Koptik
Koptik (Koptik Bohairik: Timetremǹkhēmi) ialah sekumpulan dialek Mesir yang berkait rapat,[2] mewakili perkembangan terkini bahasa bahasa Mesir Kuno,[2][4] dan secara sejarah dituturkan oleh Koptik, bermula dari abad ketiga Masihi di Mesir Rom.[1] Ia lazim digunakan sehingga sekurang-kurangnya abad ke-16 apabila ia digantikan sepenuhnya oleh bahasa Arab di bawah Kesultanan Mamluk.[5] Koptik tidak mempunyai penutur asli hari ini,[6] walaupun ia tetap digunakan setiap hari sebagai bahasa liturgi Gereja Ortodoks Koptik dan Gereja Katolik Koptik.[4] Inovasi dalam tatabahasa dan fonologi dan kemasukan Yunani pinjaman membezakan Koptik daripada zaman awal bahasa Mesir. Ia ditulis dengan abjad Koptik, satu bentuk abjad Yunani yang diubah suai dengan beberapa huruf tambahan yang dipinjam daripada skrip Mesir Demotik.[4]
| Koptik | |
|---|---|
| ϯⲙⲉⲧⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ (Timetremənkʰēmi) | |
| Asli kepada | Mesir |
| Etnik | Kopt |
| Era | |
Bentuk awal | Mesir Kuno
|
| Dialek/loghat |
|
| Abjad Koptik | |
| Kod bahasa | |
| ISO 639-2 | cop |
| ISO 639-3 | cop |
| cop | |
| Glottolog | copt1239 |
 Peta sejarah pengedaran dialek Koptik. | |
 | |
Dialek Koptik utama ialah Sahidik, Bohairik, Akhmimik, Fayyumik, Lykopolitan, dan Oksirhynchit. Sahidik Koptik dituturkan antara bandar Asyut dan Oksirhynkus[7] dan berkembang sebagai bahasa sastera di seluruh Mesir pada zaman s. 325 – s. 800 Masihi.[4] Bohairik, bahasa Delta Nil, menjadi terkenal pada abad ke-9 dan merupakan dialek yang digunakan oleh Gereja Koptik.[2]
Rujukan
sunting- ^ a b Richter 2009, m/s. 404.
- ^ a b c d e Allen 2020b, m/s. 1.
- ^ Atlas of the World's Languages in Danger (Laporan) (ed. 3rd). UNESCO. 2010. m/s. 12. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-11. Dicapai pada 2023-03-13.
- ^ a b c d Layton 2007, m/s. 1.
- ^ Coptic Encyclopedia; http://cdm15831.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/cce/id/520
- ^ "Coptic". Ethnologue (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2022-07-01. Dicapai pada 2022-05-17.
- ^ Blasco Torres, Ana Isabel (2017). Representing Foreign Sounds: Greek Transcriptions of Egyptian Anthroponyms from 800 BC to 800 AD. University of Salamanca. m/s. 613. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-05-16. Dicapai pada 2021-03-14.
...empat dialek utama dituturkan di Mesir Graeco-Rom: Bohairic di Delta, Fayumic di Fayum, Sahidic antara kira-kira Oxyrhynchus dan Lykopolis dan Akhmimic antara Panopolis dan Elephantine.