Panduranga (Campa)
bekas kerajaan di tenggara Vietnam
Panduranga (Cam Kuno: Paṅrauṅ / Panrāṅ; Sanskrit : पाण्डुरङ्ग / Pāṇḍuraṅga) atau Prangdarang ialah sebuah Kerajaan Cam. Panduranga ialah negeri baki kerajaan Campa selepas Lê Thánh Tông, maharaja Đại Việt, memusnahkan Campa pada tahun 1471 sebagai sebahagian daripada dasar am Nam tiến. Kerajaan Panduranga terletak di selatan-tengah Vietnam pada masa kini dan pusatnya adalah di sekitar bandar moden Phan Rang. Ia berdiri sehingga akhir abad ke-17 apabila tuan-tuan Nguyễn Đàng Trong, sebuah klan Vietnam yang berkuasa, telah menguasainya dan menundukkan kerajaan Cam sebagai Kerajaan Thuận Thành.
Campa Pāṇḍuraṅga / Prădarăng Paṅrauṅ / Phan Rang[1] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 757–1693 | |||||||||
 Wilayah Panduranga pada abad ke-11 | |||||||||
| Ibu negara | Palai Bachong (757–875)[2] Băl Hangâu (1172–1250)[3] Phan Rang–Thap Cham (875–1172; 1250–1693) 11°34′N 108°59′E / 11.567°N 108.983°E | ||||||||
| Bahasa yang umum digunakan | Cam Cam Kuno Bahasa-bahasa Cam Sanskrit Melayu | ||||||||
| Agama | Cam agama rakyat, Hinduisme, Bani Islam, Islam Sunni, Buddha | ||||||||
| Kerajaan | Monarki | ||||||||
| Raja Campa | |||||||||
• 813–817 (Putera Panduranga) | Vikrantavarman III | ||||||||
• 1471–1494 (pertama) | Sultan Wan Abu Abdullah | ||||||||
• 1659–1692 (bebas terakhir) | Po Saut | ||||||||
| Sejarah | |||||||||
• Ditubuhkan | 757 | ||||||||
| 1471 | |||||||||
• Kerajaan Thuận Thành di bawah domain Nguyen | 1693 | ||||||||
• Dilampirkan oleh Vietnam | 1832 | ||||||||
| |||||||||
| Sekarang sebahagian dari | Vietnam | ||||||||
Senarai raja (1471–1694)
sunting| Raja Campa | Memerintah |
|---|---|
| Bố Trì Trì (?Wan Abu Abdullah Umalauddin Azmatkhan) | 1471–? |
| Zhai Ya Ma Wu An (?Wan Abu Yusuf) | ? -1478 |
| Gu Lai (?Wan Abdul Kadir) | 1478-1505 |
| Sha Gu Bu Luo (?Sah Kabrah) | 1505-selepas 1521 |
| Po Kabih | ? –c. 1530 |
| Po Karutdrak | c. 1530–1536 |
| Po Maha Sarak | c. 1536–1541 |
| Po Kunarai (? Sha Ri Di Zhai ) | c. 1541–1553 |
| Po At (?Syafi'i Ibn Abu Khasim) | c. 1553–1578 |
| Po Klaong Halau | c. 1579–1603 |
| Po Nit | c. 1603–1613 |
| Po Jai Paran | c. 1613–1618 |
| Po Aih Khang | c. 1618–1622 |
| Po Klong M'hnai | c. 1622–1627 |
| Po Rome (Sultan Abdul Hamid Shah) | c. 1627–1651 |
| Po Nraop (Sultan Ibrahim) | c. 1651–1653 |
| Po Saktiraydapaghoh | c. 1654–1657 |
| Po Jatamah (Wan Muhammad Amin) | c. 1657–1659 |
| Po Saut (Wan Daim) | c. 1660–1692 |
Rujukan
sunting- ^ Nguyễn, Nhân Thống (2001). "Nguồn gốc các Địa danh Đà Nẵng – Hội An – Nha Trang – Phan Rang". Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống (dalam bahasa Vietnam). 4 (66): 17&40.
- ^ juga ibu kota Virapura kerajaan Campa selama 757–875
- ^ Dalam tempoh ini, Panduranga menghadapi pencerobohan oleh tentera Khmer, mendorong pemindahan ibu kotanya lebih dalam ke dalam hutan, di mana ia boleh sejajar dengan komuniti etnik berdekatan untuk mendapatkan sokongan tambahan.