Letupan uvular tak bersuara

Letupan uvular tak bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara q dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan q dalam X-SAMPA. Bunyinya seiras dengan [k], cuma lidah menyentuh anak tekak (uvula), bukan lelangit lembut. Dalam bahasa Melayu, letupan uvular tak bersuara dipinjam dari bahasa Arab dan dilambangkan oleh huruf q, contohnya: Qur'an, taqwa dan falaq.

Nombor AFA111
Pengekodan
X-SAMPAq
Imej
Sampel audio
noicon

Ciri-ciri

sunting

Ciri-ciri letupan uvular tak bersuara:

Bentuk varian

sunting
IPA Huraian
q q biasa
q terbibir
q ejektif
qʷʼ q ejektif terbibir
q̜ʷ q terbibir separa
q̹ʷ q terbibir kuat
q terlelangit
qʲʼ q ejektif terlelangit

Penggunaan

sunting
Bahasa Perkataan IPA Erti Catatan
Melayu Qur'an qur.an 'Qur'an' Rujuk fonologi bahasa Melayu
Aleut[1] [[[Abjad Rumi|qiighax̂]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [qiːɣaχ] 'rumput'
Arab Standard[2] القرآن [ʔalqurˈʔaːn] 'Qur'an' Rujuk fonologi bahasa Arab
Inuktitut ᐃ"ᐃᑉᕆᐅᖅᑐᖅ /[[[Abjad Rumi|ihipqiuqtuq’]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [ihipɢiuqtuq] 'menerokai' Dilambangkan oleh huruf <ᕆ>. Rujuk fonologi bahasa Inuit
Parsi Loghat Kermani قورباغه [quːrbɒɣe] 'katak' Rujuk fonologi bahasa Parsi
Quechua[3] [[[Abjad Rumi|qallu]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) [qaʎu] 'lidah'
Urdu قِلعہ [qɪlaː] 'kubu' Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu
Uyghur ئاق / aq [əq] 'putih'

Rujukan

sunting

Bibliografi

sunting
  • Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (ed. Second). Blackwell. Text "authorlink-Peter Ladefoged" ignored (bantuan)
  • Mc Laughlin, Fiona (2005), "Voiceless implosives in Seereer-Siin", Journal of the International Phonetic Association, 35 (2): 201–214, doi:10.1017/S0025100305002215
  • Watson, Janet (2002). The Phonology and Morphology of Arabic. New York: Oxford University Press.