Jyutping (Sebutan Bahasa Cina: 粵拼Jyutping: Jyut6ping3; secara harfiahnya "Yue (contoh Kantonis)"; Templat:IPA-yue) i adalah sistem romanisasi bagi Kantonis yang dibangunkan oleh Persatuan Linguistik Hong Kong (LSHK), sebuah kumpulan akademik, pada tahun 1993. Nama rasminya ialah The Linguistic Society of Hong Kong . LSHK menggalakkan penggunaan sistem romanisasi ini.

Jyutping
Jyutping Romanization
Tulisan Cina Tradisional粵拼
Tulisan Cina Ringkas粤拼
JyutpingJyut6ping3
Perumian Yale Bahasa KantonisYuhtping

Nama Jyutping (sendiri merupakan romanisasi Jyutping nama Cinanya, 粵 拼) adalah penguncupan yang terdiri daripada aksara Cina pertama istilah Jyut6jyu5 ( 粵語 , yang bermaksud "ucapan Kantonis ") dan ping3jam1 ( 拼音 "abjad fonetik").

Sejarah

sunting

Sistem Jyutping [1] menandakan pemergian dari semua sistem romanisasi Kantonis terdahulu (kira-kira 12, termasuk kerja perintis Robert Morrison tahun 1828, dan sistem Romanisasi Standard , Yale dan Sidney Lau yang digunakan secara meluas) dengan memperkenalkan awalan z dan c dan penggunaan eo dan oe dalam pengakhiran perkataan, serta menggantikan awalan y, yang digunakan dalam semua sistem terdahulu, dengan j. [2]

Awalan

sunting
b
/p/
p
/pʰ/
m
/m/
f
/f/
d
/t/
t
/tʰ/
n
/n/
l
/l/
g
/k/
k
/kʰ/
ng
/ŋ/
h
/h/
gw
/kʷ/
kw
/kʷʰ/
w
/w/
z
/ts/
c
/tsʰ/
s
/s/
j
/j/

Akhiran

sunting
aa
/aː/
aai
/aːi̯/
aau
/aːu̯/
aam
/aːm/
aan
/aːn/
aang
/aːŋ/
aap
/aːp̚/
aat
/aːt̚/
aak
/aːk̚/
  ai
/ɐi̯/
西
au
/ɐu̯/
am
/ɐm/
an
/ɐn/
ang
/ɐŋ/
ap
/ɐp̚/
at
/ɐt̚/
ak
/ɐk̚/
e
/ɛː/
ei
/ei̯/
eu
/ɛːu̯/
[1]
em
/ɛːm/
[2]
  eng
/ɛːŋ/
ep
/ɛːp̚/
[3]
  ek
/ɛːk̚/
i
/iː/
  iu
/iːu̯/
im
/iːm/
in
/iːn/
ing
/eŋ/
ip
/iːp̚/
it
/iːt̚/
ik
/ek̚/
o
/ɔː/
oi
/ɔːy̯/
ou
/ou̯/
  on
/ɔːn/
ong
/ɔːŋ/
  ot
/ɔːt̚/
ok
/ɔːk̚/
u
/uː/
ui
/uːy̯/
    un
/uːn/
ung
/oŋ/
  ut
/uːt̚/
uk
/ok̚/
oe
/œː/
eoi
/ɵy̯/
    eon
/ɵn/
oeng
/œːŋ/
  eot
/ɵt̚/
oek
/œːk̚/
yu
/yː/
      yun
/yːn/
    yut
/yːt̚/
 
      m
/m̩/
  ng
/ŋ̩/
     
  • Hanya akhir m dan ng boleh digunakan sebagai suku kata nasal mandiri.
  •       Merujuk kepada sebutan seragam kata-kata ini.

Ton/Nada

sunting

Terdapat sembilan nada dalam enam kontur nada yang berbeza di Kantonis. Walau bagaimanapun, apabila tiga dari sembilan memasuki nada (入聲, Jyutping: jap6sing1 ), yang hanya muncul dalam suku kata yang berakhir dengan p , t , dan k , mereka tidak mempunyai nombor nada berasingan dalam Jyutping (walaupun mereka lakukan dalam Kanton Pinyin ; ini ditunjukkan dalam kurungan dalam jadual di bawah).

Ton jam1ping4
(陰平)
jam1soeng5
(陰上)
jam1heoi3
(陰去)
joeng4ping4
(陽平)
joeng4soeng5
(陽上)
joeng4heoi3
(陽去)
gou1jam1jap6
(高陰入)
dai1jam1jap6
(低陰入)
joeng4jap6
(陽入)
Nombor Nada 1 2 3 4 5 6 1 (7) 3 (8) 6 (9)
Nama nada dalam bahasa Inggeris tinggi atau tinggi jatuh pertengahan meningkat peringkat pertengahan rendah jatuh rendah naik peringkat rendah memasuki tahap tinggi memasuki peringkat pertengahan memasuki tahap rendah
Kontur [3] ˥ 55 / ˥˧ 53 ˧˥ 35 ˧ 33 ˨˩ 21 / ˩ 11 ˩˧ 13 ˨ 22 ˥ 5 ˧ 3 ˨ 2
Contoh aksara 分 / 詩 粉 / 史 訓 / 試 焚 / 時 奮 / 市 份 / 是 忽 / 識 發 / 錫 佛 / 食
Contoh fan1 / si1 fan2 / si2 fan3 / si3 fan4 / si4 fan5 / si5 fan6 / si6 fat1 / sik1 faat3 / sek3 fat6 / sik6

Contoh

sunting
Tradisional Ringkas Romanisasi
廣州話 广州 话 Gwong2zau1waa2
粵語 粤语 Jyut6jyu5
你好 你好 nei5 hou2

Sampel transkripsi ini adalah salah satu dari 300 Puisi Tang:

春曉
孟浩然
Ceon1 hiu2
Maang6 Hou6jin4
春眠不覺曉, Ceon1 min4 bat1 gok3 hiu2,
處處聞啼鳥。 cyu3 cyu3 man4 tai4 niu5.
夜來風雨聲, Je6 loi4 fung1 jyu5 sing1,
花落知多少? faa1 lok6 zi1 do1 siu2?

Senarai utiliti input papan kekunci Jyutping

sunting

Bacaan lanjut

sunting
  • Zee, Eric (1999). Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press. m/s. 58–60. ISBN 0521652367.

Pautan luar

sunting
  1. ^ "The Jyutping Scheme". The Linguistic Society of Hong Kong. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 April 2013. Dicapai pada 3 January 2016. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  2. ^ Kataoka, Shin; Lee, Cream (2008). "A System without a System: Cantonese Romanization Used in Hong Kong Place and Personal Names". Hong Kong Journal of Applied Linguistics: 94–98.
  3. ^ MATTHEWS, S .; YIP, V. Kantonis: Tatabahasa Komprehensif ; London: Routledge, 1994
  4. ^ Soalan Lazim: Bagaimana untuk memilih IME Phonetic Kantonis (CPIME) dalam Windows 10