Privatir ialah orang perseorangan atau kapal yang terlibat dalam peperangan kelautan di bawah suruhanjaya perang.[1] Memandangkan rompakan bersenjata merupakan perkara biasa dalam perdagangan laut, sehingga awal abad ke-19, kesemua kapal dagang membawa senjata. Pihak berkuasa yang berdaulat atau diwakilkan akan mengeluarkan tauliah, yang juga dirujuk sebagai surat lawan balas, semasa zaman perang. Suruhanjaya tersebut memberi kuasa kepada pemegangnya untuk melakukan tindakan perseteruan yang dibenarkan di laut bagi maksud perang. Ini termasuk menyerang kapal asing sebagai barang rampasan, dan anak-anak kapal dijadikan sebagai tawanan untuk pertukaran. Kapal yang ditangkap tertakluk kepada pengutukan dan jualan di bawah undang-undang rampasan, dengan hasil dibahagikan mengikut peratusan antara penaja privatir, pemilik kapal, kapten dan anak kapal. Suatu bahagian biasanya diberikan juga kepada pengeluar tauliah (iaitu pihak berkuasa).

Kapal Hindia Timur Kent (kiri) bertempur dengan Confiance, sebuah kapal privatir yang dipimpin oleh lanun Perancis Robert Surcouf pada Oktober 1800, seperti yang digambarkan dalam lukisan oleh Ambroise Louis Garneray.

Kegiatan privatir membenarkan pihak wewenang untuk meningkatkan pendapatan untuk peperangan dengan menggerakkan kapal bersenjata dan kelasi milik persendirian untuk melengkapkan kuasa sesebuah negara. Bagi mereka yang turut serta, kegiatan privatir memberikan keupayaan pendapatan dan keuntungan yang lebih besar daripada yang diperoleh sebagai para pelaut atau nelayan saudagar. Walau bagaimanapun, insentif ini meningkatkan risiko privatir beralih kepada lanun apabila perang tamat.

Rujukan

sunting
  1. ^ Thomson, Janice E (1994). Mercenaries, pirates and sovereigns (dalam bahasa Inggeris). New Jersey, Amerika Syarikat: Princeton University Press. m/s. 310/3153. ISBN 9780691086583.

Bibliografi

sunting

Sumber primer

sunting