Piramid makanan
Piramid makanan (Tulisan Jawi: ڤيراميد ماكنن) atau piramid diet adalah gambar rajah segi tiga yang mewakili bilangan hidangan yang optimum untuk dimakan setiap hari dari setiap kumpulan makanan asas.[1] Piramid pertama diterbitkan di Sweden pada tahun 1974.[2][3][4] Piramid 1992 yang diperkenalkan oleh Jabatan Pertanian Amerika Syarikat (USDA) telah dipanggil "Piramid Panduan Makanan". Ia telah dikemas kini pada tahun 2005, dan kemudian ia digantikan oleh MyPlate pada tahun 2011.[5][6]
Asal
suntingDi tengah-tengah harga makanan yang tinggi pada tahun 1972, Badan Kebajikan dan Kesihatan Negara Sweden telah mengembangkan gagasan "makanan asas" yang murah dan berkhasiat, dan "makanan tambahan" yang menambah pemakanan yang hilang daripada makanan asas. Anna-Britt Agnsäter, ketua "dapur ujian" untuk Kooperativa Förbundet (rantaian runcit koperasi Sweden), mengadakan kuliah pada tahun kemudiannya tentang cara menggambarkan kumpulan makanan ini. Peserta Fjalar Clemes mencadangkan segitiga memaparkan makanan asas di bahagian tapak. Agnsäter mengembangkan idea itu kepada piramid makanan pertama, yang diperkenalkan kepada orang ramai pada tahun 1974 dalam majalah Vi KF.[7][8][9] Piramid terbahagi kepada makanan asas di dasar, termasuk susu, keju, marjerin, roti, bijirin dan kentang; seksyen besar untuk sayur-sayuran dan buah-buahan tambahan; dan puncak untuk daging, ikan dan telur tambahan. Piramid bertanding dengan "bulatan diet" Lembaga Kebangsaan, yang dilihat KF sebagai bermasalah kerana menyerupai kek yang dibahagikan kepada tujuh potongan, dan tidak menunjukkan berapa banyak makanan yang perlu dimakan. Walaupun Lembaga mengelak dari menggunakan piramid, KF terus mempromosikannya, dan piramid makanan itu telah dibangunkan di negara-negara Skandinavia yang lain, serta Jerman Barat, Jepun dan Sri Lanka. Amerika Syarikat kemudiannya mengembangkan piramid makanan pertama pada tahun 1992.
Piramid makanan yang diterbitkan oleh WHO dan FAO
suntingPertubuhan Kesihatan Sedunia, dengan Pertubuhan Makanan dan Pertanian, menerbitkan garis panduan berkesan yang dapat diwakili dalam piramid makanan yang berkaitan dengan objektif untuk mencegah obesiti, penyakit kronik dan karies gigi berdasarkan meta-analisis[10][11] walaupun mereka mewakilinya sebagai jadual berbanding "piramid". Strukturnya adalah serupa untuk beberapa hal dalam piramid makanan USDA, tetapi terdapat perbezaan yang jelas antara jenis lemak, dan perbezaan yang lebih dramatik di mana karbohidrat dipecah berdasarkan gula bebas berbanding gula dalam bentuk semula jadi mereka. Laporan yang disebutkan di sini menjelaskan bahawa jika tiada had yang lebih rendah dalam jadual di bawah, maka tiada keperluan untuk itu nutrien dalam diet
| Faktor diet | Cadangan Kumpulan Kajian WHO 1989 | Cadangan Rundingan Bersama Pakar WHO/FAO 2002 |
|---|---|---|
| Jumlah lemak | 15–30% | 15–30% |
| Asid lemak tepu (SFAs) | 0–10% | <10% |
| Asid lemak politaktepu (PUFAs) | 3–7% | 6–10% |
| n-6 PUFAs | 5–8% | |
| n-3 PUFAs | 1–2% | |
| Asid lemak trans | <1% | |
| Asid lemak monotaktepu (MUFAs) | Mengikut perbezaan | |
| Jumlah karbohidrat | 55–75% | 55–75% |
| Gula bebas | 0–10% | <10% |
| Karbohidrat kompleks | 50–70% | Tiada cadangan |
| Protein | 10–15% | 10–15% |
| Kolesterol | 0–300 mg/hari | < 300 mg/hari |
| Natrium klorida | < 6 g/hari | < 5 g/hari (< 2 g/hari) |
| Buah dan sayur | ≥ 400 g/hari | ≥ 400 g/hari |
| Kacang dan biji | ≥ 30 g/hari (sebagai sebahagian daripada 400 g buah-buahan dan sayur-sayuran) | |
| Jumlah serat makanan | 27–40 g/hari | Daripada makanan |
| NSP | 16–24 g/hari | Daripada makanan |
Lihat juga
sunting
- Perkhidmatan Makanan dan Pemakanan
- Roda Keseimbangan Makanan tafsiran alternatif Piramid Panduan Makanan
- Diet sihat
- Pemakanan manusia
Rujukan
sunting- ^ "American Heritage Dictionary Entry: food pyramid". Ahdictionary.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-25. Dicapai pada 2015-02-05. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Ett provkok blev provkök" (dalam bahasa Sweden). kf.se. 2008-10-03. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-09. Dicapai pada 2011-01-21.
- ^ "KF Provkök lanserar idén om basmat (engl.: KF test-kitchen introduces the idea of foodgroups)" (dalam bahasa Sweden). coop.se. 1973. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-09-29. Dicapai pada 2011-01-22.
- ^ "matpyramid". Nationalencyklopedin (dalam bahasa Sweden). Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Disember 2010. Dicapai pada 7 Jun 2011.
- ^ "Nutrition Plate Unveiled, Replacing Food Pyramid". The New York Times. 2 Jun 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Jun 2011. Dicapai pada 2 Jun 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Food-Based Dietary Guidelines in Europe". EUFIC REVIEW 10/2009. www.eufic.org. 2009-10-01. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-13. Dicapai pada 2011-01-26. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Ett provkok blev provkök" (dalam bahasa swedish). kf.se. 2008-10-03. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-09. Dicapai pada 2011-01-21. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ "KF Provkök lanserar idén om basmat (engl.: KF test-kitchen introduces the idea of foodgroups)" (dalam bahasa Sweden). coop.se. 1973. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-09-29. Dicapai pada 2011-01-22. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "matpyramid". Nationalencyklopedin (dalam bahasa Sweden). Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Disember 2010. Dicapai pada 7 Jun 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Joint WHO/FAO Expert Consultation (2003). Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases (PDF). WHO Technical Report Series. 916. Geneva. ISBN 978-9241209168. ISSN 0512-3054. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2013-10-31. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) page 56 table 6, - ^ Moynihan, P; Petersen, PE (2004). "Diet, nutrition and the prevention of dental diseases" (PDF). Public health nutrition. 7 (1A): 201–26. doi:10.1079/PHN2003589. PMID 14972061. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2016-05-18. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) Table 2