Kerian
Kerian merupakan sebuah daerah pentadbiran di utara negeri Perak, Malaysia. Daerah ini bersempadan dengan Negeri Pulau Pinang dan negeri Kedah di utara. Di sebelah timur dan selatan, daerah ini bersempadan dengan daerah Larut, Matang dan Selama, dan Selat Melaka di barat.
Daerah Kerian | |
|---|---|
 Lokasi Daerah Kerian di Perak | |
 | |
  Daerah Kerian Lokasi Daerah Kerian di Malaysia | |
| Koordinat: 5°0′N 100°30′E / 5.000°N 100.500°EKoordinat: 5°0′N 100°30′E / 5.000°N 100.500°E | |
| Negara |  Malaysia |
| Negeri |  Perak |
| Pusat | Parit Buntar |
| Pihak berkuasa tempatan | Majlis Daerah Kerian Majlis Perbandaran Taiping (bahagian tenggara) |
| Pentadbiran | |
| • Pegawai daerah | Sabli Bakri[1] |
| Keluasan | |
| • Jumlah | 921.47 km2 (355.78 batu persegi) |
| Penduduk (2020)[3] | |
| • Jumlah | 166,352 |
| • Kepadatan | 180/km2 (470/batu persegi) |
| Zon waktu | UTC+8 (MST) |
| • Musim panas (DST) | UTC+8 (Tidak dinilai) |
| Poskod | 34200-34400 |
| Kod panggilan | +6-05 |
| Awalan plat kenderaan | A |
Kerian dianggap sebagai sebuah daerah yang unik kerana terletaknya titik sempadan antara tiga buah negeri iaitu Perak, Kedah dan Pulau Pinang di daerah ini.
Etimologi
suntingPada tahun 1800, Pegawai Residen British yang bertugas di Parit Buntar pada ketika itu telah menghadiri perbicaraan satu kes jenayah di Parit Buntar. Sewaktu pulang, beliau dan rombongannya telah menaiki kapal menyusuri sungai untuk ke Pulau Pangkor. Dalam perjalanan tersebut, beliau telah menyebut "kirian" (perkataan kiri) iaitu merujuk kepada tanah di sebelah kiri di bawah pemerintahan Sultan Perak. Perkataan "kirian" telah menjadi popular dan menjadi bahan ejekan orang ramai pada ketika itu. Akhirnya ketika pihak pemerintah ingin menamakan daerah ini, perkataan "kirian" telah dipilih dan diubah kepada "Kerian".[4]
Geografi
suntingDaerah Kerian dianggarkan berkeluasan 918.83 kilometer persegi dan berketinggian kurang dari 50 meter dari aras laut. Garis pantai daerah ini pula sepanjang 32 kilometer.
Kawasan berhampiran pantai di daerah ini bertanah rata dan bergambut manakala kawasan berhampiran Gunung Semanggol dan Beriah berbukit-bukit. Gunung Semanggol berketinggian lebih kurang 150 m dari aras laut. Terdapat juga kawasan berpaya di sekitar Sungai Kurau, Kuala Kurau, Tanjung Piandang, Bagan Tiang dan Kampung Gula. Terdapat beberapa kawasan paya bakau yang telah diwartakan sebagai kawasan di mana terdapat burung-burung yang berhijrah.
Terdapat dua batang sungai penting dalam daerah ini iaitu Sungai Kerian dan Sungai Kurau. Sungai Kerian yang berukuran 90 kilometer menjadi sempadan semula jadi antara tiga buah negeri iaitu Perak, Kedah dan Pulau Pinang.[4]
Pentadbiran
sunting
Daerah Kerian ditadbir oleh Majlis Daerah Kerian yang berpusat di Parit Buntar. Daerah ini terbahagi kepada lapan buah mukim, tiga bandar dan enam pekan. Terdapat sebanyak 246 buah kampung yang ditadbir dalam daerah ini.
| Kod | Nama | Populasi |
|---|---|---|
| 01 | Mukim Bagan Serai | 40,009 |
| 02 | Mukim Bagan Tiang | 14,439 |
| 03 | Mukim Beriah | 11,808 |
| 04 | Mukim Gunong Semanggol | 14,912 |
| 05 | Mukim Kuala Kurau | 25,318 |
| 06 | Mukim Parit Buntar | 37,132 |
| 07 | Mukim Selinsing | 8,825 |
| 08 | Mukim Tanjong Piandang | 12,448 |
| 40 | Bandar Bagan Serai | 327 |
| 41 | Bandar Kuala Kurau | 133 |
| 42 | Bandar Parit Buntar | 117 |
| 70 | Pekan Bukit Merah | 130 |
| 71 | Pekan Jalan Baru | 128 |
| 72 | Pekan Simpang Empat | 5 |
| 73 | Pekan Simpang Lima | 51 |
| 74 | Pekan Sungai Gedong | 29 |
| 75 | Pekan Tanjong Piandang | 541 |
Ekonomi
suntingDaerah ini dikenali sebagai Jelapang Padi Negeri Perak kerana terdapat kawasan - kawasan penanaman padi yang luas. Skim pengairan telah dibina di kawasan ini bagi tebusguna tanah. Terusan atau tali air dibina bagi memudahkan kawalan air masuk dan keluar dari sawah. Beberapa bahagian mengalami masalah banjir pada musim-musim tertentu.
Selain itu ramai penduduk bekerja sebagai nelayan terutama di Sungai Acheh, Bagan Tiang, Tanjung Piandang dan Kuala Kurau.
Penduduk
sunting| Tahun | Pend. | ±% |
|---|---|---|
| 1980 | 155,765 | — |
| 1991 | 148,720 | −4.5% |
| 2000 | 152,911 | +2.8% |
| 2010 | 176,975 | +15.7% |
| 2020 | 166,352 | −6.0% |
| Sumber: [3] | ||
Mengikut laporan Banci Penduduk dan Perumahan 2020, jumlah penduduk di daerah Kerian ialah 166,352 orang dengan kepadatan penduduk 177 orang perkilometer persegi. Kawasan yang menjadi tumpuan penduduk termasuklah Parit Buntar, Bagan Serai, Kuala Kurau dan Tanjung Piandang. Mukim Selinsing merupakan kawasan yang paling kurang penduduk. Purata kadar pertumbuhan penduduk daerah Kerian menurun 0.6 peratus pada tahun 2020.
| Kewarganegaraan | Kaum | Jumlah penduduk | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 | 1991 | 2000 | 2010 | 2020 | ||
| Warganegara Malaysia | Bumiputera | 104,268 | 101,735 | 108,957 | 130,204 | 124,465 |
| Cina | 35,017 | 31,477 | 28,899 | 29,808 | 25,322 | |
| India | 16,370 | 14,683 | 12,936 | 13,701 | 10,246 | |
| Lain-lain | 110 | 133 | 220 | 276 | 680 | |
| Bukan warganegara | - | 0 | 692 | 1,899 | 2,986 | 5,639 |
| Jumlah | 155,765 | 148,720 | 152,911 | 176,975 | 166,352 | |
Rujukan
sunting- ^ "Laman Web Pejabat Daerah Dan Tanah Kerian - Perutusan Pegawai Daerah". pdtkerian.perak.gov.my.
- ^ "Rancangan Struktur Negeri Perak 2040" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2018-03-28. Dicapai pada 2018-03-28.
- ^ a b "Key Findings of Population and Housing Census of Malaysia 2020" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-2000-85-3.
- ^ a b "Info Kerian". Majlis Daerah Kerian. Dicapai pada 17 November 2022.