Bedia Muvahhit
Emine Bedia Muvahhit (1896 – 20 Januari 1994) ialah seorang pelakon pentas dan filem Turki. Beliau diingati sebagai salah seorang pelakon filem Islam pertama di Turki yang memulakan kerjaya pada tahun 1923.[1]
Bedia Muvahhit | |
|---|---|
 | |
| Kelahiran | Emine Bedia 1896 |
| Meninggal dunia | 20 Januari 1994 (umur 98) Istanbul, Turki |
| Tempat ditanam | Tanah perkuburan Aşiyan Asri, Istanbul |
| Pusat pendidikan | Lycée Notre Dame de Sion Istanbul |
| Pekerjaan | Pelakon filem dan pentas |
| Tahun aktif | 1908–1975 |
| Pasangan |
|
| Anugerah |
|
Kehidupan peribadi
suntingBeliau dilahirkan pada tahun 1896, anak kepada Ahmet Şekip Bey, seorang pendakwa dari profesion, dan isterinya Emine di Kadıköy, Istanbul, Empayar Uthmaniyyah. Beliau memulakan pendidikan rendah di Sekolah Saint Antoine di Büyükada dan melanjutkan pelajaran di Sekolah Kadıköy Terakki untuk pendidikan menengah. Kemudian, beliau belajar di Lycée Notre Dame de Sion Istanbul bahasa Perancis.[2] Beliau boleh bertutur dalam bahasa Perancis dan Yunani sebagai bahasa asing.[3][4]
Bedia Muvahhit telah bekerja pada tahun 1914 sebagai operator papan suis di syarikat telefon milik kerajaan di Istanbul menjadi salah seorang wanita Islam pertama di Empayar Uthmaniyyah yang bekerja di sektor perkhidmatan awam.[3] Berikutan kempen jurnal yang baru ditubuhkan dan persatuan untuk mempertahankan hak wanita, pentadbiran pos memutuskan untuk menggantikan pengendali telefon, yang pada mulanya adalah gadis bertutur bahasa asing dari minoriti Kristian atau Yahudi dengan aksen bahasa Turki yang tinggi.[5][6]
Pada tahun 1921, beliau mula bekerja sebagai guru untuk bahasa Perancis di Sekolah Tinggi Perempuan Erenköy.[7] Pada masa ini, beliau bertemu dengan pelakon pentas Ahmet Muvahhit apabila beliau menunggu untuk meminta tandatangannya selepas persembahan teater. Pasangan itu berkahwin pada tahun 1923. Dari perkahwinan ini, Bedia Muvahhit mempunyai seorang anak lelaki Şuayip Sina Arbel (1922-1991). Pada tahun 1923, Bedia Muvahhit berhenti jawatan gurunya, dan menumpukan dirinya kepada kerjaya lakonan. Beliau berjaya bermain dalam filem dan di atas pentas. Bagaimanapun, pasangannya Ahmet Muvahhit meninggal dunia pada tahun 1927.[3]
Beliau kemudian berkahwin semula pada tahun 1933 dengan Friedrich von Statzer (1906–1974), aka kemudian Ferdi Statzer, seorang pemuzik Austria, yang datang pada tahun 1932 ke Turki untuk mengajar piano klasik di Konservatori Perbandaran Istanbul dan berkhidmat sebagai komposer dan pemain piano klasik di Istanbul. Teater Perbandaran (Darülbedayi), di mana beliau berlakon di atas pentas.[5] Perkahwinan keduanya berlangsung selama 18 tahun sehingga tahun 1951 apabila mereka bercerai. Selepas itu, beliau menggunakan nama keluarganya dengan perkahwinan pertamanya untuk digunakan sebagai nama panggungnya.[3]
Kerjaya lakonan
suntingPada tahun 1917, beliau memasuki industri filem Turki (ketika itu dikenali sebagai Uthmaniyyah), dengan peranan kecil dalam filem Pençe. Pada tahun 1923, tidak lama selepas perkahwinannya dengan pelakon Ahmet Muvahhit, pengarah filem Muhsin Ertuğrul, rakan kedua-duanya, akan membuat penggambaran filem berdasarkan novel Ateşten Gömlek (The Daughter of Smyrna) oleh Halide Edib Adıvar (1884–1964).
Penulis drama wanita, peserta Perang Kemerdekaan Turki (1919-1923) dan aktivis hak wanita, menegaskan bahawa peranan utama filem tersebut harus dipegang oleh seorang wanita Islam Turki. Bedia Muvahhit dipilih sebagai pelakon yang mengejutkan dirinya sendiri. Beliau turut serta berlakon dengan Neyyire Neyyire (1902-1943).[5][7]
Sejurus selepas penggambaran Ateşten Gömlek selesai, beliau mengambil bahagian dalam lawatan teater Darülbedayi di İzmir bersama suaminya, pelakon Ahmet Muvahhit. Mustafa Kemal (Atatürk), yang ketika itu juga berada di bandar, meminta suaminya supaya Bedia Muvahhit membuat persembahan dalam drama yang akan ditontonnya, kerana wanita Islam Turki juga perlu naik ke pentas.[8]
Beliau belajar dalam satu hari untuk peranannya "Saride" dalam drama Ceza Kanunu (Undang-undang Jenayah), adaptasi oleh Ahmet Nuri Sekizinci daripada drama Perancis 1907 "Vingt jours à l'ombre" oleh Pierre Veber dan Maurice Hennequin. Pada 31 Julai 1923, hanya seminggu selepas Perjanjian Lausanne ditandatangani, Bedia Muvahhit membuat debutnya di atas pentas sebelum pemimpin Turki yang baharu, yang mengucapkan tahniah kepadanya selepas drama itu. Beliau membuat persembahan ketika itu dalam lebih daripada 200 drama di teater perbandaran.[5][7][9]
Selepas kerjaya lakonan selama lebih daripada lima puluh tahun, beliau bersara pada tahun 1975 dari pentas di Teater Perbandaran Istanbul.[3][7]
Dalam pengikhtirafan perkhidmatannya selama lebih 50 tahun dalam teater, kesatuan pelakon teater yang dikenali sebagai (TÎ-SAN) Tüm Tiyatro Sanatçıları Birliği memutuskan untuk menganugerahkan beliau dan orang lain yang telah memberikan perkhidmatan selama 50 tahun kepada teater 'Hadiah Perkhidmatan Teater' (Bahasa Turki: Tiyatro Emek Armağanı). Pelakon teater generasi muda memutuskan untuk memberikan hadiah ini kepada generasi yang lebih tua sebagai mengiktiraf jasa dan usaha mereka. Hadiah ini, yang merupakan arca oleh Gürdal Duyar, akan diberikan kepada mereka di İstanbul Sanat Merkez (dahulunya dikenali sebagai Union Française).[10] Patung patung Muvahhit yang dibuat oleh Duyar juga terletak di Taman Seniman di Akatlar.[11]
Kematian
suntingBedia Muvahhit meninggal dunia pada 20 Januari 1994[7] pada usia 98 tahun di Hospital Universiti Istanbul, di mana beliau dibawa selepas kemalangan di rumah.[3] Beliau kemudian dikebumikan di Tanah Perkuburan Asiyan Istanbul.[5]
Filemografi
sunting- Ateşten Gömlek (1923)
- İstanbul Sokaklarında (1931)
- Karım Beni Aldatırsa (1933)
- Beklenen Şarkı (1953)
- Paydos (1954)
- Yaşlı Gözler (1955)
- Son Beste (1955)
- Gülmeyen Yüzler (1955)
- Çapkınlar (1961)
- Gönül Ferman Dinlemez (1962)
- Bir Gecelik Gelin (1962)
- Belalı Torun (1962)
- Barut Fıçısı (1963)
- Genç Kızlar (1963)
- İstanbul Kaldırımları (1964)
- Kaynana Zırıltısı (1964)
- Manyaklar Köşkü (1964)
- Gençlik Rüzgarı (1964)
- Halk Çocuğu (1964)
- Anasının Kuzusu (1964)
- Gel Barışalım (1964)
- Sarı Kızla Kopuk Ahmet (1964)
- Hizmetçi Dediğin Böyle Olur (1964)
- Hep O Şarkı (1965)
- Sevinç Gözyaşları (1965)
- Bozuk Düzen (1966)
- Aşkın Gözyaşları (1966)
- Çalıkuşu (1966)
- Sokak Kızı (1966)
- O Kadın (1966)
- Sevgilim Artist Olunca (1966)
- Şoförün Kızı (1966)
- Evlat Uğruna (1967)
- Sen Benimsin (1967)
- Zehirli Hayat (1967)
- Dünyanın En Güzel Kadını (1968)
- Katip (1968)
- Ateşli Çingene (1969)
- Esmerin Tadı Sarışının Adı (1969)
- Lekeli Melek (1969)
- Son Mektup (1969)
- Tatlı Sevgilim (1969)
- Yumurcak (1970)
Anugerah
suntingLegasi
sunting- "Anugerah Teater Bedia Muvahhit" dianugerahkan sebagai penghormatannya setiap tahun sejak 1995 oleh Teater Perbandaran Istanbul dan Kesatuan Wanita Turki kepada pelakon pentas muda berbakat untuk penampilan sulung mereka.[5][12][13]
- Turkish Post mengeluarkan setem pos yang menggambarkan potretnya.[5]
Rujukan
sunting- ^ "Bedia Muvahhit Biyografi" (dalam bahasa Turkish). Biyografi İnfo. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Bedia Muvahhit profile". İstanbul Kadın Müzesi. Dicapai pada 8 March 2013.
- ^ a b c d e f "Bedia Muvahhit Biyografi" (dalam bahasa Turkish). Biyografi İnfo. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)"Bedia Muvahhit Biyografi" (in Turkish). Biyografi İnfo. Retrieved 8 March 2013.
- ^ "Bedia Muvahhit (Sanatçı 15.ölüm yıldönümü)" (dalam bahasa Turkish). Kültür ve Turizm Bakanlğı. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ a b c d e f g h i j "Bedia Muvahhit profile". İstanbul Kadın Müzesi. Dicapai pada 8 March 2013."Bedia Muvahhit profile". İstanbul Kadın Müzesi. Retrieved 8 March 2013.
- ^ Ünal, Ertan (2005). "The PTT Museum". Skylife. Turkish Airlines. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 September 2012. Dicapai pada 8 March 2013.
- ^ a b c d e f "Bedia Muvahhit (Sanatçı 15.ölüm yıldönümü)" (dalam bahasa Turkish). Kültür ve Turizm Bakanlğı. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)"Bedia Muvahhit (Sanatçı 15.ölüm yıldönümü)" (in Turkish). Kültür ve Turizm Bakanlğı. Retrieved 8 March 2013.
- ^ "Bedia Müvahhit, Özge Borak'ın". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 14 May 2012. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Bedia Muvahhit ödülü Tangör'ün". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ Oral, Zeynep. "Emeğe Saygı". Diarkibkan daripada yang asal pada 12 September 2022. Dicapai pada 12 September 2022.
- ^ Durbaş, Refik (21 Apr 2004). "Gürdal Duyar'ın Vedası" (dalam bahasa Turki). Sabah. Dicapai pada 11 Sep 2022.
- ^ "Bedia Müvahhit, Özge Borak'ın". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 14 May 2012. Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)"Bedia Müvahhit, Özge Borak'ın". Hürriyet (in Turkish). 14 May 2012. Retrieved 8 March 2013.
- ^ "Bedia Muvahhit ödülü Tangör'ün". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). Dicapai pada 8 March 2013.CS1 maint: unrecognized language (link)"Bedia Muvahhit ödülü Tangör'ün". Hürriyet (in Turkish). Retrieved 8 March 2013.
Pautan luar
sunting- Giovanni Scognamillo, Türk Sinema Tarihi 1896-1986 (2003) Istanbul.
- Gökhan Akçura, Bedia Muvahhit - Bir Cumhuriyet Sanatçısı (1993) Istanbul 1993.
- Bedia Muvahhit di Pangkalan Data Filem Internet (IMDb)