Perhimpunan Kebangsaan (Kemboja)
Perhimpunan Kebangsaan (Khmer: រដ្ឋសភា, UNGEGN: Rôdthâsâphéa [rɔəttʰaʔsapʰiə]; lit. Dewan Negeri/Dewan Negara) ialah salah satu daripada dua dewan (dewan) Parlimen Kemboja. Ia dirujuk sebagai dewan rendah, dengan Senat dirujuk sebagai dewan atasan.
| Perhimpunan Kebangsaan | |
|---|---|
| រដ្ឋសភា Rôdthâsâphéa | |
| Perhimpunan Kebangsaan ke-7 | |
| Jenis | |
| Jenis | Dewan Rendah Parlimen Kemboja |
Sesi baru bermula | 21 Ogos 2023 |
| Kepimpinan | |
Khuon Sodary (Parti Rakyat Kemboja (CPP)) sejak 22 Ogos 2023 | |
Naib Presiden Pertama | Cheam Yeab (Parti Rakyat Kemboja(CPP)) sejak 25 November 2021 |
Naib Presiden Kedua | Vong Sauth (Parti Rakyat Kemboja (CPP)) sejak 22 Ogos 2023 |
Hun Manet (Parti Rakyat Kemboja(CPP)) sejak 22 Ogos 2023 | |
| Struktur | |
| Ahli | 125 |
 | |
Kumpulan politik | Kerajaan (120)
Keyakinan dan bekalan (5)
|
Tempoh penggal | 5 tahun |
| Pilihan raya | |
Sistem pengundian | |
Pilihan raya pertama | 23 & 28 May 1993 |
Pilihan raya terakhir | 23 Julai 2023 |
Pilihan raya seterusnya | 23 atau 30 Julai 2028 |
| Tempat persidangan | |
 | |
| Dewan Perhimpunan Kebangsaan Kemboja national-assembly | |
sunting  | |
Dewan Negara ialah sebuah badan yang dipilih terdiri daripada 125 ahli yang dikenali sebagai Ahli Parlimen (MP). Ahli dipilih untuk penggal lima tahun melalui perwakilan berkadar senarai parti, menggunakan wilayah sebagai kawasan pilihan raya 1 hingga 18 ahli, dan kaedah pembahagian kerusi D'Hondt. Sebuah parti politik mesti memperoleh 63 kerusi untuk memperoleh dan mengekalkan majoriti.
Perhimpunan Kebangsaan diketuai oleh Presiden, kini Khuon Sodary. Perhimpunan Kebangsaan ketujuh mengadakan sesi sulungnya pada 21 Ogos 2023.
Sejarah
sunting
Perhimpunan Kebangsaan semasa bermula sebagai Dewan Perlembagaan, sebuah badan perundangan yang dipilih semasa Pihak Berkuasa Peralihan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu di Kemboja (UNTAC). Selepas pilihan raya 1993, Perhimpunan bermesyuarat dan menerima pakai perlembagaan baharu untuk Kemboja. Selepas penggubalan Perlembagaan 1993, Dewan Perlembagaan telah ditukar nama kepada Dewan Negara.
- Kemboja mengadakan pilihan raya pertama dalam sejarah pada 1 September 1946. Demokrat memenangi majoriti kerusi dalam badan perundangan.
- Kemboja telah diisytiharkan sebagai raja berperlembagaan pada 6 Mei 1947.
Sistem Pilihan Raya
suntingPerlembagaan Kemboja menyatakan Dewan Negara dipilih 5 tahun penggal daripada 25 kawasan pilihan raya berbilang ahli berdasarkan wilayah dengan senarai tertutup perwakilan berkadar. Kerusi diperuntukkan menggunakan kaedah D'Hondt dan pilihan raya akan diadakan pada Ahad keempat bulan Julai.[1]
| Provinsi | Kerusi |
|---|---|
| Banteay Meanchey | 6 |
| Battambang | 8 |
| Kampong Cham | 10 |
| Kampong Chhnang | 4 |
| Kampong Speu | 6 |
| Kampong Thom | 6 |
| Kampot | 6 |
| Kandal | 11 |
| Koh Kong | 1 |
| Kratié | 3 |
| Mondulkiri | 1 |
| Phnom Penh | 12 |
| Preah Vihear | 1 |
| Prey Veng | 11 |
| Pursat | 4 |
| Ratanakiri | 1 |
| Siem Reap | 6 |
| Preah Sihanouk | 3 |
| Stung Treng | 1 |
| Svay Rieng | 5 |
| Takéo | 9 |
| Oddar Meanchey | 1 |
| Kep | 1 |
| Pailin | 1 |
| Tboung Khmum | 8 |
| Jumlah | 125 |
Kelayakan
suntingKelayakan untuk menjadi calon Dewan Negara digariskan dalam Perkara 76 Perlembagaan 1993.
- Calon mestilah warganegara Kemboja berdasarkan kelahiran sahaja.
- Warganegara mestilah berumur dua puluh lima tahun atau lebih pada Hari Pilihan Raya.
- Calon mesti berada dalam daftar pemilih.
Kuasa dan keistimewaan
suntingPenerimaan Undang-undang
- Mengguna pakai dan meminda undang-undang untuk Kemboja dan meluluskan akaun belanjawan dan pentadbiran negara. (Perkara 90)
- Meluluskan atau memansuhkan perjanjian dan konvensyen antarabangsa. (Perkara 90)
- Memulakan perundangan. (Perkara 91)
Undi keyakinan
- Akan meluluskan undi percaya kepada Kerajaan Diraja. (Perkara 90)
- Pecat mana-mana ahli Majlis Menteri, atau Kerajaan Diraja, dengan usul kecaman yang diluluskan dengan undi majoriti mutlak semua Ahli Dewan Negara. (Perkara 98)
Pengawasan
- Mempunyai hak untuk mengemukakan soalan kepada Kerajaan Diraja. Jawapan oleh menteri-menteri atau oleh Perdana Menteri boleh diberikan secara lisan atau bertulis. Jawapan hendaklah diberikan dalam tempoh tujuh hari selepas hari soalan diterima. (Perkara 96)
- Mengawasi prestasi kerajaan diraja dan menjemput pegawai berpangkat tinggi untuk menjelaskan isu-isu khas penting kepada Dewan Negara. (Perkara 89)
- Suruhanjaya Dewan Negara boleh menjemput mana-mana menteri untuk menjelaskan isu-isu dalam bidang di bawah tanggungjawabnya. (Perkara 97)
- Mengawasi penguatkuasaan undang-undang.
Perwakilan
- Ahli-ahli Dewan Negara hendaklah mewakili semua rakyat Khmer, bukan sahaja rakyat dari kawasan pilihan raya mereka. (Perkara 77)
- Memainkan peranan penting dalam membantu rakyat mempunyai suara mereka dalam masyarakat dan untuk membawa kebimbangan dan keperluan rakyat untuk membuat keputusan kepada Dewan Negara.
- Campur tangan dan selesaikan masalah yang dihadapi oleh rakyat.
- Ahli Parlimen mempunyai hak untuk menyatakan pendapat dalam menjalankan tugasnya yang dilindungi oleh "Kekebalan Parlimen" dan tidak boleh didakwa, ditahan atau ditangkap kerana pendapat yang dinyatakan dalam menjalankan tugasnya, kecuali dalam hal flagrante kesalahan delicto. (Perkara 80)
Suruhanjaya
sunting| Jawatankuasa[2] | Pengerusi |
|---|---|
| Suruhanjaya Hak Asasi Manusia, Aduan dan Penyiasatan | Pa Socheatvong |
| Suruhanjaya Ekonomi, Kewangan, Perbankan dan Pengauditan | Cheam Yeap |
| Suruhanjaya Perancangan, Pelaburan, Pertanian, Pembangunan Luar Bandar, Alam Sekitar dan Sumber Air | Loy Sophat |
| Suruhanjaya Dalam Negeri, Pertahanan Negara dan Pentadbiran Perkhidmatan Awam | Hun Neng |
| Suruhanjaya Hal Ehwal Luar Negeri, Kerjasama Antarabangsa, Maklumat dan Media | Chheang Vun |
| Suruhanjaya Perundangan dan Keadilan | Pen Panha |
| Suruhanjaya Pendidikan, Belia, Sukan, Hal Ehwal Agama, Kebudayaan dan Pelancongan | Hun Many |
| Suruhanjaya Penjagaan Kesihatan, Sosial & Hal Ehwal Veteran, Pemulihan Belia, Buruh, Latihan Vokasional & Hal Ehwal Wanita | Lork Kheng |
| Commission of Public Works, Transport, Telecommunication, Post, Industry, Commerce, Land Management, Urban Planning and Construction | Nin Saphon |
| Suruhanjaya Siasatan dan Pencegahan Rasuah[3] |
Nota
sunting- ^ FUNCIPEC menyatakan sokongan mereka kepada Kerajaan
Rujukan
sunting- ^ "IPU PARLINE database: CAMBODIA (Radhsphea Ney Preah Recheanachakr Kampuchea), Electoral system". Inter-Parliamentary Union. Dicapai pada 2023-01-14.
- ^ "Parliament issues list of components in fifth legislature". 2013-09-24. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-09-29. Dicapai pada 2013-09-26.
- ^ Khy, Sovuthy (August 9, 2014). "Assembly Rules Amended In First Bipartisan Sitting". The Cambodia Daily. Dicapai pada August 10, 2014.