajangan di Waktu Fadjar, beliau dinamakan pelakon pembantu terbaik di Festival Filem Asia 1963 di Tokyo.

Rendra Karno
Rendra Karno, 1954
Kelahiran
Raden Soekarno

(1920-05-07)7 Mei 1920
Meninggal dunia27 November 1985(1985-11-27) (umur 65)
Jakarta, Indonesia
PekerjaanPelakon
Tahun aktif1940–1980

Biografi

sunting

Soekarno dilahirkan di Kutoarjo, Jawa Barat pada 7 Mei 1920. Anak kepada keluarga bangsawan priyayi, dia mempunyai akses kepada tahap pendidikan yang tinggi, melengkapkan pelajaran MULO beliau sebelum mempelajari penympanan kira-kira. Pekerjaan pertama adalah sebagai penyimpan kira-kira untuk pawagam.[1]

Pada tahun 1941, industri filem tempatan telah mencari anak muda, pelakon dididik untuk meningkatkan persepsi orang ramai terhadap pawagam, Soekarno telah didatangi oleh Union Films dan berlakon dalam filem mereka Soeara Berbisa, sebuah filem yang mengisahkan dua lelaki yang bersaing untuk cinta seorang wanita sebelum sedar bahawa mereka adalah adik-beradik.[1][2] Beliau muncul dalam filem lain untuk Union pada tahun yang sama, apabila beliau melakonkan watak seorang pembantu ahli farmasi muda dalam filem romantik Mega Mendoeng (1942). Pada Mac 1942, berikutan pendudukan Jepun di Hindia Belanda, Union telah ditutup, dan Soekarno, walaupun bekerja di adaptasi legenda Damarwulan, telah pergi.[3]

 
Soekarno bersama Boen Sofiati dalam Mega Mendoeng (1942)

Soekarno berhijrah ke teater, menghabiskan sebahagian besar pendudukan dengan teater kumpulan amatur Maya (di bawah Usmar Ismail),[1] walaupun beliau berlakon dalam filem propaganda pendek tunggal: Di Menara (1943).[4] Berikutan kekalahan Jepun pada Ogos 1945, kuasa-kuasa kolonial Belanda, disokong oleh pihak Berikat, kembali ke kepulauan Indonesia. Dalam Revolusi Nasional Indonesia berikutnya (1945-1949), Soekarno aktif dengan teater profesional rombongan Fred Young Bintang Soerabaja.[1]

Pada tahun 1948, menjelang akhir revolusi, Soekarno kembali ke filem, mengambil peranan dalam filem South Pacific Film Corporation (SPFC) Anggrek Bulan. Dalam filem ini, beliau sekali lagi bekerja dengan Ismail, yang berkhidmat sebagai pembantu pengarah. Soekarno mengambil dua peranan dalam filem SPFC pada tahun 1949, dalam Harta Karun dan Tjitra.[1][4] Apabila syarikat itu telah digabungkan dengan Berita Film Indonesia untuk membentuk Perusahaan Filem Negara (PFN), Soekarno berhijrah ke Bintang Soerabaja dan muncul dalam beberapa filem-filem mereka, termasuk Bintang Soerabaja 1951 (1950), Djembatan Merah (1950), dan Selamat Berdjuang, Masku! (1951).[5]

Apabila 1950an tiba, Soekarno bekerja untuk beberapa syarikat, termasuk Persari milik Djamaluddin Malik (Rodrigo de Villa, 1952) dan PFN (Penjelendup, 1952).[6] Beliau juga menduduki kerusi pengarah menerusi filem pertama arahannya Rentjong dan Surat (1953).[4] Populariti pilihan Soekarno, bagaimanapun, telah dicapai melalui karyanya dengan studio Perfini milik Ismail, baginya beliau pertama kali muncul pada tahun 1953 meneruis Kafedo dan Krisis. Beliau mendapat pengiktirafan popular yang paling besar untuk peranannya dalam filem kedua, komedi tentang konflik antara keluarga yang berbeza berkongsi rumah yang sama, dan muncul dalam sekuelnya Lagi-Lagi Krisis dua tahun kemudian.[1][6] Tidak lama selepas itu, Soekarno menukar namanya kepada Rendra Karno, menyahut permintaan baru-baru ini daripada Presiden Soekarno bahawa semua nama Eropah dan feudal (seperti tajuk Raden) ditinggalkan.[7]

 
Rendra Karno (kanan) membaca permintaan pelakon kepada Presiden Soekarno (tengah) di depan Istana Merdeka, Jakarta, pada 1956

Sebagai ahli Persatuan Artis Film Indonesia, (PARFI), Rendra Karno juga terlibat dalam usaha untuk melindungi industri filem tempatan yang berjuang menentang filem yang diimport dari Malaysia, India, dan Amerika Syarikat. Pada 12 Mac 1956, Rendra Karno pergi ke Istana Merdeka, Jakarta, bersama-sama dengan sembilan pelakon-pelakon lain untuk membaca senarai permintaan kepada Presiden Soekarno. Ini termasuk pertimbangan semula undang-undang import sedia ada, penubuhan perpustakaan filem, dan peningkatan penglibatan Indonesia di festival filem antarabangsa. Tuntutan-tuntutan ini, bagaimanapun, tidak dipenuhi.[8]

Beliau kekal aktif bersama Perfini pada 1960an, muncul dalam beberapa filem seperti Tiga Dara (1956), Tjambuk Api (1958), Pedjuang (1960), dan Bajangan di Waktu Fadjar (1962).[9] Untuk filem terakhir ini, kerjasama antara Perfini dan studio perfileman Malaysia, Studio Merdeka, beliau menerima pelakon pembantu terbaik di Festival Filem Asia 1963 di Tokyo.[1] Pada 1965, selepas muncul dalam filem terbitan Tjendrawasih Films Takkan Lari Gunung Dikedjar, beliau mengambil cuti lima tahun.[9][4]

Pada 1971 Rendra kembali ke industri perfileman Indonesia, yang muncul dan berkhidmat sebagai Penolong Pengarah untuk Hutan Tantangan. Dekad yang akan datang, beliau muncul dalam lagi lapan filem, termasuk Putri Solo (1974) dan Para Perintis Kemerdekaan (1977); Karno juga bekerja sebagai krew untuk beberapa penerbitan.[1][4] Beliau meninggal dunia di Jakarta pada 27 November 1985.[7]

Filemografi

sunting

Dalam tempoh empat dekad sebagai seorang pelakon, Rendra telah muncul dalam beberapa lima puluh dua peranan. Beliau juga telah mengarahkan satu filem: Rentjong dan Surat (1953).[4]

  • Mega Mendoeng (1941)
  • Soeara Berbisa (1941)
  • Di Menara (1943)
  • Anggrek Bulan (1948)
  • Tjitra (1949)
  • Harta Karun (1949)
  • Bintang Surabaja 1951 (1950)
  • Damarwulan (1950)
  • Djembatan Merah (1950)
  • Ratapan Ibu (1950)
  • Bunga Bangsa (1951)
  • Bunga Rumah Makan (1951)
  • Djiwa Pemuda (1951)
  • Terbelenggu (1951)
  • Pelarian dari Pagar Besi (1951)
  • Selamat Berdjuang, Masku! (1951)
  • Chandra Dewi (1952)
  • Penjelundup (1952)

  • Rodrigo de Villa (1952)
  • Kafedo (1953)
  • Kassan (1953)
  • Krisis (1953)
  • Debu Revolusi (1954)
  • Kopral Djono (1954)
  • Bapak Bersalah (1955)
  • Arni (1955)
  • Lagi-lagi Krisis (1955)
  • Tiga Dara (1956)
  • Bertjerai Kasih (1956)
  • Sengketa (1957)
  • Djendral Kantjil (1958)
  • Pak Prawiro (1958)
  • Tjambuk Api (1958)
  • Asrama Dara (1958)
  • Hilang Gelap Datang Terang (1959)

  • Pedjuang (1960)
  • Mak Tjomblang (1960)
  • Amor dan Humor (1961)
  • Bajangan Diwaktu Fadjar (1962)
  • Masa Topan dan Badai (1963)
  • Ekspedisi Terakhir (1964)
  • Takkan Lari Gunung Dikedjar (1965)
  • Hutan Tantangan (1971)
  • Putri Solo (1974)
  • Sayangilah Daku (1974)
  • Para Perintis Kemerdekaan (1977)
  • Cintaku Tergadai (1977)
  • Mutiara (1977)
  • Petualang Cinta (1978)
  • Bersemi di Akhir Badai (1978)
  • Kembang Semusim (1980)

Rujukan

sunting
  1. ^ a b c d e f g h Biran 1979, m/s. 397.
  2. ^ Filmindonesia.or.id, Soeara Berbisa.
  3. ^ Biran 2009a, m/s. 319, 332.
  4. ^ a b c d e f Filmindonesia.or.id, Filmography.
  5. ^ Kristanto 2007, m/s. 16–20.
  6. ^ a b Kristanto 2007, m/s. 20–30.
  7. ^ a b Apa Siapa 1999, m/s. 361.
  8. ^ Biran 2009b, m/s. 166–171.
  9. ^ a b Kristanto 2007, m/s. 30–50.

Sumber petikan

sunting
  • Apa Siapa Orang Film Indonesia [Apa dan Siapa: Tokoh Filem Indonesia]. Jakarta: Kementerian Penerangan Indonesia. 1999. OCLC 44427179. (Indonesia)
  • Biran, Misbach Yusa, penyunting (1979). Apa Siapa Orang Film Indonesia 1926–1978 [Apa dan Siapa: Tokoh Filem Indonesia 1926–1978]. Jakarta: Sinematek Indonesia. OCLC 6655859. Unknown parameter |editorlink= ignored (bantuan)CS1 maint: ref=harv (link) (Indonesia)
  • Biran, Misbach Yusa (2009a). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa [Sejarah Filem 1900–1950: Membuat Filem di Jawa]. Jakarta: Komunitas Bamboo bekerja dengan Majlis Kesenian Jakarta. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link) (Indonesia)
  • Biran, Misbach Yusa (2009b). Peran Pemuda dalam Kebangkitan Film Indonesia [Peranan Pemuda dalam Kebangkitan Filem Indonesia]. Jakarta: Kementerian Belia dan Sukan. OCLC 607257806.CS1 maint: ref=harv (link) (Indonesia)
  • Kristanto, JB, penyunting (2007). Katalog Film Indonesia 1926– 2007 [Katalog Filem Indonesia 1926– 2007]. Jakarta: Nalar. ISBN 978-979-26-9006-4.CS1 maint: ref=harv (link) (Indonesia)
  • "Raden Soekarno – Filmografi" [Raden Soekarno – Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Yayasan Konfiden. Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-05-07. Dicapai pada 7 Mei 2016. (Indonesia)
  • "Soeara Berbisa". filmindonesia.or.id. Jakarta: Yayasan Konfiden. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-27. Dicapai pada 27 Julai 2012. (Indonesia)

Pautan luar

sunting