Orang Sámi
Orang Sámi (juga dieja Sami atau Saami) adalah masyarakat asli peribumi menduduki kawasan merangkumi sebahagian besar utara negara-negara Norway, Sweden, Finland dan Semenanjung Kola dalam Wilayah Murmansk di Rusia diliputi garisan Artik diberi nama Sápmi.[8] Masyarakat ini tergolong dalam kelompok Finno-Ugri yang turut termasuk orang-orang Hungary dan Finland keturunan leluhur yang berasal dari lembah sungai Volga di barat Rusia.[9] Mereka menuturkan bahasa Sámi yang mencabang dari keluarga bahasa Ural.
Sámit (b. Sami utara) | |
---|---|
Jumlah penduduk | |
aggrn lebih 80,000–100,000 orang[1] | |
Kawasan ramai penduduk | |
Sápmi 63,831–107,341 orang | |
Norway | 37,890–60,000 orang [a][2][3] |
Sweden | 14,600–36,000 orang[3] |
Finland | 9,350 orang[4] |
Rusia | 1,991 orang[5] |
Amerika Syarikat | 480 orang (darah asli) 945 (generasi pertama, ke-2)[6] |
Ukraine | 136 orang[7] |
Bahasa | |
bahasa-bahasa Sámi (Akkala, Inari, Kildin, Kemi, Lule, Utara, Pite, Skolt, Ter, Southern, Ume) Bahasa Rusia, bahasa Norway, Bahasa Sweden, bahasa Finland | |
Agama | |
Agama Kristian (aliran Lutheranisme (termasuk Laestadianisme), Ortodoks Timur) Kepawangan Sámi | |
Kumpulan etnik berkaitan | |
orang Finland, orang Estonia, orang Hungary dan bangsa-bangsa Finno-Ugri lain |
Masyarakat ini secara tradisinya menyara hidup melalui pelbagai sumber alam yang dapat diperolehi termasuk memancing, menangkap haiwan bulu serta penggembalaan bebiri dan rusa kutub; sebanyak 2,800 orang Sami aktif terlibat dalam penggembalaan rusa secara hampir nomadik sepenuh masa di Norway,[10] malah mereka diberikan kebenaran menggembala haiwan ini di beberapa kawasan Nordik. [11]
Nota
sunting- ^ Kiraan tidak tepat kerana tiada takrifan yang dapat dipastikan menentukan keturunan di Norway.
Rujukan
sunting- ^ Sámi people (14 Disember 2015). "Sámi in Sweden". sweden.se.
- ^ "Focus on Sámi in Norway". Statistics Norway. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Mac 2012.
- ^ a b Thomasson, Lars; Sköld, Peter. "Samer". Nationalencyklopedin (dalam bahasa Sweden). Dicapai pada September 15, 2017.
- ^ "Eduskunta — Kirjallinen kysymys 20/2009". Parliament of Finland. Diarkibkan daripada yang asal pada June 2, 2014.
- ^ "Russian census of 2002". Russian Federal State Statistics Service.
- ^ "Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (XLS). U.S. Census Bureau. 22 January 2007. Dicapai pada 11 February 2016.
- ^ "National composition of population, 2001 census". State Statistics Service of Ukraine (dalam bahasa Ukraine).
- ^ Rapp, Ole Magnus; Stein, Catherine (8 Februari 2008). "Samis don't want to be 'Lapps'". Aftenposten. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Jun 2011. Dicapai pada 3 Oktober 2008.
- ^ Lang, Valter (2020). Homo Fennicus – Itämerensuomalaisten etnohistoria (dalam bahasa Finland). Helsinki: Suomalaisen kirjallisuuden seura. m/s. 104. ISBN 978-951-858-130-0.
- ^ Solbakk, John T. "Reindeer husbandry – an exclusive Sámi livelihood in Norway" (PDF). www.galdu.org. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2007-09-27. Dicapai pada 2007-08-10.
- ^ Conrad, Jo Ann (Winter 2000). "Sami reindeer-herders today: Image or reality?". Scandinavian Review. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-18. Dicapai pada 2008-09-25 – melalui BNET.