Wikipedia

Laluan Shah Alam

(Dilencongkan daripada Laluan Bandar Utama-Klang)

Laluan Shah Alam (atau LRT 3, sebelum ini dikenali sebagai Laluan Bandar Utama–Johan Setia, atau hanya Laluan Johan Setia) ialah laluan transit aliran deras (LRT) akan datang ketiga yang bakal beroperasi di kawasan Lembah Klang, Malaysia. Laluan ini akan dikendalikan oleh Rapid Rail Sdn Bhd dan dimiliki oleh Prasarana Malaysia setelah menjelang pembukaannya pada Ogos 2025.

Laluan Shah Alam
لالوان شاه عالم
Umum
Nama lainLaluan Bandar Utama-Johan Setia
LRT 3
Laluan Johan Setia
JenisTransit Aliran Deras (LRT)
SistemRapid KL Rapid KL
StatusDalam pembinaan
LokasiLembah Klang
Stesen25 (5 stesen rizab)
Nombor laluan11 (biru langit)
Laman sesawanglrt3.com.my
Operasi
Dirancang dibukaOgos 2025 (2025-08)
PemilikPrasarana Malaysia
PengendaliRapid Rail Sdn Bhd
Sistem pengaliranAutomatik, tanpa pemandu
CiriBertingkat, bawah tanah
DepotDepoh Johan Setia
Stok kereta apiCRRC Zhuzhou LRV
22 kereta api tiga gerabak Keluasan: 2.7 m (8 ka 10 in)
Panjang: 114.0 m (374.0 ka)
Teknikal
Panjang aliran37 km (23 bt) (termasuk terowong bawah tanah sepanjang 2 km (1.2 bt))
Tolok landasan1,435 mm (4 kaki 8 1⁄2 in) tolok piawai
PengelektrikanRel ketiga, 750 VDC
Kelajuan operasi80 km/j (50 mph)
Peta laluan

Petunjuk
KG09
SA1
 Bandar Utama
SA2
 Kayu Ara
SA3
 BU11 Parking
SA4
 Tropicana
SA5
 Damansara Idaman Parking
SA6
 SS7
SA7
KJ27
 Glenmarie 2
Parking
SA8
 Temasya
SA9
 Kerjaya
SA10
 Stadium Shah Alam Parking
Fasa 2
Fasa 1
SA12
 Dato' Menteri
SA13
 Raja Muda
SA14
 UiTM Shah Alam
SA15
 Seksyen 7 Shah Alam Parking
SA16
 Bukit Raja Selatan
SA17
 Bandar Baru Klang Parking
SA18
 Pasar Besar Klang Parking
SA19
 Jalan Meru
SA20
 Pasar Jawa
KD14
 Klang Parking
SA21
 Taman Selatan
SA22
 Sri Andalas Parking
SA23
 Klang Jaya
SA24
 Bandar Bukit Tinggi Parking
SA25
 Bandar Botanik
SA26
 Johan Setia Parking

Stesen pertukaran

kawasan berbayar bersepadu
perjalanan tambang tunggal
kawasan berbayar tidak bersepadu
perjalanan tambang berbilang

Apabila siap, laluan ini akan menjadi salah satu komponen Sistem Transit Bersepadu Lembah Klang.

Ciri

sunting
 
Jajaran LRT Laluan Shah Alam

Sebanyak 26 stesen dirancang, dengan jarak dua kilometer yang dicadangkan di antara mereka. Akan ada satu stesen bawah tanah di barisan, dengan 25 lagi stesen yang ditinggikan. LRT3 akan menampung 6,000 tempat letak kereta. LRT3 akan menampilkan beberapa stesen pertukaran. Pertukaran yang dirancang adalah SBK09  Laluan Bandar Utama MRT Kajang,  KJ27  Laluan CGC-Glenmarie LRT Kelana Jaya dan  KD14  Laluan Klang KTM.

Latar Belakang

sunting

Cadangan dan Pembukaan Tender

sunting

Berdasarkan Pelan Pembangunan Rel Bandar (URDP), Shah Alam dan sebahagian daripada Klang telah diklasifikasikan sebagai kawasan penting yang mengalami jurang perhubungan rel (rail network gap) kerana kawasan berkenaan tidak mempunyai perkhidmatan rel yang menyeluruh. Tambahan pula, peningkatan permintaan persekitaran di kawasan-kawasan tersebut telah menyebabkan sistem KTM yang sedia ada semakin terbeban[1]. Bagi meringankan beban tersebut dan meluaskan lagi perhubungan transit Lembah Klang, beberapa idea telah diketengahkan oleh pihak [[Suruhanjaya Pengangkutan Awam Darat][1] dan Kerajaan Negeri Selangor[2] yang mengandungi jajaran dan laluan baharu bagi perkhidmatan bas dan rel.

Pada tahun 2013, Prasarana Malaysia Berhad telah melaksanakan kajian bagi menentukan kesesuaian mewujudkan sistem Transit Aliran Deras (LRT) ketiga[3] (kemudiannya diberi gelaran LRT 3). Cadangan asal membawa petunjuk bahawa laluan ini bermula di Subang Jaya atau Kelana Jaya dan berakhir di Pelabuhan Klang[3][4], tetapi laporan akhir kajian yang dikeluarkan setahun kemudian memutuskan Bandar Utama, Damansara sebagai titik permulaan laluan ini dan idea titik pengakhiran di Pelabuhan Klang tidak disusuli[5]. Laporan itu turut meletakkan panjang laluan ini, iaitu sebanyak 36 km (22 bt) dan bakal memakan kos sebanyak RM9 billion[5] yang kemudiannya diumumkan dalam peruntukan Bajet 2015 oleh Perdana Menteri Malaysia Keenam, Dato’ Sri Najib Tun Razak[6]. Terdapat juga cadangan menambah laluan bercabang ke Setia Alam[7]. Semasa tempoh semakan pertama, sebuah pertubuhan peniaga di Little India, Klang telah menyuarakan kebimbangan terhadap cadangan jajaran yang melalui Jalan Tengku Kelana kerana jajaran tersebut bakal mengganggu aktiviti perniagaan sekitar dan mangakibatkan keretakan pada bangunan sekitar disebabkan getaran daripada pembinaan dan pergerakan kereta api[8].

Pada tahun 2015, laporan cadangan projek laluan ini telah diluluskan oleh SPAD dan pengumpulan pendapat daripada pihak berkepentingan telah dilaksanakan sehingga Mac[9]. Pada bulan Mei, pelan jajaran laluan ini telah dibentangkan kepada umum bagi tujuan pemeriksaan awam selama tiga bulan[10]. Cadangan jajaran tersebut dilihat melalui Jalan Meru, Klang yang menggantikan pelan asal melalui Jalan Tengku Kelana dan disokong oleh pertubuhan peniaga Klang[11]. Akan tetapi, cadangan jajaran tersebut masih ditolak di beberapa kawasan, terutama di Damansara Utama[12] dan Taman Muhibbah[13]. Disebabkan itu, Prasarana dilaporkan akan mengubah bahagian jajaran terlibat[14]. Selepas tamat tempoh pemeriksaan awam, Prasarana telah melantik syarikat usaha sama antara Malaysian Resources Corp Bhd (MRCB) dan George Kent (M) Bhd sebagai rakan pelaksana projek (PDP) laluan ini pada September[15].

Pada tahun 2016, Prasarana telah mula menawarkan tender-tender projek secara terbuka dan untuk syarikat bumiputera sahaja[16]. Pada masa yang sama, proses pemperolehan lot tanah turut berlangsung[17]. Prasarana dan Keretapi Tanah Melayu Berhad (KTMB) juga telah bersetuju memindahkan Stesen KTM Klang supaya terletak 150m daripada Stesen LRT Klang yang akan datang[18]. Pada 24 Ogos 2016, projek laluan ini dilancarkan secara rasmi[19] dan dijadualkan dibuka pada 31 Ogos 2020 serta bakal mengaplikasikan teknologi 'U-Trough' semasa pembinaan[20]. Meskipun begitu, masih terdapat tender yang berkaitan stok gerabak mengalami kekurangan pemohon tender akibat kelemahan mata wang ringgit yang membuatkan beberapa pemohon menarik diri[21].

Pemberian Tender

sunting

Tahun 2017 menyaksikan pemberian tender-tender projek laluan ini kepada beberapa syarikat yang layak. Antara syarikat yang ditawarkan tender ialah WCT Holdings Bhd yang diberikan kontrak pembinaan Depoh Johan Setia dan kerja-kerja berkaitan pembinaan projek yang bernilai RM189 juta[22], manakala Konsortium CRRC Zhuzhou Locomotive Co Ltd, Siemens Ltd China, dan Tegap Dinamik Sdn Bhd diberikan kontrak stok kereta api enam gerabak sebanyak 42 buah bernilai RM1.56 bilion[23]. Sejumlah RM2.5 bilion pula telah diserahkan kepada syarikat-syarikat tempatan[24]. Syarikat lain yang ditawarkan kontrak termasuk Sunway Construction Group, Gabungan AQRS dan Mudajaya Group[25]. Fasa pembinaan turut dimulakan pada waktu sama pengumuman penawaran tender dilaksanakan[22].

Skala Projek Dikecilkan

sunting

Selepas peralihan kepada kerajaan pimpinan Pakatan Harapan pasca Pilihan Raya Umum Ke-14, mereka bergiat untuk meneliti semula setiap projek yang telah diluluskan oleh kerajaan sebelum ini, termasuklah projek laluan ini. Setelah beberapa kajian menyeluruh, didapati projek laluan ini melalui beberapa penukaran reka bentuk seperti menukar platform stesen daripada platform sisi kepada platform pulau, pemanjangan setiap stesen dan depoh serta menggunakan kereta api enam gerabak berbanding empat gerabak sebelum ini hingga mengakibatkan peningkatan kos sebanyak RM22 bilion kepada RM31 bilion[26]. Menteri Kewangan pada masa itu, Lim Guan Eng, telah memutuskan bahawa hanya 22 buah tren tiga gerabak akan digunakan, selain pengecilan saiz kesemua stesen serta pembatalan terowong 2km dan enam stesen[27]. Walaupun kos projek laluan ini dikurangkan kepada hampir separuh daripada kos asal[26], tindakan tersebut membawa reaksi yang pelbagai daripada penduduk berdekatan jajaran laluan ini[27][28].

Selain pengurangan kos, sistem rakan pelaksana projek (PDP) telah digantikan kepada sistem kontrak harga tetap dan syarikat usaha sama sebelum ini masih kekal memegang kontrak utama projek laluan ini[29].

Kesulitan Sewaktu Fasa Pembinaan

sunting

Selepas setahun projek laluan ini dihentikan sementara, kerja-kerja pembinaan disambung semula pada pertengahan tahun 2019 dengan sasaran tarikh siap pada 28 Februari 2024[29]. Pelan asal bagi akhir tahun 2020 ialah fasa pembinaan siap pada 40 peratus[30], namun Perintah Kawalan Pergerakan sekali lagi menangguhkan projek laluan ini. Kebenaran meneruskan projek laluan ini diberikan sebulan kemudian[31], tetapi pelbagai masalah lain turut timbul sepanjang pembinaan laluan ini seperti keruntuhan struktur sebuah jalan berdekatan kawasan pembinaan pada Julai[32], penahanan dana kontrak sebanyak RM700 juta pada Disember[33] dan keruntuhan perancah pada Julai 2021 yang mengakibatkan kematian seorang pekerja serta kecederaan empat yang lain[34].

Penamaan Rasmi dan Perkembangan Susulan

sunting

Pada 19 Jun 2021, tiga set kereta api telah tiba di negara bagi proses pemasangan di kilang stok pemasangan yang terletak di Batu Gajah, Perak[35]. Pada 5 Ogos, nama 'LRT Laluan Shah Alam' berserta nombor dan warna laluan telah diumumkan sebagai nama rasmi buat laluan ini oleh Rapid KL[36]. Pada September, George Kent Bhd bersetuju menjual 50 peratus saham (atau lima juta saham biasa)syarikat usaha sama projek laluan ini, iaitu MRCBGK Sdn Bhd kepada MRCB Bhd dengan tawaran harga RM53 juta. Hal ini bertujuan mengelakkan pendedahan kepada sebarang liabiliti pada masa akan datang[37]. Setahun kemudian, sekumpulan penduduk mengadakan demonstrasi menuntut bayaran tertunggak sebanyak RM25 juta daripada sebuah syarikat China yang memegang pakej GS05 and GS06 dalam projek laluan ini[38]. Pada Oktober 2022, kerjasama antara Prasarana dengan Tenaga Nasional Berhad (TNB) dijalin bagi membekalkan tenaga elektrik bervoltan tinggi ke tiga stesen suis utama laluan ini[39].

Pada Mei 2023, MRCB telah mencapai kata sepakat dengan SJK(T) Ladang Midlands berkenaan penggunaan padang sekolah tersebut sebagai tapak menyimpan peralatan pembinaan. Sebagai pampasan terhadap sekolah berkenaan, MRCB akan membaiki semula padang dan pagar yang dimusnahkan selepas tamat pembinaan serta menyumbangkan RM100,000 kepada pembangunan pelajar sekolah itu[40].

Pengembalian kepada Pelan Asal

sunting

Pembentukan Kerajaan Perpaduan sejurus selepas Pilihan Raya Umum Ke-15 membawa harapan baharu buat laluan ini. Semasa pembentangan Belanjawan Madani Kedua yang dibentangkan oleh Perdana Menteri Malaysia Kesepuluh, Dato' Seri Anwar Ibrahim, RM4.7 bilion diperuntukkan untuk menaik taraf laluan ini, termasuk mengembalikan lima stesen yang dibatalkan sebelum ini. Stesen yang terlibat ialah Stesen Tropicana, Raja Muda, Temasya, Bukit Raja, dan Bandar Botanik, di mana stesen-stesen tersebut akan melalui tempoh skop reka bentuk selama setahun dan dijangka bermula pembinaan pada suku keempat tahun 2025[41]. Peruntukan tambahan RM600 juta juga diumumkan untuk penyediaan perkhidmatan batuan pertama dan akhir laluan ini dengan perolehan 150 unit bas dan pembinaan tiga depoh bas[42].

Pada Julai 2024, Menteri Pengangkutan Anthony Loke mengumumkan bahawa projek laluan ini dijangka siap pada Ogos 2025[43], iaitu empat bulan lewat berbanding pelan asal Mac 2025 yang diumumkan pada Julai 2023[44]. Hal ini demikian kerana banyak kerja-kerja tertangguh semasa Pandemik COVID-19 sedang melanda[43].

Rujukan

sunting
  1. ^ a b Pelan Induk Pengangkutan Awam Kuala Lumpur/Lembah Klang Raya (Laporan) (dalam bahasa Inggeris). Suruhanjaya Pengangkutan Awam Darat. September 2011. m/s. 12, 14, 25, 26. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  2. ^ Rancangan Tempatan Majlis Bandaraya Shah Alam 2020 (Laporan). Kerajaan Negeri Selangor, Majlis Bandaraya Shah Alam. 27 Mei 2010. m/s. 6-14 hingga 6-21. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  3. ^ a b Sharidan M. Ali (2 Mei 2013). "Sebuah lagi projek pemanjangan LRT di Lembah Klang?" (dalam bahasa Inggeris). Star Property. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Mei 2013. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  4. ^ "Selangor cadang idea pemanjangan LRT ke Pelabuhan Klang‬" (dalam bahasa Inggeris). The Star. 28 Julai 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Julai 2013. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  5. ^ a b Sharidan M. Ali (12 Mei 2014). "‪Kajian LRT RM9 billion ke Klang siap, sedang menunggu persetujuan sebelum memulakan pekerjaan" (dalam bahasa Inggeris). The Star. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  6. ^ "Prasarana puji pelan LRT3 dan MRT2 dalam Bajet 2015‬" (dalam bahasa Inggeris). MyRapid. 28 Julai 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Januari 2015. Dicapai pada 16 Disember 2024.
  7. ^ Chan Quan Min (17 Julai 2014). "‪‪Jajaran LRT3 lebih 35km antara Petaling Jaya dan Klang dipersetujui‬" (dalam bahasa Inggeris). Kinibiz. Dicapai pada 15 Disember 2024.
  8. ^ ‪Edward Rajendra (11 Ogos 2014). "‪‪Pembinaan LRT bakal merosakkan struktur, kata pengerusi dewan‬" (dalam bahasa Inggeris). The Star. Dicapai pada 17 Disember 2024.
  9. ^ Edward Rajendra (24 Februari 2015). "‪‪Prasarana ingin mendengar pendapat pihak penting terhadap cadangan projek" (dalam bahasa Inggeris). The Star. Dicapai pada 16 Disember 2024.
  10. ^ ‪Priya Menon (12 Mei 2015). "‪‪Cadangan LRT 3 dipamerkan bagi tujuan mengumpul pendapat awam‬" (dalam bahasa Inggeris). The Star. Dicapai pada 16 Disember 2024.
  11. ^ "‪‪Peniaga ucap terima kasih kepada Najib atas cadangan jajaran projek LRT3". Berita Harian. 20 Mei 2015. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  12. ^ ‪Vincent Tan‬ (18 Mei 2015). "Penduduk risau akan cadangan kedudukan stesen" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  13. ^ ‪Kathleen Michael‬ (9 Julai 2015). "Penduduk Klang tidak bersetuju jajaran LRT3 melalui kawasan perumahan mereka" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  14. ^ "Prasarana bersetuju untuk mengubah jajaran LRT3" (dalam bahasa Inggeris). ‪MalaysiaKini‬. 21 Oktober 2015. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  15. ^ "Syarikat usaha sama ‬MRCB-George Kent memenangi kontrak pengurus projek LRT Laluan 3 ‬" (dalam bahasa Inggeris). PTLM. 4 September 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Disember 2015. Dicapai pada 16 Disember 2024.
  16. ^ ‪Lidiana Rosli‬ (4 Mei 2016). "Prasarana mengumumkan 96 pemohon tender layak untuk projek LRT3" (dalam bahasa Inggeris). ‪New Straits Times‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  17. ^ "Prasarana akan mengumumkan senarai tender pertama untuk kerja-kerja pembinaan LRT3" (dalam bahasa Inggeris). ‪‪The Borneo Post‬. 16 Jun 2016. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  18. ^ ‪‪Elan Perumal (18 Januari 2016). "Berisiko untuk ditutup" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  19. ^ "LRT3 Transit Aliran Ringan Bandar Utama-Klang" (dalam bahasa Inggeris). Property Connection. 1 September 2016. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  20. ^ Clarissa Chung (9 November 2016). "Semua aspek untuk LRT3 pada 2020 sudah bersedia" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  21. ^ ‪Ganeshwaran Kana (24 Disember 2016). "Sambutan kurang memberangsangkan terhadap tender stok gerabak LRT3" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  22. ^ a b ‪M. Hafidz Mahpar (5 April 2017). "WCT dapat kontrak LRT3 bernilai RM189 juta" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Star‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  23. ^ "‪Konsortium China-Jerman-Malaysia Menang Pakej kenderaan rel ringan (LRV) RM1.56 bilion: Prasarana" (dalam bahasa Inggeris). Malaysian Digest. 2 Ogos 2017. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 Ogos 2017. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  24. ^ ‪Amir Hisyam Rasid‬ (2 Ogos 2017). "Prasarana akan beri baki kontrak LRT3 bernilai RM2.5 bilion kepada syarikat tempatan" (dalam bahasa Inggeris). ‪New Straits Times‬‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  25. ^ ‪Hazril Hafiz‬ (12 Oktober 2017). "LRT3: Peta bagi jajaran Bandar Utama-Klang dipamer". ‪Paultan.org‬‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  26. ^ a b ‪Ranjit Singh‬ (23 Julai 2018). "Laporan: Penukaran reka bentuk yang berkala penyebab kenaikan kos LRT3 sebanyak RM22 bilion" (dalam bahasa Inggeris). ‪Malay Mail. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  27. ^ a b ‪Nur Syamila Kamarul Arefin‬ (17 Julai 2018). "Penduduk tak setuju pembatalan 5 stesen LRT3". ‪Free Malaysia Today‬‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  28. ^ "Malaysia: Reaksi pelbagai terhadap pembatalan enam stesen LRT3" (dalam bahasa Inggeris). ‪Nation Thailand‬. 15 Julai 2018. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  29. ^ a b ‪Mahanum Abdul Aziz‬ (22 Februari 2019). "Projek LRT3 dalam landasan siap 2024". ‪Berita Harian‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  30. ^ ‪Justin Lim‬ (11 Februari 2020). "MRCB-George Kent sasar LRT3 siap 40% menjelang akhir tahun 2020" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Edge Markets‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  31. ^ ‪Shazni Ong‬ (29 April 2020). "Kebenaran diberikan buat pihak pemaju meneruskan projek mega" (dalam bahasa Inggeris). ‪The Malaysian Reserve. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  32. ^ "Jalan Klang-Banting ditutup kerana hakisan dan pemendapan tanah" (dalam bahasa Inggeris). The Sun. 20 Julai 2020. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  33. ^ "‬Kontraktor LRT3 berhutang RM700 juta dari Prasarana,‪ minta pertolongan PM" (dalam bahasa Inggeris). The Vibes. 31 Disember 2020. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  34. ^ "Seorang maut manakala empat lagi cedera kecelakaan di kawasan pembinaan LRT3,‪ minta pertolongan PM‬" (dalam bahasa Inggeris). ‪New Straits Times. 29 Julai 2021. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  35. ^ ‪Ehsan A Marisah‬ (21 Jun 2021). "Tren pertama LRT3 selamat tiba". ‪Astro Awani. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  36. ^ ‪Danny Tan‬ (5 Ogos 2021). "LRT3 kini ada nama, LRT Laluan Shah Alam" (dalam bahasa Inggeris). ‪Paultan.org‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  37. ^ "George Kent terima tawaran tunai RM53 juta daripada MRCB bagi pegangan dalam usaha sama". ‪Astro Awani. 28 September 2021. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  38. ^ "Subkontraktor, pembekal projek LRT3 buat demonstrasi tuntut bayaran tertunggak". ‪Berita Harian. 14 September 2022. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  39. ^ "TNB, Prasarana meterai kerjasama strategik bagi pembekalan tenaga elektrik bervoltan tinggi LRT Laluan Shah Alam" (dalam bahasa Inggeris). ‪Selangor Journal. 2 Oktober 2022. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  40. ^ ‪Azian Aziz‬ (25 Mei 2023). "PIBG, pihak pemaju LRT3 capai kata sepakat dalam isu menggunakan tapak sekolah" (dalam bahasa Inggeris). ‪Selangor Journal. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  41. ^ Shahrizal (28 Oktober 2024). "Stesen LRT yang terbatal bakal siap tahun 2028, kata Timbalan Menteri Pengangkutan" (dalam bahasa Inggeris). ‪Business Today. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  42. ^ ‪Muhaamad Hafis Nawawi‬ (13 Oktober 2023). "Naik taraf stesen LRT3 beri manfaat kepada 2 juta pengguna - Prasarana". ‪Harian Metro. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  43. ^ a b ‪Mohd Zaky Zainuddin‬ (29 Julai 2024). "Operasi LRT Laluan Shah Alam dijadual bermula Ogos tahun depan". ‪Berita Harian‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
  44. ^ ‪Nizam Zain‬ (4 Julai 2023). "LRT3 mula beroperasi 1 Mac 2025". ‪Malaysia Gazette‬‬. Dicapai pada 19 Disember 2024.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Laluan_Shah_Alam&oldid=6412860"