Perbezaan antara bahasa Melayu Baku dan bahasa Indonesia

Bahasa Melayu merupakan loghat utama dalam bahasa Indonesia yang dipergunakan oleh bangsa Indonesia, begitu pula dengan bahasa Melayu di Malaysia, Brunei dan Singapura. Penamaan bahasa Melayu di Indonesia dengan nama bahasa Indonesia bermula daripada Sumpah Pemuda tanggal 28 Oktober 1928 sebagai bentuk persatuan dan kesatuan bangsa Indonesia yang memiliki khazanah budaya dan bahasa serta status. Bahasa Indonesia dirasmikan menjadi bahasa negara pada kemerdekaan negara Republik Indonesia pada tahun 1945.

Penghantar

Tidak dapat dibezakan secara keterlaluan antara bahasa Melayu dan bahasa Indonesia dengan alasan bahawa bahasa Melayu yang diguna pakai sebagai bahasa kebangsaan Indonesia iaitu bahasa Melayu yang dipertuturkan di negeri Riau (merupakan bahasa Melayu Tinggi atau bahasa Melayu Standard atau bahasa Melayu Piawai) dan telah ditemui bukti-bukti konkrit sejarah tentang asal-usul bahasa Melayu pada tulisan di batu tulis di daerah Sumatera Selatan dan Hulu Jambi. Kecuali dengan pernyataan yang lebih khusus mengenai perbezaan ini, barulah boleh dengan nyata perbezaan ini boleh diserlahkan. Sebagai contoh, perbezaan bahasa Indonesia dan bahasa Melayu Malaysia. Dua bahasa itu meskipun berakar daripada bahasa Melayu yang sama iaitu bahasa Melayu dari tanah Sumatera, mereka memiliki latar belakang sejarah dan perlakuan yang berbeza daripada segi tatabahasa, kedinamisan, dan kosakata.

Perbezaan itu secara garis besar dapat dipaparkan sebagai berikut:

Dari latar belakang penjajahan asing boleh dikatakan bahawa bahasa Indonesia lebih meminjam bahasa Belanda sedangkan bahasa Melayu Malaysia lebih meminjam bahasa Inggeris.
Dari segi perlakuan, kedua-dua bahasa tersebut diperlakukan sesuai dengan kebijakan kebahasaan di negara masing-masing, namun ada perhimpunan yang mengatur bahasa Melayu yang dipanggil dengan Majlis Bahasa Brunei Darussalam-Indonesia-Malaysia (MABBIM).

Perbezaan yang penting antara bahasa Melayu dan bahasa Indonesia

Bahasa Indonesia berbeza daripada bahasa Melayu khususnya di Malaysia kerana mempunyai perkataan yang berasal daripada Jawa dan Belanda meskipun bahasa Indonesia didasarkan dan didominasi dari bahasa Melayu Riau. Contohnya "pejabat pos" dikenali sebagai "kantor pos" di Indonesia. Perkataan ini berasal daripada perkataan Belanda kantoor untuk "pejabat". Ketika zaman penjajahan, bahasa Indonesia menggunakan "oe" untuk bunyi "u", sama seperti bahasa Belanda. Namun, setelah penaklukan Jepun, ejaan tersebut ditukar kepada "u". Begitu juga dengan bahasa Melayu. Sebelum 1972, bunyi "ch" dieja dengan "ch" dan bahasa Indonesia menggunakan "tj". Oleh itu, perkataan "cap" telah dieja sebagai "chap" dan "tjap" dalam Bahasa Indonesia. Selepas "Ejaan Yang Disempurnakan" diperkenalkan pada 1972, kedua-dua bahasa menggunakan ejaan yang sama, iaitu "cap". Contoh ejaan lain ialah "dj" (Indonesia) diganti dengan "j" seperti di Malaysia. Ada beberapa ejaan yang masih dikekalkan atas sebab sejarah, contohnya "wang" (Bahasa Melayu Malaysia) dan "uang" (Bahasa Indonesia).^[1]

Cara sebutan juga berbeza dengan Indonesia dan Malaysia Timur bercakap dalam bahasa baku, iaitu perkataan-perkataan disebut seperti dalam ejaan.

Untuk rencana lanjutan, sila lihat Perbezaan sebutan Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia

Perbezaan kosa kata

Bahasa Inggeris	Bahasa Melayu Malaysia	Bahasa Indonesia
March	Mac (daripada Bahasa Inggeris)	Maret (bahasa Belanda: Maart)
August	Ogos	Agustus (bahasa Belanda: Augustus)
because	kerana/sebab	karena
car	kereta	mobil, oto (kereta juga digunakan dengan penggunaan yang berbeza contohnya iaitu kereta gantung, kereta kuda, kereta angin, kereta dorong, kereta bogi, kereta jenazah, kereta api, dan sebagainya selain yang bermakna mobil atau oto)
chair	kerusi	kursi
challenge	cabaran / tentangan/dugaan/ujian/ rintangan	tantangan (cabaran [kecabaran] juga digunakan dalam makna ketakutan)
cold	sejuk	dingin
cool	dingin	sejuk
disabled people	orang kurang upaya (orang cacat)	orang difabel (orang cacat)
head office	ibu pejabat/ofis utama	kantor pusat
hospital	hospital ('rumah sakit' digunakan sebelum kemerdekaan Malaysia)	rumah sakit (bahasa Belanda: ziekenhuis)
speak	bercakap/bertutur/ berkata/berucap/ berbicara \|\| berbicara (bercakap juga digunakan)
shop	kedai/kios/	toko (kedai digunakan dalam erti warung)
ticket	tiket	karcis (bahasa Belanda: kaartje; tiket juga digunakan)
pharmacy	farmasi	apotek (bahasa Belanda: apotheek; farmasi juga digunakan [biasanya untuk yang bermakna apotek, ia didampingi dengan kata instalasi sebelum kata farmasi])
Monday	Isnin	Senin
restaurant	restoran/warung/kedai makan	rumah makan (restoran juga digunakan)
television	televisyen	televisi (bahasa Belanda: televisie)
tree	pokok	pohon
tree (counting)	pohon (eg. tanam tiga pohon pokok)	pohon
university	universiti/menara gading	universitas (bahasa Latin: universitas)
when	bila	kapan
zoo	taman haiwan, zoo, ('kebun binatang' digunakan sebelum kemerdekaan Malaysia) ^[2]	kebun binatang (bahasa Belanda: dierentuin)

Sama kata lain erti

Selain perbezaan kosa kata, Bahasa Melayu Malaysia dan Bahasa Indonesia juga berkongsi perkataan-perkataan yang sama tetapi berlainan maksudnya. Oleh sebab perkataan-perkataan berkenaan kerap digunakan dalam salah satu atau kedua-dua bahasa tersebut, maka mudah timbulnya salah faham.

Perkataan	Bahasa Melayu Malaysia	Bahasa Indonesia
ahli	seseorang (yang tergolong dalam sebuah kumpulan) (hanya sebagai kata tunggal), pakar dalam sesuatu bidang	pakar dalam sesuatu bidang
akta	undang-undang	surat rasmi yang disahkan oleh suatu badan rasmi atau pemerintah
baja	bahan untuk menyuburkan tumbuh-tumbuhan	keluli, besi waja
banci	perhitungan bilangan penduduk dsb.	seorang homoseksual pondan
berbual	bersembang	berbohong, omong kosong
bercinta	meluahkan rasa kasih sayang sesama sendiri	bersetubuhan
biji	pil, benih	benih
bisa	racun, toksik	boleh, dapat; racun
bogel	telanjang, langsung tidak berpakaian	bugil, orang kerdil
bontot/buntut	punggung	ekor
budak	kanak-kanak, orang muda	hamba, abdi
butoh/butuh	alat kelamin lelaki(lucah)	perlu
comel	cantik dan menarik, molek	(ujaran bagi) seorang yang mulut tempayan (tidak boleh menyimpan rahsia); comel dalam erti cantik juga digunakan dalam bahasa daerah tertentu
email	e-mel	enamel gigi, surel (surat elektronik)
gampang	anak luar nikah (kesat)	senang; mudah
jabatan	bahagian drpd pentadbiran kerajaan dll yg mengurus tugas-tugas tertentu	kedudukan rasmi
jahat	nakal	durjana, penjenayah
jawatan	kedudukan rasmi	jawatan, pejabat pemerintah
jemput	mengajak atau menyilakan datang	memetik, mengajak atau menilakan datang
jeruk	buah-buahan (sayur, telur, ikan, dll) yang telah dimasamkan (atau dimasinkan)	oren, sitrun
jimat	cermat (tentang perbelanjaan wang atau penggunaan sesuatu), hemat, tidak boros	azimat
kacak	tampan, segak, menarik (bagi lelaki)	memegang kiri kanan pinggang dengan kedua-dua belah tangan (berkacak pinggang); segak
kakitangan	pekerja, seorang yang diupah	ahli kongsi gelap
karya	hasil seni (karyawan=artists)	work (karyawan= workers)
kerajaan	mana-mana bentuk pentadbiran negeri/negara	sistem kerajaan beraja; kerabat diraja
kereta	motokar, kenderaan beroda empat yangg digerakkan dengan enjin pembakaran dalaman	kereta api, kereta gantung, kereta kuda, kereta jenazah, kereta dorong dll; kendaraan beroda yang digerakkan dengan enjin atau tenaga makhluk hidup (kereta dalam erti mobil adalah tidak lazim dalam bahasa Indonesia selain dalam bahasa daerah tertentu)
khidmat	servis, kerja dll utk memenuhi keperluan orang ramai dll	memberi tumpuan sepenuhnya, khidmah = hormat
pajak	gadai janji	cukai
pantas	laju, cepat	layak, sesuai
pelan	rancangan pembinaan atau pembangunan	perlahan
pejabat	tempat bekerja	pegawai
pemerintah	badan atau kumpulan orang yang mengendalikan pentadbiran sesuatu negara	sistem menjalankan kuasa untuk mengatur kehidupan sosial, ekonomi, dan politik suatu negara (bahasa Malaysia : kerajaan)
pengacara	juruacara, orang yg mengacarai sesuatu acara/majlis dll	peguam bela
pengajian	pendidikan	pengajian al-Quran
percuma	tidak dikenakan bayaran	tidak berguna, sia-sia
pijat	kutu; ralat pemprograman komputer	urut dari pijet (bahasa Jawa)
polis	mata-mata, angkatan keselamatan sivil	dasar (insuran dll.)
polisi	dasar (insuran dll.)	polis
pusing	mengelilingi sesuatu tempat, bergerak dalam bulatan, berputar	pening, keliru
pupuk	menyemai (nilai murni dsb.)	baja (juga bermaksud 'memelihara' dalam erti kata metafora)
tambang	bayaran penggunaan pengangkutan awam	lombong, tali
tandas	jamban, tempat membuang air	menjelaskan (sesuatu); menyelesaikan (sesuatu perkara) dengan tegas; jamban; tempat mandi di sungai
sulit	rahsia; sukar	sukar; pelik; langka

Sama kata tetapi huruf berbeza

Inggeris	Indonesia	Melayu
bus	bus	bas
truck	truk	trak
different	beda	beza
taxi	taksi	teksi
mean	arti	erti
is	yaitu,adalah	iaitu
business	bisnis	bisnes
minute	menit	minit
answer	jawaban	jawapan
damage	rusak	rosak
healthy	sehat	sihat
official	resmi	rasmi
bridge	jembatan	jambatan
music	musik	muzik
position	jabatan, lokasi,posisi	jawatan
civil	sipil	sivil
sputum	dahak	kahak
animal	hewan	haiwan
try	coba	cuba
money	uang	wang
because	karena	kerana
account	akun	akaun

Rujukan

Lihat juga

[1] BEBERAPA PERBEZAAN KOSA KATA BAHASA MELAYU MALAYSIA DAN BAHASA INDONESIA DALAM TEKS ILMIAH:^{[pautan mati kekal]}

[2] Teori dan Teknik Terjemahan, By Ainon Mohd, Abdullah Hassan

[1]

[2]